از سوی دیگر، در کنار خوشی حالت وابستگی هم به وجود می‌آید، یعنی تغییراتی در مغز رخ می‌دهد که باعث می‌شود تاثیر این مواد به تدریج کم شود. به همین دلیل معتادان ناچارند مقدار بیشتری از این مواد را مصرف کنند و این مساله موجب ضرر روانی، اقتصادی، اجتماعی و… می‌شود. به عبارت دیگر مقدار بیشتر مواد تاثیرات سوئی روی مغز دارد و به سلامتی صدمه می‌زند. از سوی دیگر، افراد برای جبران هزینه مواد روانگردان مجبورند دست به کارهای ضد اجتماعی مانند قاچاق، دزدی و… بزنند تا بتوانند به اعتیاد خودشان پاسخ دهند. اخیرا انواع روانگردان‌ها بیشتر شده و راه‌های ورود آن‌ها از سمت شرق، غرب، شمال و جنوب وجود دارد. از این رو در حال حاضر تفاهم اهل نظر بر این است که در کنار مقابله با مصرف این مواد پیشگیری از مصرف اولیه موثرترین راه است، اما اگر فردی به مصرف روانگردان‌ها روی آورد باید اقدامات درمانی صورت گیرد و این اقدامات درمانی در بیشتر موارد به شکل تقلیل خطر است، یعنی نمی‌توان فرد را به صورت کلی از مصرف روانگردان‌ها منصرف کرد، بلکه باید به او کمک کرد که این مواد را در حد قابل قبولی مصرف کند.
در بعضی مواقع بسیاری از بی‌قانونی‌ها و قانون‌شکنی‌ها بر اثر استفاده از مواد پیش می‌آید؛ بنابراین روش‌های تقلیل خطر شامل این مورد هم است، یعنی این مواد از طریق سازمان‌های اجرایی در دست معتادان قرار می‌گیرند که از پیامدهای بعدی مثل مسمومیت، مرگ و میرهای ناشی از اوردوز و مصرف مواد آلوده جلوگیری به عمل آید. مصرف روانگردان‌ها مساله جهانی است و مختص ایران نیست، اما در ایران مصرف مواد سابقه طولانی دارد. حداقل از دوره صفویه مصرف اعتیادآور تریاک و مشتقات آن مورد توجه بود و در سال‌های بعد یعنی در دوره پهلوی اقداماتی برای مبارزه با آن شکل گرفت و بعد از انقلاب هم ادامه پیدا کرد. از این رو تاکنون در این زمینه اقداماتی از جمله اعدام قاچاقچیان اتفاق افتاده است، ولی واقعیت این است که مساله موادمخدر نه با اعدام و نه با بگیر و ببند برطرف نمی‌شود، یعنی عملکرد قهرآمیر راه حل نیست و باید پزشکان و صاحبنظران این مساله را بررسی کرده و با آن برخورد کنند.
پر کردن خلأ اوقات فراغت با مصرف روانگردان‌ها
شاید عده‌ای بر این باور باشند که خلأ اوقات فراغت موجب گرایش جوانان به مصرف روانگردان‌ها شده است. البته تا حدودی این طرز فکر درست است. در مواردی شاهد هستیم که زمینه‌های لازم برای پر کردن اوقات فراغت وجود ندارد که این خود می‌تواند دلایل گرایش به تفریحات خطرناک باشد؛ بنابراین ایجاد امکانات، تفریح و سرگرمی غیرمضر و مشروع می‌تواند بخشی از اوقات فراغت جوانان را هدایت کند، هر چند باید بگویم در کشورهای دیگر مانند هلند، آلمان و آمریکا به رغم اینکه امکانات وجود دارد، استفاده از روانگردان‌ها دیده می‌شود و آن‌ها هنوز نتوانسته اند این معضل را حل کنند. از این رو خیلی ساده‌لوحانه است که فکر کنیم با فراهم کردن امکانات تفریحی و سرگرمی مصرف روانگردان‌ها به صفر می‌رسد. شاید پر کردن اوقات فراغت به این مساله کمک کند، اما باید در نظر داشته باشیم مصرف روانگردان‌ها محدود به کشور ما نیست و در جوامعی که محدودیت هم وجود ندارد، به چشم می‌آید. یکی از راه‌های مقابله با مصرف روانگردان‌ها این است که دسترسی به آن را کم کنیم، اما از آنجا که خواستار این مواد زیاد است بازار خوبی برای قاچاقچیان وجود دارد تا این مواد را تولید و توزیع کنند. از سوی دیگر، تولید روانگردان‌ها مشکل نیست و در خانه هم می‌توان این مواد را درست کرد؛ بنابراین فکر اینکه بتوانیم این مساله را به‌طور کلی ریشه‌کن کنیم، واقع‌بینانه نیست؛ بنابراین در کنار اینکه باید دسترسی به روانگردان‌ها را محدود کرده و راهی برای پر کردن اوقات فراغت جوانان پیدا کنیم باید به این فکر باشیم که عده‌ای مصرف‌کننده هستند. از این رو فراهم کردن امکانات برای اینکه صدمات بیشتری به صورت فردی، گروهی و خانوادگی نبینند، به معنای تقلیل خطر در مبارزه با مواد مخدر است.
عوارض روانگردان‌ها
عوارض روانگردان‌ها بلافاصله با مصرف نمایان می‌شود. تغییراتی در رفتار افراد به وجود می‌آید که موجب شادی و نشاط آن‌ها می‌شود. البته برخی اوقات تبعات روانگردان‌ها بروز پرخاشگری است. این در حالی است که عوارض درازمدت روانگردان‌ها هم خطرناک است. به عبارت دیگر به اعصاب مصرف‌کنندگان آسیب وارد می‌شود و بر اثر سوء‌مصرف مشکلاتی در حوزه روابط اجتماعی، شغلی و ویژگی‌های شخصیتی به وجود می‌آید که باعث می‌شود مصرف‌کنندگان موقعیت اجتماعی خود را از دست بدهند. از سوی دیگر، جرم و جنایت و کشتار خانوادگی از جمله عوارض دیگر روانگردان‌هاست. برای مثال پیش آمده پسر معتادی پدر خود را کشته تا به ثروت او دست یابد یا اینکه با استفاده از روانگردان‌ها فرد به حالت جنون رسیده و همسر خود را وادار به کارهای خلاف عفت عمومی کرده تا هزینه مواد تامین شود؛ بنابراین مصرف روانگردان‌ها همراه با صدمه جسمی و روحی در کوتاه‌مدت و درازمدت است که نه تن‌ها روی مغز، بلکه روی قلب و دستگاه تنفسی افراد هم اثر می‌گذارد. همچنین با مصرف روانگردان‌ها بدن مستعد ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان می‌شود. از این رو پیامدهای مرتبط با مصرف روانگردان‌ها در حوزه سلامت جسمی، روحی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی اثرگذار است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
نقش خانواده‌ها در ترک مصرف‌کنندگان
باید خانواده‌ها به فرزندان خود در سنین نوجوانی در رابطه با عواقب روانگردان‌ها به زبان ساده توضیح دهند و مانع معاشرت آن‌ها با افرادی که سهولت دسترسی به این مواد را دارند، شوند. همچنین خانواده‌ها در برنامه پیشگیری اولیه که از طرف سازمان‌های بهداشتی و اجتماعی مطرح می‌شود، نقش مهمی را بازی می‌کنند، منت‌ها در خیلی موارد برد خانواده‌ها محدود است و به رغم توجه زیاد ممکن است که نوجوانان با دوستان مصرف‌کننده در ارتباط باشند و تحت تاثیر آن‌ها قرار گیرند. از این رو وقتی خانواده می‌فهمد که کار از کار گذشته است باید فرزند خود را تشویق کند که از طریق صحیح به ترک مواد اقدام کند، چرا که طرد و بیرون راندن فرد مصرف‌کننده نه تن‌ها مساله را حل نمی‌کند، بلکه باعث می‌شود که نوجوان به گروه‌های بزهکار پناه ببرد و مشکلات بیشتری را برای خانواه‌ها ایجاد کنند.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0