غذای محبوب دایناسورها در یک قدمی تهران/تصاویر و گزارشی از «باغ‌ گیاه‌شناسی ملی ایران»

عصرساری،این باغ آنقدر جذابیت دارد تا در یک بعد از ظهر داغ تابستان و با وجود مسافت طولانی که با مرکز شهر دارد، حدود ۵۰ بازدید کننده مشتاق را به طرف خود بکشاند که البته اگر محدودیت برای تعداد بازدیدکنندگان از این باغ در هر روز وجود نداشت؛ به طور حتم تعداد بازدیدکنندگان بیش از اینها بودند.

در این منطقه حدود ۱۵۰ هکتاری، وَن کوچکی قرار است که بازدیدکنندگان را به محل آغاز بازدید، در دل پارک منتقل کند. همه گردشگران سرانجام بعد از چند بار رفت و برگشت ون به منطقه شروع بازدید از این باغ که به سبک باغ های ایرانی از یک میدان و چهار بلوار در چهار جهت مختلف تشکیل شده است، منتقل می شوند.

راهنمای باغ معرفی آن را این گونه آغاز می‌کند:

«این باغ با مساحت حدود ۱۵۰ هکتار با اختصاص یک منطقه استپی در سال ۱۳۴۷ احداث شد.

فاطمه پهلوی، خواهر محمدرضا پهلوی که زیاد به سفرهای اروپایی می‌رفته است با مشاهده باغ‌های گیاه‌شناسی اروپا که از جمله مظاهر تمدن در این مناطق بوده‌اند، تصمیم می‌گیرد که ایده داشتن باغ ملی گیاه‌شناسی را در ایران عملی کند، از این رو بخشی از این باغ با هدف نمایش و نگهداری گیاهان بومی منطقه همانند گیاهان خزری و زاگرسی و نمایش و نگه‌داری گیاهانی مختلف از سراسر جهان تاسیس می شود.»

وی ادامه می‌دهد: «حدود ۲۷ سال بعد از تاسیس این باغ در سال ۷۴ بخشی دیگری از این باغ گیاه‌شناسی از جمله قطعه ژاپن و چین و همچنین بسیاری از بخش‌های تحقیقاتی آن تاسیس و به باغ اضافه می‌شود.»

در حال حاضر این باغ شامل بخش‌های مختلفی است که می‌توان آنها را در این گروه‌ها تقسیم‌بندی کرد: ۱-رویشگاه‌های مهم کشور نظیر جنگل‌های خزری، زاگرس، البرز و بیابان‌های کشور

۲-رویشگاه‌های مهم جهان نظیر اروپا، آمریکا، آسیا (هیمالیا و چین و ژاپن)

۳- قطعات تخصصی نظیر سیستماتیک (رده‌بندی گیاهی) گیاهان دارویی و صنعتی، آربراتوم، گیاهان پیازدار ایران و باغ میوه ایرانی

۴-قطعات آموزشی -نمایشی شامل باغ‌های سنگی و صخره‌ای، باغ‌های نمایشی، آبشارها و دریاچه‌ها

۵-گلخانه‌های مناطق گرمسیری، مناطق معتدل و سردسیر

۳

جینکو؛ غذای محبوب دایناسورها یا همان درخت آلزایمر

یک باغ گیاه‌شناسی مکانی است که در آن مجموعه‌ای از گیاهان بومی و غیربومی کشت می‌شوند و نقش مهمی در زمینه‌های مختلف تحقیقاتی از جمله جمع‌آوری، شناسایی، حفاظت، تکثیر، ارزیابی، آموزش و نمایش گیاهان مختلف موجود در یک کشور را به عهده دارند و ضمن ایجاد منظره‌ای زیبا و فضاهایی چشم‌نواز، نقش زیادی در اهداف آموزشی و پژوهشی علوم گیاهی بویژه علومی که به مجموعه‌هایی از گیاهان زنده شناسنامه‌دار وابسته هستند، دارند.

یکی از همین منظره‌های چشم‌نواز به خوبی در قطعه چین و ژاپن به چشم می‌آید، دریاچه‌ای کوچک که پل کوچک قرمز رنگی شما را به سمت جزیره‌ای در میان آبها هدایت می‌کند.

جالب‌ترین گیاه موجود در قطعه ژاپن شاید درخت جینکو باشد، به این درخت؛ درخت آلزایمر هم می‌گویند؛ زیرا میوه این گیاه برای تقویت حافظه بسیار مفید است و در درمان بیماری آلزایمر نیز از آن استفاده می‌کنند، علاوه بر آن به این درخت، درخت دایناسور هم گفته می‌شود، زیرا که غذای خوش خوراک دایناسورها نیز بوده‌است، بنابراین شاید بتوان تصور کرد که دایناسورها حتما حافظه خوبی داشته‌اند!

این درخت که خزان‌کننده است؛ در پاییز برگ‌های آن به رنگ نارنجی زیبایی در می‌آیند و منظره دلنشینی را برای هر گردشگری فراهم می‌کنند.

باغ صخره‌ایی، مدیترانه‌ای کوچک

باغ صخره‌ایی گیاهان مدیترانه‌ای را در خود جای داده‌است و پستی و بلندی‌های آن و حتی منظره آبشارش که از روی کارت پستال طراحی شده، کاملا به صورت مصنوعی ایجاد شده‌است.

باغ صخره‌ای جزو اولین قطعاتی است که در این باغ ملی احداث شده و یقینا جزو زیباترین بخش‌های آن نیز هست.
دریاچه خزر و جنگل های انبوه درست بیخِ گوش تهران

بعد از حدود یک ربع پیاده‌روی از باغ صخره‌ای کم کم رطوبت هوا و بوی خاصی که در هوا پیچیده است را احساس می‌کنی؛ بو و حس و حال خاصی که ایرانی‌های عاشق سفر به آن می‌گویند، بوی شمال.

با ورود به منطقه خزری بعید است؛ بتوانید باور کنید که در تهران هستید؛ جنگل‌های انبوه و مسیری سنگی که اگر آن را ادامه دهید به ساحل دریاچه خزری کوچک نیز می‌رسید، چیزی از حال و هوای شمال ایران کم ندارد.

راهنما توضیح می‌دهد: «این قطعه برای اروپایی‌ها بسیار مهم است، زیرا در عصر یخبندان گونه‌های پهن برگ اروپایی از بین رفتند و تنها گونه‌های سوزنی برگ باقی ماندند به همین خاطر جنگل‌های شمال که بیشتر گونه‌های پهن برگ دارد، برای تحقیقات بسیار مورد نظر آنهاست.»

دروازه یونانی اروپا

قطعه اروپا نیز از جمله بخش‌هایی است که به گردشگران نشان داده می‌شود، البته این بخش که با دروازه‌ای شبیه دروازه‌های یونانی مشخص شده‌است، چندان کامل به نظر نمی‌رسد. در واقع باغ گیاه‌شناسی اصلی که قرار است؛ پوشش گیاهی اروپا را به خوبی نشان دهد؛ باغ گیاه‌شناسی نوشهر است که به عنوان مکملی برای این باغ ملی احداث شده‌ است.

گیاهان دیگر طاقت گرما ندارند

اثر گرمای طاقت فرسای تهران بر روی گیاهان باغ ملی گیاه‌شناسی نیز به خوبی مشخص است و راهنما را در برابر سوال گردشگران که نگران وضعیت این گیاهان هستند وادار به توضیح می‌کند: «تلاش ما این است که فضایی برای گونه‌ها تهیه کنیم تا گرمتر شدن هوا مشکلی را برای آنها ایجاد نکند، آبیاری‌ها و مراقبت‌ها نیز در برخی موارد بیشتر می‌شود.»

گیاهان ارزشمند باغ ملی گیاه‌شناسی با وجود تغییرات اقلیمی و گرم‌تر شدن هوا به طور حتم به آبیاری بیشتری نیاز دارند، اما با وجود انبوه‌سازی‌هایی که در اطراف این باغ در حال انجام است، این سوال در ذهن به جا می ماند که این برج‌های سر به فلک کشیده آیا آبی برای این باغ باقی می‌گذارند؟