نگاه سیاسی مانع حضور منطقی در اسکار

به گزارش قائم آنلاین،

تعداد فیلم هایی که هر سال به آکادمی اسکار فرستاده می شوند محدود است، در بخش غیرانگلیسی زبان این رقابت بزرگ سینمایی از هر کشوری یک فیلم می تواند بخت حضور داشته باشد تا پس از آراء تعداد زیادی از داوران این آکادمی برای شرکت در جشنواره انتخاب شود. ساز و کار شرکت در این مراسم با جشنواره های سینمایی در سراسر دنیا متفاوت است، آکادمی اسکار برای پذیرش فیلم های ارسالی هر سال مقرراتی را در نظر می گیرد، فیلم های غیر انگلیسی زبان هم برای حضور باید حائز شرایط خاصی باشند که «تولید در خارج از ایالات متحده با دیالوگ هایی اساسا به زبانی غیر انگلیسی»، «نخستین اکران عمومی در کشور مبداء در فاصله زمانی یک سال گذشته (۹ مهر ۱۳۹۳ تا ۸ مهر ۱۳۹۴) به مدت یک هفته متوالی به قصد منفعت مالی تهیه کننده و صاحب سالن سینما»، «برخورداری از شرایط اکران و تبلیغ بر مبنای عرف پذیرفته در صنعت سینما»، «عدم هر گونه پخش عمومی پیش از آغاز اکران سینمایی (به استثناء نمایش های غیر انتفاعی فرهنگی)» و «ارائه گواهی کشور معرفی کننده مبنی بر حضور اتباع و یا مقیمان کشور معرفی کننده در مقام عوامل خلاق تولید و مولف فیلم» از جمله مقررات پذیرش فیلم در بخش غیر انگلیسی زبان است. بنا به مقررات فرهنگستان، لزومی به نمایش عمومی فیلم معرفی شده در ایالات متحده نیست.
با وجود این شرایط، حضور در این مراسم بیش از هر چیز به نظر وزارت ارشاد بستگی پیدا می کند، اینکه چه فیلم هایی در سال اکران می شوند و کدام فیلم برای حضور در این مراسم باید فرستاده شود، زیرا شرایط اکران و ارائه گواهی کشور معرفی کننده، این مراسم را به مراسمی سینمایی تبدیل می کند که دولت نقش عمده ای در آن دارد.
در ایران نیز هر سال کمیته ای برای معرفی فیلم منتخب به اسکار تشکیل می شود، این جلسات برای انتخاب فیلم از سال ۱۳۷۳ برگزار می شود.
امسال این کمیته نیز متشکل از خانم فرشته طائرپور (تهیه کننده) و آقایان محمد بزرگ نیا (کارگردان)، شهرام جعفری نژاد (منتقد فیلم و مدیر مسئول و سردبیر مجله «صنعت سینما»)، سید روح الله حسینی (مدرس دانشگاه و مدیر مدرسه ملی سینما)، شادمهر راستین (فیلمنامه نویس)، رسول صدرعاملی (کارگردان)، محمد رضا هنرمند (کارگردان)، آرش امینی (مدیر کل امور بین الملل سازمان سینمایی) و امیر اسفندیاری (معاون بین الملل بنیاد سینمایی فارابی) تشکیل شد.
امیر اسفندیاری که امسال بر اساس رای اعضاء کمیته در مقام سخنگو برگزیده شده است، گقت: «هیات انتخاب پس از بازخوانی مقررات و بررسی ابتدایی فهرست کلیه فیلم های اکران شده در فاصله زمانی مورد نظر که از سوی معاونت ارزشیابی و نظارت دریافت شده است، با بحث در خصوص نظر گاه های خود و همچنین عوامل مهم در معرفی نماینده شایسته، ۱۰ فیلم از مجموعۀ ۵۸ عنوان به نمایش در آمده را جهت بررسی دقیق تر در دستور کار قرار داد. این ده فیلم به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:
«خداحافظی طولانی» ساخته فرزاد موتمن، «در دنیای تو ساعت چند است؟» ساخته صفی یزدانیان، «رخ دیوانه» ساخته ابوالحسن داودی، «سیزده» ساخته هومن سیدی، «شیار ۱۴۳» ساخته نرگس آبیار، «قصه ها» ساخته رخشان بنی اعتماد، «ماهی و گربه» ساخته شهرام مکری، «محمد رسول الله (ص)» ساخته مجید مجیدی، «ملبورن» ساخته نیما جاویدی و «من دیه گو مارادونا هستم» ساخته بهرام توکلی.
از میان این لیست ده تایی که کمیته در روز سه شنبه ۳۱ شهریور اعلام کرد، ۴ فیلم حذف شدند تا بنا بر خبری که روز جمعه ۳ مهر منتشر شد ۴فيلم «خداحافظي طولاني» فرزاد موتمن، «سيزده» هومن سيدي، «ملبورن» نيما جاويدي و «من ديه‌گو مارادونا هستم» بهرام توكلي، از گردونه رقابت حذف شوند، پس از اعلام این خبر روز شنبه و تنها پس از یک روز از اعلام حذف ۴ فیلم از لیست فیلم های معرفی شده برای اسکار بنابر خبری که بنیاد سینمایی فارابی اعلام کرد، فیلم «محمدرسول الله(ص)» ساخته مجید مجیدی برای حضور در مراسم اسکار به این رویداد بزرگ سینمایی معرفی شد.
اما این همه ماجرای معرفی فیلم به اسکار نیست، هر سال بحث های مختلفی پیرامون فیلمی که برای معرفی به آکادمی اسکار انتخاب می شود به وجود می آید، انتخاب فیلم برای این رویداد بزرگ سینمایی در ایران همیشه منتقدانی هم دارد، عده ای بر این باورند که انتخاب فیلم برای اسکار بیش از آنکه مبتنی بر کیفیت فیلم ها باشد به مسائل سیاسی بستگی دارد. عده ای هم خود مراسم اسکار را یک مراسم سیاسی قلمداد می کنند و معتقدند که در مراسمی به این شکل حتما باید با توجه به مصلحت کشور فیلم را به آکادمی اسکار فرستاد.
پوران درخشنده به عنوان کسی که سابقه حضور در کمیته انتخاب فیلم در آکادمی اسکار را داشته در این زمینه می گوید: مهمترین معیار انتخاب فیلم برای اسکار این است که آثار شناسنامه ایرانی داشته باشند و ویژگی های فرهنگی و اجتماعی زندگی در ایران را معرفی کنند. همچنین بالا بودن ضریب کیفی فیلم‌ها از جهت کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی، نکات فنی و رعایت زبان سینما از دیگر معیارهای داوری آثار برای معرفی به اسکار است.
او در پاسخ به انتقاد برخی از سینماگران مبنی بر اینکه در معرفی فیلم برای آکادمی اسکار بیشتر مصلحت‌اندیشی می‌شود تا در نظر گرفتن مسایل سینمایی، بیان کرد: به هیچ عنوان به مصلحت اندیشی در انتخاب و معرفی آثار به اسکار معتقد نیستم زیرا این نوع رفتار به نفع سینمای ایران نیست.
درخشنده ادامه داد: معرفی چهره درست و انسانی از سینمای ایران به مهمترین رویداد سینمایی در عرصه بین المللی از جمله وظایف داوران است، اما متاسفانه تجربه حضور من در هیات های داوری فیلم برای اسکار حاکی از وجود نگاه های غیرکارشناسی در انتخاب آثار بوده است.
اینکه چه فیلمی می تواند چهره درستی از جامعه ایران و سینمای ایران در این بزرگ ترین رویداد سینمایی نشان دهد بحثی است که کارشناسان هم در آن نظرات موافق با همی ندارند اما اینکه چه فیلمی انتخاب شود تا بخت حضور در مراسم اسکار را داشته باشد مساله ای است که نیازمند نگاه های کارشناسی و سینمایی است که نیازمند این است تا نگاه سیاسی پیرامون انتخاب فیلم برای این مراسم کمرنگ شده و بیشتر به کیفیت فیلم توجه گردد.
به گزارش ایسکانیوز، از سال ۱۹۷۷ که فیلم «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی به آکادمی اسکار فرستاده شده ۳۸ سال می گذرد و در طول این ۳۸ سال تنها در دو دوره فیلم های ایرانی توانسته اند جواز حضور در رقابت آکادمی اسکار را به دست آورند.
«بچه های آسمان» به کارگردانی مجیدی مجیدی و «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی دو فیلمی هستند که شایستگی حضور در رقابت اسکار را داشتند که در این میان اصغر فرهادی توانست با این فیلم جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را از آن خود کند.
«دایره مینا» ساخته داریوش مهرجویی (سال ۱۹۷۷)، «زیر درختان زیتون» به کارگردانی عباس کیارستمی(سال ۱۹۹۴)، «بادکنک سفید» ساخته جعفر پناهی (سال ۱۹۹۵)، «گبه» به کارگردانی محسن مخلباف (سال ۱۹۹۸)، «بچه های آسمان» به کارگردانی مجید مجیدی (سال ۱۹۹۸)، «رنگ خدا» ساخته مجید مجیدی (سال ۱۹۹۹)، «زمانی برای مستی اسب ها» ساخته بهمن قبادی( سال ۲۰۰۰)، «باران» به کارگردانی مجید مجیدی (سال۲۰۰۱)، «من ترانه ۱۵ سال دارم» ساخته رسول صدر عاملی (سال ۲۰۰۲)، «نفس عمیق» ساخته پرویز شهبازی (سال ۲۰۰۳)، «لاک پشت ها هم پرواز می کنند» به کارگردانی بهمن قبادی (سال ۲۰۰۴)، «خیلی دور، خیلی نزدیک» ساخته رضا میرکریمی ( سال ۲۰۰۵)، «کافه ترانزیت» به کارگردانی کامبوزیا پرتوی ( سال ۲۰۰۶)، «میم مثل مادر» ساخته رسول ملاقلی پور (سال ۲۰۰۷)، «آواز گنجشک ها» به کارگردانی مجید مجیدی (سال ۲۰۰۸)، «درباره الی» ساخته اصغر فرهادی ( سال۲۰۰۹)، «بدورد بغداد» ساخته مهدی نادری (سال ۲۰۱۰)، «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی (سال ۲۰۱۱)، «گذشته» ساخته اصغر فرهادی ( سال ۲۰۱۴)، «امروز» به کارگردانی رضا میرکریمی (سال ۲۰۱۵)، «محمد رسول الله(ص)» ساخته مجید مجیدی (سال ۲۰۱۶).
در این لیست بیش از همه نام مجید مجیدی با پنج بار معرفی به اسکار به چشم می آید، پس از مجیدی، اصغر فرهادی با سه بار معرفی به اسکار بیشترین حضور را در لیست فیلم های معرفی شده به آکادمی دارد.