آیا صنعت خودروسازی متحول می شود؟

ابعاد روانی توافق هسته یی یک گام جلوتر از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و رفع تحریم‌های اقتصادی آثار خود را نشان داده است؛ کاهش قیمت‌ها نخستین انتظار جامعه از توافق هسته یی است و به همین دلیل، با وجود اینکه هنوز شرایط خرید و فروش در بازار خودرو تغییر نکرده ، مردم برای خرید خودرو فعلا دست نگه داشته اند.

برخی‌ها رکود بیش از پیش بازار خودروهای صفر و کارکرده را حاصل فعالیت کمپین «خودرو نخرید تا ارزان شود» می‌دانند اما واقعیت این است که جامعه منتظر مانده تا پای خودروسازان خارجی به ایران باز شود، قطعات باکیفیت وارد کشور شود، کیفیت خودروهای ساخت داخل افزایش پیدا کند و بالاخره قیمت خودروهای داخلی کاهش پیدا کند.

اما خودرو سازان باید واقعیت را بپذیرند و دولت باید با احترام به مردم سعی کند تا مشکلات و انتظارات را برآورده کنند.

خودروسازان باید قبول کنند که در بازار انحصاری که در اختیارشان گذاشته شده، تولیداتشان هم بی کیفیت و هم گران قیمت است؛ بنابراین اگر مردم مدتی از خرید این خودروها امتناع کردند، نباید «توهم توطئه» داشته باشند و قهر مردم را توطئه‌ی چین و ماچین بدانند؛ بلکه باید به انتقاد مردم احترام بگذارند و برای بهبود وضعیت گام بردارند.

خودروسازان نباید فراموش کنند که مردم همواره در دهه‌های اخیر هزینه‌های گزافی را برای خودروهایی که به اندازه پولشان ارزش ندارد، متحمل شده اند تا از خودروسازی‌های داخلی حمایت کنند. در این سالها امید داشتند که بعد از این حمایت ها، از خودروهای باکیفیت و مناسب برخوردار شوند نه اینکه به اسم حمایت از تولید داخل مورد اجحاف قرار گیرند.

بالا بودن قیمت تمام شده خودروهای داخلی منجر به گرانی قیمت خودروهای داخلی در مقایسه با خودروهای خارجی شده است. بالا بودن قیمت تمام شده، مانعی جدی در مسیر رشد و پیشرفت این صنعت و نیز نارضایتی مشتریان است؛ همان مشکلی که در حوزه‌های مختلف اقتصادی نیز شاهد آن هستیم.

گران بودن خودروهای داخلی حاصل بهره وری پایین و هزینه‌های سربارِ فراوان از جمله نیروی انسانی مازاد، زیان انباشته و هزینه‌های نامتعارف جانبی است. بنابراین، مصرف کننده در عمل تنها هزینه‌های واقعی قطعات و ساخت خودرو را پرداخت نمی‌کند، بلکه به اجبار هزینه بهره وری پایین، نیروی انسانی مازاد و هزینه مدیریت نامناسب در مجموعه‌های خودروساز را نیز متحمل می‌شود.

مصرف کننده یی که به دلیل تعرفه‌های وارداتی دستش از خودروهای باکیفیت خارجی کوتاه است و ده‌ها میلیون تومان بابت خودروی صفرکیلومتر داخلی پرداخت کرده است، نباید از همان روز اول تحویل خودرو درگیر تعمیرگاه و نمایندگی‌های خدمات پس از فروش باشد.

خدمات پس از فروش نیز مساله دیگری است که وظیفه خودروساز است و در قرارداد فروش بر آن تاکید شد اما پس از فروش، فراموش یا دست کم مورد بی توجهی قرار می‌گیرد؛ مصرف کنندگان خودروهای داخلی در استفاده از خدمات پس از فروش با مسایلی از جمله کمبود یا نبود قطعات یدکی و قصه «امداد قطعات»، زمان بر بودن ارایه خدمات پس از فروش، کیفیت پایین خدمات و تعمیرات و همچنین دریافت هزینه بالا برای خدمات و قطعات روبرو می‌شوند.

به هر حال، با حصول توافق هسته یی و باز شدن راه برای احیای روابط اقتصادی بنگاه های اقتصادی داخلی با شرکت‌های بین المللی، مردم انتظار دارند بجای بهانه هایی برای افزایش قیمت، اخبار ارتقای کیفیت و کاهش قیمت را از خودروسازان داخلی بشنوند و در صورتی که این امر محقق نشود، لاجرم خودروسازان باید منتظر رکود در بازار خودرو و در نهایت قهر مردم باشند؛ آنچه امروز در قالب کمپین «خودرو نخرید تا ارزان شود» ظهور و بروز پیدا کرده است.