معنای نقاشی‌های کودکان چیست؟

در ضمن ذکر شد که والدین روی دست کودک تمرکز نکنند، به او تذکر ندهند و در جواب سؤالات او فقط بگویند که خودش و خانواده را یا هر چیز دیگری را که میل دارد، به طور کامل‌تر بکشد». با دیدن هر نشانه‌ای در تفسیر نیز مضطرب نشوند و به کودک مارک نچسبانند. شاید چند نشانه کنار هم دلیل بر هوش و هیجانات مثبت کودک باشد و به هر حال با مراجعه به متخصص مشاور می‌شود تفسیر‌های دقیق‌تر و جالب‌تری از نقاشی کودکان به دست آورد.

از حدود پنج سالگی به بالا، اغلب کودکان آدمک‌ها را عمودی می‌کشند. این امر، تا قبل از این سن اشکالی ندارد و طبیعی است که آدمک‌ها را به طور افقی یا مایل بکشند. ممکن است یک بازو بالاتر از بازوی دیگر یا یک ساق پا بلند‌تر از ساق پای دیگر باشد که در حد نرمال، کاملاً طبیعی است.

به نکات علمی زیر در مورد کشیدن آدمک‌ها در کودک توجه فرمایید:

– اگر چشم‌ و ابرو‌ها خیلی بالا و پایین باشد یا دهان بسیار کج کشیده شود:

این طرز کشیدن در کودک نشانگر اختلال عاطفی است. البته در کودک‌ها و افراد معلولی که آسیب‌هایی در نخاع یا سلسله اعصاب دارند این مدل کشیدن بسیار دیده می‌شود.

– اگر کودک آدمک‌ها را در حال خم شدن یا بازی و جست و خیز بکشد، نباید فکر کرد که مشکل عاطفی دارد، بلکه طبیعی است.

– اگر کودک چشم‌ها و ابرو‌ها و گوش‌ها و همه‌چیز را به طور دقیق و مثل هم قرینه کشیده باشد، به طوری که «قرینه‌سازی افراطی» به چشم بخورد، حالات وسواسی در کودک، استرس زیاد روحی و بازداری کودک از بیان مطالب، یا بازداری عاطفی او مشخص می‌شود.

– اگر کودک آدمک‌ها را نیم‌رخ بکشد، نشانگر «گریز داشتن» و گاه «ترس از نگاه کردن مستقیم» است. این نقاشی حوالی سن بلوغ بیشتر دیده می‌شود.

– اگر دست‌ها و بازو‌ها به صورت افقی کشیده شده باشد، در سنین کمتر عادی است و نشانه ابتدایی بودن نقاشی است، اما در سنین بالاتر از شش سال تنش و استرس نسبت به محیط را نشان می‌دهد.

– ترسیم بازو‌ها به طرف بالا (به شکل عدد ۷ فارسی): بیانگر یک احساس شدید است مانند بیان شادی، یا طلب کمک.

– ترسیم بازو‌ها به طرف پایین (به شکل عدد۸ فارسی): کاملاً معمول بوده و طبیعی است.

– ترسیم عمودی به طرف پایین و چسبیده بودن بازو‌ها به بدن، نشانگر نیاز به مهار کردن خود، فاصله‌گیری از دیگران و بازداری شدید است.

– ترسیم انحنادار یا زاویه‌دار بازو به منظور مشخص کردن آرنج، نوعی رسم پیشرفته است و به طور معمول حرکت را نشان می‌دهد و در بچه‌های باهوش دیده می‌شود.

– اگر دست‌ها زیادی بلند و آویخته باشد، به خصوص اگر وضع بدنی آدمک بدون تحرک و بی‌انعطاف باشد، تسلیم و تمکین کودک در روابط را نشان می‌دهد که او را از رسیدن به چیزی جذاب منع کرده و موجب «ناکامی» او شده است. غالباً در پرخاشگری شدید این نوع ترسیم مکرر دیده می‌شود.

– عدم تعادل آدمک (در حال افتادن یا پرت شدن) اضطراب واقعی روحی کودک را نشان می‌دهد.)

– اگر آدمک‌ها با تعادل و استحکام و استواری خوب کشیده شده باشد، این امر مشخص می‌سازد کودک متعادل و طبیعی است.

– ترسیم ساق‌های پا به صورت فاصله‌دار احساس پایداری و حرکت را در کودک نشان می‌دهد و اعتماد به نفس او را می‌رساند.

– ترسیم زاویه در پاها هوشمندی کودک را می‌رساند.

– پاهای چسبیده به هم در کودکان مبتلا به بازداری و ترس شدید دیده می‌شود.

– متصل کردن اشیایی مثل عصا، آب‌پاش، توپ و… به دست‌ها یا قرار دادن آن‌ها کنار پاها به طوری‌که حرکت را نشان دهد،‌ اغلب نشانگر درونگری، زندگی درونی غنی و خلاقیت کودک است.

– دویدن، رقصیدن و بازی کردن آدمک‌ها پویایی و نشاط کودک را نمایش می‌دهد.

– ایستادن یا حرکات کند و کم‌تحرکی همین خصوصیات را در کودک نشان می‌دهد و در کودکان غمگین بیشتر دیده شده است.

– کشیدن سرباز، باغبان، معلم، سرخ‌پوست و… یعنی گرایش به مشخص کردن آدمک‌ها، که بیشتر در نقاشی کودکان باهوش دیده می‌شود.

– کشیدن دزد یا سرباز جنگی: پرخاشگری کودک را می‌رساند.

– کشیدن دلقک یا حاجی‌فیروز: شادی کاذب و دروغین و اضطراب کودک را می‌رساند.

– کشیدن ماهی‌گیر اغلب در نقاشی کودکان صبور و زیرک که برای «به چنگ آوردن» چیزی نقشه می‌کشند دیده می‌شود.