موبایل هوشمند “کندذهنی” می‎آورد

شناخت (Cognition) معانی گوناگونی را در زمینه‌های مختلف به خود اختصاص داده است. در علم روان‌شناسی منظور از شناخت، عملکردهای روان‌شناختی فرد است. ظرفیت شناختی به توصیف، اکتساب، ذخیره سازی، تبدیل و مورد مصرف قرار دادن دانش می‌پردازد.

عوامل مختلفی همچون ادراک، حافظه، زبان، استدلال و تصمیم‌گیری از جمله فرایندهای ذهنی هستند که در مراحل گوناگون شناخت دخالت دارند.

محققان دانشگاه تگزاس آستین برای اولین بار آزمایش هایی روی ۸۰۰ استفاده کننده از گوشی‌های هوشمند انجام دادند تا ببینند افراد وقتی گوشی‌هایشان در دسترشان است حتی در صورتی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنند، چگونه امور مختلف را انجام می‌دهند و تمام می‌کنند.

در یک آزمایش از افراد خواسته شد تا برای انجام امتحاناتی که نیاز به تمرکز کامل داشت پشت یک رایانه بنشینند. این امتحانات برای اندازه‌گیری ظرفیت شناختی شرکت کنندگان طراحی شده بود.

قبل از شروع از همه شرکت کنندگان خواسته شد تا گوشی‌هایشان را در حالت بی‌صدا قرار دهند و محققان به صورت تصادفی از برخی خواستند تا گوشی‌هایشان را به پشت روی میز قرار دهند یا در جیب و کیفشان بگذارند و از برخی دیگر خواسته شد تا گوشی‌هایشان را در اتاق دیگری قرار دهند.

جالب است بدانید نتایج امتحانات افرادی که گوشی‌هایشان در اتاقی دیگر قرار داشت به طور قابل توجهی بهتر از دسته دیگر بود.

محققان دریافتند تنها حضور گوشی هوشمند کنار فرد ظرفیت شناختی و عملکرد مغز را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد، با این که فرد به اشتباه تصور می‌کند تمام حواس خود را معطوف به کار خود کرده است.

محققان می‌گویند هنگامی که گوشی در دسترس شماست و از آن استفاده نمی‌کنید ذهن خودآگاه شما به گوشی فکر نمی‌کند اما همین اهتمام به فکر نکردن به استفاده از گوشی، موجب می‌شود تا مغز از برخی منابع محدود شناختی خود استفاده کند و این چنین است که در انجام کار دچار اختلال می‌شوید و نتیجه مطلوبی کسب نمی‌کنید.

در آزمایشی دیگر محققان با همان شیوه قبلی عملکرد افراد در یک روز عادی را با توجه به میزان وابستگی به گوشی‌هایشان سنجیدند و دریافتند در این آزمایش هم افرادی که از گوشی‌هایشان دور بودند عملکرد بهتری داشتند.

افراد معتاد به گوشی هوشمند هم هنگامی که گوشی‌هایشان دور از دسترشان قرار داشت در مقایسه با زمانی که گوشی را کنار خود می‌دیدند، عملکرد بهتری داشتند.

محققان طی این آزمایشات دریافتند، روشن یا خاموش بودن گوشی هوشمند اهمیتی ندارد. داشتن گوشی هوشمند در هر صورت توانایی تمرکز و انجام امور به نحو احسن را در فرد کاهش می‌دهد، چرا که به هر حال بخشی از مغز در حال تمرکز و فکر کردن روی استفاده نکردن از گوشی هوشمند و فکر نکردن به استفاده از آن است!

یادآور می شود که این پیام‌های ورودی به گوشی نبودند که حواس شرکت کنندگان را پرت می‌کرد، بلکه همین حضور گوشی هوشمند کنار فرد موجب کاهش تمرکز وی می‌شد.

این پژوهش در Journal of the Association for Consumer Research منتشر شده است.