هزینه سرپناه یک خانواده در جیب تازه به دوران رسیده‌ها

به گزارش قائم آنلاین،۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار؛ ‌این پول پیش یک آپارتمان برای زندگی یک خانواده نیست، هزینه درمان یک بیماری سخت در یک بیمارستان خصوصی هم نیست، ‌هر چند این مبلغ می‌تواند بودجه وام خود‌اشتغالی به چندین نفر را تأمین کند، اما اینجا قرار نیست هیچ وامی پرداخت شود؛ هر چند افرادی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند، چیزی حدود نیمی از این عدد یعنی ۱۱ میلیون نفر هستند، اما این رقم ارتباط مستقیمی با فقر ندارد هر چند غیر مستقیم با آن مرتبط است؛‌۲۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه خرید یکی از آخرین ورژن‌های یکی از برندهای معتبر دنیاست که هم اکنون در یکی از فروشگاه‌های اینترنتی مشهور کشور به فروش می‌رسد و بدیهی است چنین مبلغی برای کسانی که پول‌های چند ده و چند صد میلیونی برای داشتن خطوط رند تلفن همراه خرج می‌کنند و مرکبشان گران‌ترین برندهای لوکس دنیا است و حتی زمانشان را با ساعت‌های چند ده و چند صد میلیونی چک می‌کنند، مبلغ زیادی نیست. تلفن همراه ۲۳/۵ میلیونی، همبرگر ۲۵۰ هزار تومانی به همراه خاویار، ‌آب معدنی ۶۰ هزار تومانی و بسیاری از کالاهای لوکس دیگر در حالی به کشور وارد و عرضه می‌شود که فقر، بیکاری و شرایط نامساعد اقتصادی گریبانگیر درصد بالایی از اعضای جامعه است و این نمایش ثروت ماحصلی جز بارورترشدن آسیب‌های اجتماعی بر جای نمی‌گذارد.

جامعه هنوز بابت حوادث کودک آزاری‌های اخیر ملتهب است؛‌حوادثی که ترجیع‌بند تمامی آنها فقر، بیکاری و چالش‌های اقتصادی است که در نهایت به بروز چنین آسیب‌هایی منجر شده است.

در چنین شرایطی بخش دیگری از جامعه به نمایش ثروت مبتلاست؛ از وزیری که به صراحت و برای پرهیز از ریا درباره پورشه شاسی‌بلندش در رسانه‌ها سخن می‌گوید تا رسانه‌ای شدن فیش‌های حقوقی نجومی؛ ‌رفتارهایی که با نمایش شکاف عمیق طبقاتی زمینه‌ساز گسترش حس تبعیض و به دنبال آن بروز و ظهور انواع و اقسام آسیب‌های اجتماعی می‌شود.

جان گرفتن نوکیسه‌ها

نکته قابل تأمل اینجاست که طبقات ثروتمند نوظهوری که از طریق میانبرهای غیرقانونی یا با سوءاستفاد از اقتصاد بیمار جامعه توانسته‌اند به ثروت‌های بادآورده‌ای دست یابند و طبقات نوکیسه را شکل دهند هم از آسیب‌های اجتماعی در امان نیستند؛‌ آسیب‌هایی که اگرچه به اندازه آسیب‌های اقشار ضعیف جامعه رسانه‌ای نمی‌شود، اما هر از چند گاه صدایش بلند می‌شود. درست مانند رسانه‌ای شدن ماجرای تصادف دختر جوانی با پورشه زرد رنگ که به مرگ دو سرنشین خودرو منجر شد و همچنین تصادف خودروی بی‌ام دبیلیو با پرشیا که پنج کشته داد.

این دو تصادف که با فاصله کوتاهی از هم در خیابان‌های بالای شهر تهران رخ داد، حکایت یک تصادف عادی نبود، بلکه هشداری درباره شکل‌گیری نوع تازه‌ای از آسیب‌های اجتماعی در طبقه مرفه جامعه بود که حتی واکنش رهبری را در پی داشت «‌‌من شنیده‌ام که گاهی اوقات در بعضی از خیابان‌ها این جوان‌هایی که مست ثروتند – مست غرور ثروت – سوار ماشین‌های آنچنانی می‌شوند و در خیابان بنا می‌کنند به جولان دادن و رفت‌وآمد کردن و محیط خیابان را ناامن [کردن‌]؛ اینها هم ناامنی است.» این حادثه و آمار و ارقامی که درباره مصرف مواد‌مخدر صنعتی گرانقیمتی مانند کوکائین منتشر می‌شود، نشان‌دهنده آن است که بروز شکاف طبقاتی و تجمع فقر در یک سوی جامعه و تکاثر در سوی دیگر موجب شده تا هم در طبقه مرفه شاهد بروز آسیب‌های اجتماعی گسترده‌ای باشیم و هم در طبقه فقیر هرچند فساد و آسیب‌های اجتماعی در طبقه مرفه بیشتر لاپوشانی می‌شود و کمتر در معرض عموم قرار می‌گیرد.

نگاه لیبرالی دولت

حکایت فقر و تکاثر در جامعه ماجرایی است که در نگاه لیبرالیستی دولت‌های بعد از جنگ ریشه دارد و یک روز به شکل خودروهای میلیاردی جلوه می‌کند و روز دیگر به شکل گوشی تلفن همراه ۲۳/۵میلیونی برند لامبورگینی خودنمایی می‌نماند.

رشد آسیب‌ها در شکاف طبقاتی

افزایش فراگیری رسانه ها، ‌ماهواره و اینترنت، تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی در فرآیند نمایش ثروت و شکاف طبقاتی نقشی جدی ایفا می‌کنند. نمایش ثروت طی سال‌های اخیر به جایی رسیده است که در نقاط مختلفی از کشور و در محله ظفر تهران شاهد دور دور‌های شبانه بچه پولدارها هستیم و این نمایش ثروت حتی به فضای مجازی هم کشیده شده است.

پروفسور حسین باهر درباره مظاهر شکاف طبقاتی در جامعه معتقد است: ‌اگر فاصله یک طبقه‌ اجتماعی با طبقه‌ای دیگر آنقدر زیاد شود که بین دو طبقه اجتماعی امکان پل زدن و عبور از طبقه پایین نباشد، به آن شکاف طبقاتی می‌گویم که کشور ماهم اکنون به این بیماری مبتلا است.

باهر در این‌ باره می‌افزاید: نحوه توزیع امکانات و منابع مالی اکنون در کشور به نحوی انجام می‌شود که تنها ۱۵ درصد جمعیت کشور می‌توانند از ۸۵ درصد امکانات و منابع مالی بهره‌مند شوند، اما درصورتی که ۸۵ درصد جمعیت فقط ۱۵ درصد امکانات را در اختیار دارند و به تبع آن با مشکلاتی بیشماری دست و پنجه نرم می‌کنند.

از نگاه وی شکاف طبقاتی در کوتاه مدت به افسردگی، در میان مدت به افزایش وقوع جرائم اجتماعی و در بلند مدت هم به فساد اقتصادی و اجتماعی ختم می‌شود. فحشا، قتل، غارت و سرقت‌های مسلحانه نمونه‌هایی از معضلات اجتماعی ناشی از اختلاف طبقاتی در بلند‌مدت است. درست شبیه رخدادهایی که هم اکنون در جامعه شاهد وقوع آن هستیم.

نقش دولت در شکاف طبقاتی

براساس آمار واردات کالای مصرفی در ثلث اول سال ۹۵ رشد نزدیک به ۳۳ درصدی به لحاظ وزنی و رشد نزدیک به ۱۹ درصدی به لحاظ ارزشی را تجربه کرده است. گوشی تلفن همراه ۲۳/۵ میلیونی لامبورگینی نمونه‌ای از این کالاهای لوکس است که قطعاً مخاطبش طبقات متوسط و فقیر جامعه نیستند؛‌ تلفن همراهی که با مجوز رسمی وارد می‌شود و با مجوز به فروش می‌رسد تا بیانگر نقش دولت در شکاف طبقاتی موجود باشد.