اهميت و جايگاه نماز را از ديدگاه قرآن بيان كنيد؟

به گزارش قائم آنلاین،يك – معرفي نماز به عنوان فريضه اي كه در هيچ حالتي از انسان ساقط نمي شود
در اهميت و عظمت نماز همين بس كه خداوند، اجازه نداده است در هيچ حال و زمانى، از انسان ساقط گردد؛ چنان كه مى‏ فرمايد:«ان الصلاة كانت على المؤمنين كتاباً موقوتاً»[۱]؛«يعنى، نماز فريضه‏ اى است كه بايد در مواقع و زمان‏ هاى معينى انجام شود و مقصد از« كتاب موقوت» اين است كه نماز فريضه ثابتى است كه اصلاً تغييرپذير نيست و در هيچ حالتى ساقط نمى‏ شود.

دو – انتخاب نماز از ميان تمامي اعمال عبادي
قرآن مى‏ فرمايد:« وَ أُمِرْنا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمينَ؛ وَ أَنْ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ»[۲]؛« و ما دستور داديم كه تسليم پروردگار عالميان باشيم. و(نيز به ما فرمان داده شده به) اينكه: نماز را برپا داريد! و از او بپرهيزيد!…».
علامه طباطبايى در تفسير اين آيه مى‏ فرمايد:«خداوند متعال با ذكر كلمه( و اتقوه) تمامى عبادات و اعمال دين را خلاصه كرد و تنها از ميان آنها نماز را اسم برد براى آن اهميتى كه داشته، و عنايتى كه خداوند در امر آن دارد، زيرا اهتمام قرآن شريف نسبت به نماز جاى هيچ ترديد نيست.»[۳]

سه – قرار دادن نماز در كنار ايمان به مبدا و معاد
نماز از منظر قرآن آن قدر داراى اهميت است كه گاهى بلافاصله بعد از ايمان به مبدأ و معاد مطرح شده است:« انما يعمر مساجد الله من آمن بالله و اليوم الاخر و اقام الصلاة»[۴]

چهار – معرفي نماز به عنوان بهترين عملي كه انسان در قيامت از آن بهره مند مي شود
از نظر قرآن، بهترين عملى كه انسان در قيامت، از آن بهره‏ مند مى‏ شود، برپا داشتن نماز است:« اقيموا الصلاة و اتوا الزكاة و ما تقدموا لانفسكم من خير تجدوه عند الله»[۵]؛« يعنى، نمازى كه در دنيا انجام مى‏ دهد و زكاتى كه مى‏ پردازد سود آن نصيب خود انسان مى‏ شود؛ نه اين كه خداوند به‏ اعمال‏ بشرنيازداشته ‏باشد.»

پنج – معرفي به عنوان يكي بهترين راه هاي شكرگزاري
نماز در قرآن نشانه شكر و سپاس از خدا معرفي شده و بهترين عملى است كه مى‏ توان با آن شكر و ثناى خداوند را به جاى آورد. خداوند متعال بعد از آنكه نعمت كوثر را به پيامبر(صل الله عليه و آله ) مرحمت مى‏ كند، مى‏ فرمايد:« در برابر اين عطاى ما براى خداوند نماز بخوان:« انا اعطيناك الكوثر، فصل لربك و انحر»[۶]

شش – معرفي نماز به عنوان برجسته ترين ويژگي مومنان
خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد:« وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاة»[۷]؛« مردان و زنان باايمان، ولىّ(و يار و ياور) يكديگرند؛ امر به معروف، و نهى از منكر مى‏ كنند؛ نماز را برپا مى‏ دارند»

هفت – معرفي نماز به عنوان عامل فلاح و رستگاري
از نظر قرآن، نماز عامل فلاح و رستگارى و سعادت انسان است؛ از اين‏ رو در اوصاف متقين مى ‏فرمايد:«الذين يؤمنون بالغيب و يقيمون الصلاة… و اولئك هم المفلحون»[۸]؛« متقين كسانى هستند كه به غيب‏[ آنچه از حس پوشيده و پنهان است‏] ايمان مى‏ آورند؛ و نماز را برپا مى‏ دارند…؛ و و آنان رستگارانند.»

هشت – قرار دادن برپايي نماز جزو برنامه حاكمان اسلامى
قرآن مي فرمايد:« الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ»[۹]؛« همان كسانى كه هر گاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم، نماز را برپا مى‏ دارند، و زكات مى ‏دهند، و امر به معروف و نهى از منكر مى‏ كنند، و پايان همه كارها از آن خداست!»

نه – نماز وسيله جلب رحمت الهي
در آيات قرآن چنين دستور داده شده:« وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»[۱۰]؛« و نماز را برپا داريد، و زكات را بدهيد، و رسول(خدا) را اطاعت كنيد تامشمول رحمت(او) شويد.»

ده – قرار دادن نماز به عنوان شرط برادري و اخوت اسلامي
در آيه ۱۱ سوره توبه چنين آمده:« فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ»[۱۱]؛« (ولى) اگر توبه كنند، نماز را برپا دارند، و زكات را بپردازند، برادر دينى شما هستند؛و ما آيات خود را براى گروهى كه مى‏ دانند(و مى‏ انديشند)، شرح مى‏ دهيم!»

يازده – قرار دادن نماز به عنوان يكي از اصول نيكي ها
قرآن كريم مي فرمايد:«….ولكن البر من امن بالله و اليوم الاخر و الملئكة و الكتاب و النبيين…واقام الصلوة…»[۱۲]؛« بلكه نيكي (و نيكوكار) كساني هستند كه به خداوند و روز رستاخيز و فرشتگان و كتاب آسماني و پيامبران ايمان آورده اند… و نماز برپا مي دارند…»

دوازده – دستور به محافظت و كوشش بر نماز
از ديگر آياتي كه بيانگر اهميت نماز در قرآن مي باشد آيه اي است كه دستور به محافظت بر نماز داده شده و فرموده است:« حَـفِظُواْ عَلَى الصَّلَوَ‌تِ وَالصَّلَوةِ الْوُسْطَى»[۱۳]؛« بر انجام همه نمازها و ـ به خصوص ـ نماز وُسطى [=نماز ظهر] محافظت و كوشش نمائيد.»

پي نوشت :
[۱] – نساء (۴)، آيه ۱۰۱
[۲] – انعام (۶)، آيه ۷۱ و ۷۲
[۳] – طباطبايى سيد محمد حسين، تفسير الميزان، موسوى همدانى سيد محمد باقر، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسين حوزه علميه قم‏، ۱۳۷۴ ش، پنجم، ج‏۷، ص ۲۰۷
[۴] – توبة (۹)، آيه ۱۲
[۵] – بقره(۲)، آيه ۱۱۰
[۶] – كوثر (۱۰۸)، آيه ۱ و ۲
[۷] – التوبة(۹)؛ آيه ۷۱
[۸] – بقره (۲)، آيه ۳
[۹] – حج (۲۲)، آيه ۴۱
[۱۰] – نور (۲۴)، آيه ۵۶
[۱۱] – التوبة (۹)، آيه ۱۱
[۱۲] – بقره (۲)، آيه ۱۷۷
[۱۳] – بقره (۲)، آيه ۲۳۸