سعودی‌ها جسور شدند/ شکست تسلیحات میلیاردی آل‌سعود مقابل ایران

به گزارش قائم آنلاین،مجله آمریکایی “نشنال اینترست” (National Interest)، با انتشار گزارشی تحت عنوان “درک اشتباه ترامپ نسبت به خاورمیانه” به انتقاد از حمایت سرسختانه رئیس جمهور آمریکا از دیکتاتورهای عربی پرداخته و از شکست عربستان مقابل ایران سخن به میان آورده است.

در این گزارش می خوانیم:
«اظهارات ترامپ در سفر اخیر خود به عربستان سعودی حاکی از درک اشتباه دولت او نسبت به واقعیت های موجود در خاورمیانه است. ترامپ و تیم او آنچنان با اشتیاق مشغول تخریب دستاوردهای پرزیدنت اوباما در خاورمیانه هستند که تصویری اشتباه از منطقه پیش روی خود قرار داده و کاملا از حقایق موجود در خاورمیانه غافل شده اند.

این انحراف از حقیقت به روشنی در اظهارات ترامپ درباره تروریسم، افراطی گری و همچنین کشور ایران به نمایش درآمده و موجب شده است که ترامپ به سوی کشورهایی که بدترین ناقضان حقوق بشر در منطقه اند مایل شده و با آن ها همکاری کند.

اوباما به خاطر نگرانی های خود نسبت به نقض حقوق بشر توسط حکام عربی خاورمیانه و همچنین تلاش برای دست یابی به توافق هسته ای با ایران، تقابلی محکم با آن ها داشت اما ترامپ موضعی کاملا مخالف اتخاذ کرده است. آنچه ترامپ در گفتگوهای متقابل با سعودی ها و سخنرانی عمومی خود در جمع رهبران کشورهای عربی عنوان کرد، آهنگی گوشنواز برای سعودی ها بود.

ترامپ به دنبال اتحاد رهبرهای کشورهای عربی و همکاری آن ها برای آنچه “نبرد میان خوبی و شرارت” می خواند است. از سوی دیگر او ایران را منبع اصلی تروریسم و مهمترین نیروی بی ثبات ساز در خاورمیانه معرفی می کند. او به روشنی اعلام کرده است که آمریکا و حکام عربستان سعودی و متحدانشان، در یک طرف جنگ علیه تروریسم قرار دارند.

اما چنین اظهاراتی با درک عمومی نسبت به شرایط خاورمیانه مخالف است. برای آنکه این موضوع روشن شود باید گفت که تروریست های داعش و القاعده، تابع ایدئولوژی هایی هستند که از وهابیت حکام عربستان سعودی نشات گرفته است. داعش از وهابیت ریشه گرفته است؛ وهابیت نیز یک ایده اسلامی قدیمی نیست و در قرن هجدهم در عربستان سعودی ایجاد شده است. هر چند مفتی اعظم عربستان سعودی، داعش را به سختی محکوم کرده است، چهره های دیگری که در سطح حکام عربستان قرار دارند، نسبت به این جنبش نگاه دوستانه تری دارند و مخالف سختا داعش با شیعیان را تحسین کرده و از پایبندی آن ها به اصول اساسی اسلام سخن به میان می آورند.

شاید نشات گرفتن داعش از وهابیت به این صورت بوده است که برخی از وهابی های عربستان که حکومت آل سعود را به عدم تعهد کامل به وهابیت محکوم می کرده اند با ایجاد این گروه تروریستی تلاش کرده اند تا وهابیت واقعی را به اجرا درآورند.

در عین حال این موضوع مانع از کمک های مالی چهره های متمول در عربستان سعودی و شیخ نشین های حاشیه خلیج [فارس] برای عملی ساختن آرمان رادیکال و افراط گرایانه خود در سوریه و مناطق دیگر نشده است.

باور این موضوع که عربستان و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج [فارس] قادر به جلوگیری از این کمک ها به داعش نبوده اند، بسیار سخت است؛ بلکه می توان گفت آن ها به راحتی می توانستند مانع از تامین مالی ترویست ها شوند. اما از آنجا که بسیاری از این پول ها برای مقابله با گسترش نفوذ ایران در منطقه، بویژه در سوریه، بوده است، حکام کشورهای عربی آن را نادیده می گرفتند. در غرب نیز به علت روابط ریاض با قدرت های برتر غربی، شواهد چنین اقداماتی به ندرت عمومی شده است.

به نظر می رسد در آغوش کشیدن عربستان سعودی توسط ترامپ به صورت آشکارا، بر روابط داخلی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز تاثیر منفی داشته و موجب جسور شدن عربستان سعودی و تلاش این کشور برای سرکوب کردن هر گونه مخالف بوده است؛ تا حدی که ریاض به دنبال آن است که تمام این کشورها را تحت قیمومیت خود در آورد! قطر اولین کشوری بود که این موضوع را درک کرده و پس از آن بحرانی در روابط کشورهای عربی بوجود آمد.

رویکرد سخت پرزیدنت ترامپ در قبال ایران در سفر خود به خاورمیانه، موجب جسور شدن سعودی ها و تلاش برای گرفتن امور در دست خود و اجبار دیگران در این مسیر شد. می توان گفت بحران قطر شاهدی بر آن است که رویکرد ترامپ در قبال خاورمیانه نتیجه عکس خواهد داشت.

اما مشکل این رویکرد آن است که نادیده گرفتن ایران در منطقه غیر ممکن است و هیچ ساختار با ثباتی برای امنیت خلیج فارس بدون مشارکت ایران متصور نیست. تقدیم میلیاردها دلار تسلیحات پیشرفته به ارتش عربستان نمی تواند موجب خنثی شدن برتری های ایران از نظر وسعت کشور، بافت جمعیتی، منابع، ظرفیت های تکنولوژیکی و جمعیت تحصیل کرده این کشور شود. بعلاوه اینکه قدرت نرم ایران در منطقه نیز در حال افزایش است.

معرفی ایران به عنوان منشا اصلی تروریسم در خاورمیانه توسط ترامپ، کاملا با حقایق مخالف است. حملات تروریستی روز چهارشنبه به مجلس ایران و آرامگاه آیت الله خمینی، که داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفته و ایران نیز عربستان سعودی را بخاطر این حملات سرزنش کرده است، شاهد روشنی بر این حقیقت است که آمریکا، اروپا و ایران با دشمنی مشترک رو به رو هستند و باید به جای آنکه به متهم ساختن متقابل خود مشغول شوند، تلاش های خود برای خنثی ساختن داعش و حامیانش را هماهنگ سازند.

همانطور که پیش از این نیز بیان شد، داعش، القاعده و دیگر زیر شاخته های آن ها، حاصل یک ایدئولوژی جهادی سنی هستند که از عربستان سعودی سرچشمه می گیرد و دشمن خونین ایران شیعی هستند؛ در واقع ایران و آمریکا با دشمنی مشترک در عراق روبرو هستند. هر چند رویکردهای ایران و آمریکا در سوریه متفاوت است اما ایران برخلاف عربستان سعودی و ترکیه هیچ گاه به حمایت از داعش و دیگر گروه های تروریستی در سوریه متهم نشده است؛ شاید سیاست های ترامپ و مخالفت های سرسختانه او با ایران تنها به خاطر بیزاری او از اقدامات پرزیدنت اوباما باشد؛ در غیر این صورت باید بگوییم که او به دنبال خود شیرینی برای آل سعود است!»/ر