زور قانون به موتورسوارها نمی‌رسد

برنده این رقابت نابرابر، اما تا اینجای کار مرگ بوده است، مرگی که همیشه و همه جا پشت رکاب‌ موتورها می‌نشیند، دست‌هایش را دور کمر موتورسوارها حلقه می‌کند و با آنها از پیچ و خم مسیر‌ می‌گذرد، قانون‌گریزترها را نشان می‌کند و سربزنگاه با خودش می‌برد. تا جایی که در دنیای آمارها، حدود یک چهارم جانباختگان حوادث رانندگی کشور را موتورسواران تشکیل می‌دهند؛ آماری که وقتی با آمار مرگ و میر عابران پیاده براثر حوادث رانندگی جمع می‌شود، رقمی معادل۸۰ درصد جانباختگان را در مجموع به این دو گروه اختصاص می‌دهد.

جانشین رییس پلیس راهور تهران بزرگ با اعلام این خبر به ما می‌گوید:« درچند سال اخیر، با افزایش تعداد استفاده‌کنندگان از موتورسیکلت در سطح کلانشهرها و مخصوصا در شهر تهران،ما با افزایش آمار تخلفات موتورسوران مواجهیم.»

سرهنگ حسن عابدی درباره دلایل اقبال شهروندان به استفاده از موتورسیکلت می‌گوید:« دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد، یک بحث ، بحث ورود به طرح ترافیک و محدوده زوج و فرد است که براحتی با موتور انجام می‌شود ، بحث دیگر موضوع ارزان بودن این وسیله نقلیه است، به این ترتیب موتورسیکلت نسبت به قبل، به آسانی و حتی به صورت قسطی تهیه شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

ضرورت ثبت تخلفات در سابقه موتورسوارها

جانشین رییس پلیس راهور تهران بزرگ با تایید افزایش آمار تخلفات موتورسواران می‌گوید:« بازدارنده نبودن قوانین راهنمایی و رانندگی در این موضوع موثر است ، درحقیقت باید در کنار برخوردهای قانونی‌ای که تابحال انجام شده‌اند ، از اهرم ها و ابزارهای دیگر هم برای کاهش آمار تخلفات استفاده کرد برای مثال اگر این تخلفات در سابقه موتورسواران ثبت شود، یا برای آنها تبعات اجتماعی به دنبال داشته باشد، می‌توان امیدوار بود که آمار تا اندازه ای کاهش پیدا کند، اما مشکل اینجاست که بسیاری از راکبان موتورسیکلت گواهینامه‌ای به ماموران پلیس ارائه نمی‌دهند و در نتیجه نمره منفی هم برایشان ثبت نمی‌شود. »

سرهنگ عابدی با تاکید دوباره بر قیمت پایین موتورسیکلت‌ می‌گوید:« وقتی که موتور ارزان باشد، بصورت قسطی خرید و فروش شود و هر فردی بتواند به هر تعدادی از آن را بخرد و برای مالکیت موتور حداقل در تعداد، منع قانونی وجود نداشته باشد، بسیاری از افراد متخلف ، بعد از توقیف دیگر به دنبال موتورشان نمی‌روند ، درحقیقت اصلا برای مالکان مهم نیست که موتورشان را آزاد کنند، چون یکی دیگر را با هزینه کمتر تهیه می کنند.»

جانشین رییس پلیس راهور تهران بزرگ در ادامه از اجرای طرح ضربتی برخورد با موتورسواران متخلف از ابتدای تابستان در سطح شهر تهران خبر می‌دهد و می‌گوید:«درحال حاضر طبق قوانین موجود ، هم جریمه و هم توقیف توسط نیروهای ما انجام می‌شود اما با توجه به دلایلی که مطرح شد، جمع زیادی از شهروندان به استفاده از موتورسیکلت روی آورده‌اند و اکثرا هم با آن مسافرکشی می‌کنند، که حل این موضوع به ساماندهی مسائل اقتصادی و زیرساختی کشور برمی‌گردد.»

سرهنگ عابدی از پیوستن برخی راننده‌تاکسی ها به جمع موتورسواران هم خبر می‌دهد و می‌گوید:« از آنجایی که موتور هزینه کمتری دارد و درآمد بشتری هم دارد، برخی راننده تاکسی‌ها موتورسیکلت خریده‌اند و به جای تاکسی با آن مسافرکشی می‌کنند.»

جانشین رییس پلیس راهور تهران بزرگ با اشاره به برخورد جدی با راکبانی که با موتور به بزرگراه‌ها وارد می‌شوند می‌گوید:« از آنجایی که ورود موتورسیکلت به بزرگراه‌ها به‌خاطر سرعت بالای سایر وسایل نقلیه حاضر در بزرگرا‌ه خطرساز است، با متخلفان به شدت برخورد می‌شود.»

با تمام این تفاسیر فهرست تخلفات موتورسواران بلند و طولانی است؛ جمع زیادی از آنها بدون توجه به قوانین موجود راهنمایی و رانندگی ، هیچ حق تقدمی را رعایت نمی‌کنند، بصورت ناگهانی تغییر مسیر می‌دهند، به هر معبری وارد می‌شوند، از هر چراغ قرمزی عبور می‌کنند ،بی توجه به تابلوهای دورزدن ممنوع دور می‌زنند، از کنار تابلوی ورود ممنوع با سرعت زیاد می‌گذرند و درست زیر تابلوی توقف ممنوع پارک می‌کنند! براحتی وارد خطوط ویژه و تندروی اتوبوس‌ها می‌شوند، در بزرگراه‌ها و سایه‌به‌سایه بقیه اتومبیل‌های حاضر دربزرگراه حرکات نمایشی انجام می‌دهند ، بی توجه به معاینه فنی با حجم بالایی از تولید آلودگی ، وارد شهر می‌شوند و هرروز به حجم تخلفات شان اضافه می‌شود؛ طوری که انگار تابحال هیچ طرح ضربتی و کارگروه ویژه‌ای حریف ساماندهی آنها نشده است. دامنه تخلفات موتورسواران گاه آنقدر زیاد می‌شود که این سوال را برای بسیاری از شهروندان بوجود می‌آورد که اصلا پلیس قدرت مهار تخلف‌های گسترده و خطرساز موتورسوارها را در کلانشهرها دارد؟!

ناکارآمدی قوانین؛ عامل تکرار تخلفات

ناکارآمد، ضعیف و نامتناسب با میزان تخلف انجام شده؛ کتابچه قوانین راهنمایی و رانندگی کشورمان را که مرور کنید، وقتی نوبت به برخورد با موتورسواران می‌رسد، این سه مشکل بیشتر از هرچیز دیگری خودشان را نشان می‌دهند. موضوعی که مورد توجه سرهنگ هادی هاشمی، رئیس پلیس پیشین راهور پایتخت هم قرار می‌گیرد . هاشمی در این رابطه به ما می‌گوید: متاسفانه قوانین و مقررات کارآمد، محکم و بازدارنده‌ای برای برخورد با موتورسواران در کشور ما وجود ندارد.
شاهد این ماجرا به گفته سرهنگ هاشمی، هزار دستگاه موتورسیکلتی هستند که در زمان تصدی او بر مسند ریاست پلیس راهور پایتخت، هر روز در تهران توقیف می‌شدند؛ آماری که اگر امروز بیشتر نشده باشد، کمتر نیست.

اما چرا با وجود برخوردهای جدی پلیس بازهم تخلفات ریز ودرشت موتور‌سوارها از لایی کشیدن و ویرا‌ژهای پی‌درپی در بزرگراه‌ها، عبور از چراغ قرمز و مسیرهای ممنوعه ، نداشتن کلاه ایمنی و … ادامه دارد؟ جواب سرهنگ هاشمی به این سوال واضح و مشخص است:« قوانین و مقررات فعلی راهنمایی و رانندگی کشورمان ، اوضاع حاکم بر شرایط حمل و نقلی کشور را ساخته‌اند، قوانینی که ضعیف هستند و خیلی کریمانه و باملایمت نوشته‌ شده‌اند و همین موضوع باعث شده ۹۸ درصد موتورسیلکت سوارها اصلا به قانون توجه نکنند.»

راه حل این کار اما به عقیده این کارشناس ، اصلاح قوانین و مقررات فعلی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی است تا به این ترتیب چاره‌ای برای مهار یکی از مولفه‌های مهارنشدنی حمل و نقلی کشور اندیشیده شود.

هاشمی در همین رابطه می‌گوید:« موتورسیکلت‌ها در همه عرصه‌های ترافیک در کشور، در معابر شهری ، معابر برون شهری، از راه‌های روستایی گرفته تا آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها ، همیشه بعنوان یک مولفه حمل و نقلی مهارنشدنی حضور دارند. »

دلیل این اتفاق را که می‌پرسیم، سرهنگ هاشمی روی قدرت مانور موتورسیکلت ، حجم کم آن و عمومیت استفاده از آن در میان اقشار مختلف جامعه دست می‌گذارد؛ دلایلی که باعث شده‌اند افراد مختلفی برای رفع نیازهای روزمره‌ خود به موتورسواری رو بیاورند.

رئیس پلیس پیشین پایتخت می‌افزاید: «باید قبول کنیم که فقط شهروندان عادی از موتورسیکلت استفاده نمی‌کنند و خیلی از بزهکاران سارقین و افراد قانون گریز هم به‌خاطر قدرت مانور بالای موتور از آن استفاه می‌کنند. دلیلی که می‌تواند تاکیدی باشد بر ضرورت اصلاح قوانین برخورد با تخلفات موتورسواران.»

سرهنگ هاشمی بی‌هویتی موتورسیکلت‌ها را هم یکی از مشکلات اساسی آنها در سیستم حمل و نقل می‌داند و می‌گوید: «در کشور ما علی‌رغم اینکه موتورسیکلت‌ها در حجم زیادی تولید ، شماره‌گذاری و پلاک می‌شوند و اما هویت ندارند و همین بی هویتی به تکرار تخلفات توسط آنها کمک می‌کند.»

تکرار تخلفات موتورسوران و به‌خطر افتادن امنیت شهروندان

یک سررشته اصلاح قوانین در هر حوزه و موضوعی همیشه به مجلس شورای اسلامی‌ می‌رسد؛ جایی که نمایندگان منتخب مردم برای رسیدگی به مشکلات دور هم جمع شده‌اند؛ ساماندهی موتورسیکلت‌سواران یکی ازمشکلاتی است که مدت‌هاست حل نشده باقی مانده‌است. ما این موضوع را با محمداسماعیل سعیدی ، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو درمیان می‌گذاریم و سعیدی با تایید این حقیقت که قوانین فعلی راهنمایی و رانندگی بازدارندگی لازم را برای کاهش آمار تخلفات موتورسیکلت سواران ندارند می‌گوید:«متاسفانه تخلفات موتورسیکلت سواران جدی گرفته نمی‌شود و به همین دلیل بیشترین تلفات و خسارات ناشی از تصادفات مربوط به این وسیله نقلیه است. درحالی که این گروه نقش عمده‌ای در تشدید سایر مشکلات ترافیکی شهرها هم ایفا می‌کنند،برای مثال اگر نظارت ها بر عملکرد راکبان موتورسیلکت ها جدی تر شود،‌ حتی تا اندازه قابل توجهی میتوان آلودگی هوا را هم کنترل کرد. »

این نماینده مجلس در ادامه با انتقاد از به‌خطر افتادن امنیت و آرامش سایر شهروندان با تکرار تخلفات از سوی موتورسواران می‌گوید: «باید بپذیریم که موتورسیکلت جزو وسایل نقلیه پرخطر است و به همین علت به موتورسوارها راکبان مرگ هم می‌گویند، مخصوصا وقتی که از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند و با انجام حرکات پرخطر در خیابان ها، تصادف‌های مرگباری را رقم می‌زنند.اما نکته مهم اینجاست که این گروه با بی توجهی به قوانین راهنمایی و رانندگی علاوه بر سلامت خودشان، سلامت بقیه شهروندان را هم به خطر می‌اندازند و ضروری است که برخورد جدی‌تری با آنها انجام شود.»

برخورد جدی تر، اما با وضع قوانین قاطعانه و محکم در این رابطه، مورد توجه سعیدی قرار می‌گیرد و با اشاره به آن می‌گوید: «برای ساماندهی اوضاع نابسامانی که موتورسیکلت‌سوارها در جامعه ایجاد کرده‌اند ضروری است که قوانین مناسبتری صرفا برای این گروه، از لحاظ شدت مجازات و سنگینی تخلفات انجام شده، در نظر گرفت. اما پیشنهاد این موضوع باید از طرف دولت و پلیس به مجلس بیاید و مورد بررسی قرار بگیرد.»