همه جزئیات «سی» تشریح شد/ روشن شدن آتش اشتیاق همایون شجریان

به گزارش قائم آنلاین، امیرحسین ماحوزی دراماتورژ پروژه نمایشی موسیقایی «سی» در ابتدای این نشست رسانه ای که یکشنبه شب ۲۸ خرداد ماه در هتل اسپیناس تهران برگزار شد با اشاره به انگیزه ها و دغدغه های راه اندازی این پروژه توضیح داد: چندی پیش با سهراب پورناظری مشغول صحبت بودیم که درباره ضرورت های پرداخت موسیقایی به شاهنامه حرف هایی به میان آمد که به نوعی آغازی برای راه اندازی این پروژه شد. از آنجا که طی سال های اخیر پرداختن به موضوع شاهنامه در عرصه های گوناگون کمتر دیده می شود همین موضوع باعث شد تا به ماجرا جدی تر نگاه کنیم.

شاهنامه فردوسی در ایران بحران‌زده ناجی زبان فارسی شد

وی ادامه داد: شاهنامه فردوسی در زمان بحران و آشوب در ایران توانست زبان فرسی را زنده نگه دارد و حالا که فکر می کنم در یکی دوران حساس ایران زمین هستیم کماکان این اسطوره ها را می توانیم الگو قرار دهیم. از نظر من شاهنامه فردوسی کتاب جنگ نیست چرا که پس از این جنگ ها و نبردهای فراوانی که در طول داستان های مختلف آن مشاهده می کنیم مهر استوار شده است؛ موضوعی که از دیده ها غایب است و چنین پروژه هایی می تواند دوباره آن را به یاد مخاطب بیندازد.

ماحوزی با ابراز امیدواری از اینکه اجرای پروژه «سی» آغازی برای نگاه دوباره شاهنامه فردوسی باشد، بیان کرد: ما در این پروژه تلاش کردیم از اجرای داستان زال و رودابه مفهوم عشق، داستان رستم و اسفندیار مفهوم آزادی و داستان رستم و سهراب تقابل عشق و میهن را در معرض گوش دیداری و شنیداری مخاطب قرار دهیم که امیدوارم در این راه موفق باشیم.

تلاش برای حذف نقطه کور تماشا!

محمدحسین توتونچیان مدیر پروژه «سی» هم در این مراسم بیان کرد: پروژه «سی» از ۱۵ مردادماه امسال در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد تهران آغاز می شود و با توجه به محتوای برنامه ای که ارائه خواهد شد بلیت ها از ۲۵ تا ۱۹۵ هزار تومان از طریق سامانه های «ایران کنسرت» و «می رسی» عرضه می شود که تمام تلاش ها بر این است تا میانگین قیمت بلیت جایگاهی حمایتی از مخاطب داشته باشد.

وی ادامه داد: در طول سال های گذشته که کنسرت هایی در فضای باز برگزار می شد نارضایتی در تماشاگران به جهت نحوه اجرای برنامه و نوع چینش صندلی ها پیش می آمد که ما در این کنسرت تلاش کردیم با دقت بسیار زیاد فضای برگزاری کنسرت را به شکلی طراحی کنیم که تماشاگران در هر جایی می نشینند از اجرای برنامه لذت ببرند. این امیدواری وجود دارد که هیچ نقطه کوری برای تماشای برنامه وجود نداشته باشد تا تماشاگران کنسرت ما را با خاطره خوبی ترک کنند.

این پروژه نه تئاتر است نه موسیقی

نغمه ثمینی نویسنده این پروژه نمایشی هم در این نشست گفت: قریب به ۹ ماه پیش سهراب پورناظری با اشتیاق بسیار فراوانی که داشت برای اولین بار درباره پروژه «سی» با من صحبت کرد. بعد از برگزاری جلسات پی در پی به شکلی از اجرا رسیدیم که می توان آن را به نوعی «درام موسیقایی» نامید. پروژه ای که نه به طور کامل موسیقی است و نه به طور کامل می توان آن را تئاتر نامید، بلکه به نظر من می تواند فضایی برای متصل شدن موسیقی و تئاتر در کنار یکدیگر باشد. ما نگارش پروژه را از داستان زال و رودابه آغاز کردیم و کار را با داستان های دیگر ادامه دادیم تا امروز که متن نمایش داغِ داغ به مرحله نهایی رسیده است.

وی ادامه داد: نگارش پروژه «سی» دومین اثر اقتباسی من بعد از نگارش نمایشنامه «اسب های آسمان خاکستری می بارد» است که حدود ۱۰ سال پیش روی صحنه های تئاتر حضور داشت و حالا بسیار خوشحالم که این تجربه دوم که همایون شجریان آتش اشتیاق آن را برای من آورد دستمایه تولید یک اثری شد که تابستان امسال در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد به صحنه می رود.

حس یک تفاوت اساسی در یک فضای جدید

علی اصغر دشتی کارگردان پروژه «سی» در این نشست رسانه ای که با نظم و ترتیب خوبی برگزار شد، درباره تجربه حضورش گفت: حضور من در این پروژه با آثاری که قبلا در مقام کارگردان حضور داشتم تفاوت های اساسی دارد. در پروژه های قبلی این منِ کارگردان بودم که در تمامی کارهای اثرم تصمیم گیرنده بودم اما وقتی با پیشنهاد همایون شجریان و سهراب پورناظری برای کارگردانی پروژه مواجه شدم متوجه حضور در فضای جدیدی شدم که برایم جذاب بود.

در این پروژه تمام تلاش این بوده که یک هم نشینی مناسب در تئاتر، موسیقی و ویدیومپینگ اتفاق بیفتد
وی ادامه داد: پروژه «سی» اجرایی است که در یک تعامل سعی می کند یک اثر چند رسانه ای واحد را به تماشاگر ارائه دهد. به هر حال روند آغاز کار ما از دی ماه با ورود به مرحله پیش تولید شروع شده و امیدوارم در این روزهایی که متن نمایش هم به مرحله نهایی رسیده بتوانیم در ۱۵ مرداد ماه فضای قابل قبولی را برای مخاطبان علاقه مند موسیقی و تئاتر ارائه دهیم.

این کارگردان تئاتر در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه بازیگران در این نمایش به عنوان خواننده حضور ندارند، گفت: در این پروژه تمام تلاش این بوده که یک هم نشینی مناسب در تئاتر، موسیقی و ویدیومپینگ اتفاق بیفتد، یعنی اثر واحدی که نباید آن را از همدیگر تفکیک نکنیم و دیالوگ نویسی نیز به شکلی است که لحن آهنگین دارد و بازیگران می توانند براساس موسیقی ارائه شده به توصیف فضایی برسند که موسیقی نمایش نیز با آن همراه است.

دولتشاهی، پاکدل، جدیدی و شاهنامه فردوسی

سحر دولتشاهی بازیگر نقش رودابه تاکید کرد: حضور من در این پروژه باعث شد که نسبت به شاهنامه فردوسی دغدغه مندتر شوم و به این اثر ارزشمند ادبیات فارسی کشورمان بسیار متمرکز تر نگاه کنم.

مهدی پاکدل هم که قرار است در پروژه «سی» ایفاگر نقش رستم باشد، توضیح داد: بسیار خوشحالم که در کشورم ایران شاهد اجرای پروژه ای به این گستردگی و جذابیت هستم و بی نهایت خوشحال تر که سازندگان اثر سراغ گنجینه ای از ادبیات فارسی ایران رفتند که من جزوی از آنها هستم.

امیر جدیدی نیز گفت: امیدوارم این کار بتواند حرکتی باشد تا مردم سرزمین ما با تمام وجودشان با موضوع آفرینش شاهنامه آشنا شوند.

«ابر می بارد» و «آهای خبردار» در پروژه «سی»

همایون شجریان خواننده موسیقی ایرانی هم در این مراسم که در حضور پرتعداد اهالی رسانه برگزار شد با بیان اینکه نقطه مرکزی پروژه «سی» شاهنامه فردوسی است، عنوان کرد: شما در این اثر شاهد اجرای اثری برگرفته از شاهنامه فردوسی خواهید بود. ما در این مجال کوشش کردیم علاوه بر اجرای تصنیف ها و موسیقی های مختلف و اشعار بزرگان ادبیات فارسی قطعه هایی چون «ابر می بارد» و «آهای خبردار» را هم در درون کار بگنجانیم که بی ارتباط با موضوع و محتوای در نظر گرفته شده نیست چرا که برای اجرای این پروژه سورپرایزهایی داریم که ترجیح می دهم تا روز اجرا به آن اشاره ای نکنیم.

وی ادامه داد: تمام تلاش ما این است کاری کنیم که نسل های مختلف مخاطبان از شنیدن موسیقی مرتبط با شاهنامه فردوسی با تمام وجود لذت ببرند و شما در کنسرت ما خواهید دید که فرم های موسیقی انتخاب شده هم در این راستا بوده که امیدوارم سنین مختلف مخاطبان از شنیدن و دیدن آن لذت ببرند. به هر حال پروژه «سی» برای من پروژه بسیار بزرگی است که قطعا با کنسرت های قبلی ام تفاوت دارد چرا که کار نویی است و من واقعا هیجان زده هستم که چه اتفاقاتی قرار است بیفتد. البته از اینکه فضای کنسرت در جایی همچون مجموعه سعدآباد اجرا می شود خوشحالم زیرا این کار فقط می توانست در چنین فضایی اجرا شود که جا دارد از همکاری مسئولان این مجموعه قدردانی کنم.

علاقه فرزند ۱۰ ساله همایون شجریان به «آرایش غلیظ» و «چرا رفتی»

این خواننده موسیقی ایرانی در بخش دیگر از صحبت های ها خود گفت: من هیچ مرزی برای کارهایم قائل نیستم زیرا چندان جذاب نیست که یک فرم دائما تکرار شود. البته خودم همواره توجه به فرم های موسیقی اصیل ایرانی را به عنوان یک ضرورت مدنظر داشته ام چرا که خودم در این فضا پرورش یافته و بزرگ شده ام. من در این پروژه دوست دارم با یک روحیه متفاوت وارد کار شوم. ضمن اینکه دختر ۱۰ ساله من و اصولا نسل آنها هر زمان به موسیقی های من گوش می دهد با «آرایش غلیظ» و «چرا رفتی» ارتباط بهتری می گیرند و اساسا این موفقیت ماست که به سهم خود کاری می کنیم که این نسل کارهای ما را گوش می کند.

شجریان درباره قیمت گران بلیت هم تاکید کرد: حضور اسپانسر این برنامه در ماجرای بلیت فروشی تاثیر نداشته که بخواهیم بگوییم قیمت ۱۹۵ هزار تومان پروژه به همین جهت بوده است. البته بخش هایی از هزینه های این پروژه برای ما واقعا غیرقابل تحمل بود کما اینکه تمام تمهیدات به گونه ای است که همه چیز در بهترین شکل ممکن پیش روی مخاطب اجرا شود. البته که در قیمت گذاری بلیت ها حداقل ها همواره واقعی تر از حداکثرهاست چرا که بخشی از این بلیت ها با قیمت حداکثری اهدایی است، بنابراین بهتر است به نسبت میانگین قیمت بلیت ها نگاه کنیم. البته محمدحسین توتونچیان به عنوان مدیر پروژه کمک بسیار ارزشمندی به ما کرد که من واقعا قدردان او هستم.

پیشنهاد حمید نعمت الله به سهراب پورناظری چه بود؟

سهراب پورناظری آهنگساز و ایده پرداز پروژه «سی» هم در این نشست خبری توضیح داد: ما در ادامه تورهای کنسرتی که در تهران و شهرهای مختلف داشتیم همواره دنبال پروژه هایی بودیم که صرفا اجرای یک موسیقی نباشد و بتواند روی جامعه نیز تاثیرگذاری خود را داشته باشد. حتی بعد از اینکه برای ثبت ملی «ربنا» استاد شجریان به سازمان میراث فرهنگی رفته بودیم مدیران این نهاد حمایت های بسیار خوبی داشتند تا بتوانیم این برنامه های فرهنگی را گسترش دهیم. اتفاقا ما در همین راستا دنبال برگزاری ویژه های برنامه هایی چون «شب حافظ»، «شب سعدی»، «شب مولانا» بودیم که بتوانیم در چارچوب آن علاوه بر اجرای موسیقی اصیل ایرانی از جلوه ها و روایت های تصویری نیز استفاده کنیم.

این هنرمند گفت: در همین راستا و پس از این تصمیم، جلساتی را هم با حمید نعمت الله کارگردان سینما برگزار کردیم تا بتوانیم با همراهی او از این جلوه های تصویری در قالب مدیوم سینما استفاده کنیم اما نتیجه این جلسات بود که به ما پیشنهاد داد علاوه بر حضور تصویر از عناصر هنری دیگری چون تئاتر نیز برای اجرای ایده هایمان استفاده کنیم اینکه ضمن حضور سینما در اجراها، فضا به گونه ای طراحی شود که تئاتر، بازیگری و تکنولوژی هم حضور داشته باشند و این چنین شد که هسته اصلی کار شکل گرفت که جا دارد از حمید نعمت الله و تهمورس پورناظری که کمک بسیار زیادی در همین چارچوب به ما کردند تشکر کنم. به هر حال وقتی جلسه های متعددی با خانم نغمه ثمینی برگزار شد به این نتیجه رسیدم که با استفاده از یک متن توانمند نمایشی با قلم این نویسنده ارزشمند از ویدیومپینگ در انتهای صفحه با حال و هوایی بسیار متفاوت و مولفه هایی چون تئاتر فضای کار جلو ببریم که در این راه سعادت آشنایی با علی اصغر دشتی پیش آمد و بازیگران نیز به گروه ملحق شدند.

همزمانی پروژه «سی» با کنسرت استاد ناظری اتفاقی بود

پورناظری ادامه داد: هدف این پروژه بازسازی هویت ملی است و البته که در این راه ادعایی نداریم و نمی گوییم جزو اولین نفرها هستیم اما براین باورم که توانستیم در پروژه های قبلی مقداری موسیقی ایرانی، شعر ایرانی و غزل معاصر را در گوش شنیداری مردم تزریق کنیم. این امید را هم داریم که در این پروژه بتوانیم در حوزه بازسازی هویت ملی گام هایی را برداریم. این پروژه دیکته ننوشته ای است که قطعا ایراد دارد اما امیدوارم امتیازات و حسن هایش آن قدر زیاد باشد که ضعف هایش را پوشش دهد.

وی درباره نحوه به کارگیری نوع موسیقی اثر نیز گفت: موسیقی که مخاطب در این پروژه آن را گوش می کند، دربرگیرنده موسیقی نواحی، موسیقی کلاسیک غربی و موسیقی ایرانی است که ما تمام تلاش خود را انجام دادیم تا از تمام پتانسیل این موسیقی ها بهره مند شویم و امیدوارم یک همنشینی نه شیمیایی بلکه یک هم نشینی فیزیکی خوبی در این پروژه اتفاق بیفتد.

آهنگساز فیلم سینمایی «رگ خواب» در بخش دیگری از نشست خبری در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر جالب توجه بودن همزمانی اجرای این پروژه با آغاز مجموعه کنسرت های شهرام ناظری و حافظ ناظری که با موضوع شاهنامه به صحنه می رود، تصریح کرد: اتفاقا این همزمانی برای من حسن تصادف بسیار جالب و ارزشمندی است که بدون هیچ هماهنگی و برنامه ریزی قبلی اتفاق افتاده است. طی روزهایی که این خبر منتشر شد بسیار خوشحال شدم که استاد شهرام ناظری همراه فرزند عزیز خود حافظ ناظری چنین کاری را آغاز کرده اند. به هر حال هدف ما شکوهمندی هویت ملی این سرزمین است و حالا که این دو هنرمند بزرگوار چنین پروژه ای همزمان با روزهای اجرای برنامه ها به مخاطبان ارائه می دهند باعث خوشحالی و مسرت است.

امضای تفاهم نامه با سازمان میراث فرهنگی برای برگزاری کنسرت

این نوازنده در بخش دیگری از صحبت های خود اظهار کرد: به اعتقاد من شاهنامه فردوسی پتانسیل کنسرت شدن ندارد چرا که مدیریت یک کنسرت یک ساعت و بیست دقیقه با اشعار شاهنامه کار بسیار سخت و دشواری است، به همین جهت یکی از دلایل ما برای متفاوت شدن پروژه «سی» رفتن به سمت یک متن نمایشی است که حتی اشعار شاعران کلاسیک و معاصر هم در آن اجرا می شود.

پورناظری درباره سازهای به کار گرفته در این پروژه هم بیان کرد: در این برنامه سازهایی چون عود، تنبور، دوتار، دودوک، چنگ، سازهای کوبه ای، سه تار و ارکستری مشتمل بر سازهای غربی همراه اجراگران برنامه خواهند بود که امیدوارم مورد پسند مخاطبان قرار گیرد.

وی در پایان این بخش از صحبت های خود از امضای یک تفاهمنامه با سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای اجرای برنامه های زنده موسیقی مناسب در فضاها و اماکن تاریخی با مشارکت موسسه «بارانا» و موسسه «دل آواز» همزمان با ثبت ملی مناجات «ربنا» محمدرضا شجریان خبر داد.

شرح ثبت مناجات «ربنا» و نامه محمدرضا شجریان

همایون شجریان در پایان این نشست درباره ثبت ملی مناجات «ربنا» در ایام منتهی به انتخابات ریاست جمهوری توضیح داد: وقتی همراه با سهراب و تهمورس پورناظری به سازمان میراث فرهنگی برای ثبت ملی ربنا مراجعه کردیم واقعا سورپرایز شدیم چرا که از مدت ها قبل بسیاری از دوستان دنبال ثبت ملی این مناجات بودند که به هر دلیلی اتفاق نمی افتاد و خوب به خاطر دارم در عرض ۳۰ ثانیه تمام مسائل مربوط به این ماجرا از ذهنم گذشت اما با تمام این احوال بسیار خوشحالم که بالاخره این اتفاق افتاد.

این خواننده گفت: دعای ربنا از سمت پدر به همه مردم این سرزمین تقدیم شده و با وجود برخی از صحبت ها ایشان نه تنها قطعه را به طور کامل به همه مردم ایران تقدیم کرده بلکه اگر یادتان باشد در نامه ای مناجات «ربنا» را نسبت به مالکیت دیگر آثارشان مستثنی کردند که این موضوع به نظر من اتفاق خوبی است.

بر اساس این گزارش در ادامه این نشست خبری نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و یک شرکت به عنوان حامی پروژه درباره حضور مجموعه هایشان در این پروژه توضیحاتی را ارائه دادند./ر