کدام بنزین مناسب خودروی من است؟

بنزین، دارای درجه کیفی است که اصطلاحا به آن اکتان گفته می‌شود. اکتان، مشخص کننده میزان مقاومت بنزین در مقابل ضربه موتور است و هر چه این امتیاز بالاتر باشد بنزین در مقابل ضربه موتور مقاومت بیشتری دارد، به زبانی ساده‌تر، بنزینی که اکتان بالاتری دارد، بیشتر می‌تواند فشرده شود (به همراه هوا) و دیرتر به دلیل حرارت تولیدی از عمل فشرده‌سازی منفجر شود.

راه‌های مختلفی برای اندازه‌گیری میزان اکتان بنزین وجود دارد و در کشورهای مختلف از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود، به صورت کلی بنزین‌های قاره اروپا اکتان بالاتری نسبت به آمریکا دارد ولی در واقع دلیل این امر به خاطر استفاده از روش‌های متفاوت سنجش این امتیاز است.

برخی از بنزین‌ها می‌توانند امتیاز بالاتر از ۱۰۰ اکتان را کسب کنند، سوخت‌های مسابقه‌ای این گونه هستند، این امر را می‌توان با تغییر دادن ترکیب‌بندی بنزین انجام داد ( با استفاده از اتانول، متانول، نیترومتان، سوخت سرب‌دار و غیره) و دلیل این مهم نیز رسیده به امتیاز اکتان بالاتر و استفاده بهینه از فشار بالاتری است.

حال ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا اکتان بنزین مهم است؟ با استفاده از بنزین اکتان بالا، طراحان پیشرانه توانسته‌اند که از تکنیک‌های متنوعی بهره ببرند و موتورهایی قدرتمندتر، مقرون به صرفه‌تر و مطمئن‌تر تولید کنند. در وحله اول بنزین‌های اکتان بالا از ضربه (کوبش) موتور جلوگیری می‌کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که واحد مجزایی از مخلوط هوا و بنزین بعد از این مخلوط هوا و بنزین قبلی منفجر شده، درون محفظه انفجار محترق شود. واضحا این اتفاقی ناخواسته است و می‌توانه آسیب جدی به موتور بزند که با استفاده از بنزین اکتان بالا می‌توان از وقوع این اتفاق جلوگیری کرد.

همچنین با استفاده از بنزین اکتان بالا، می‌توان از نرخ‌های فشرده‌سازی بالاتری استفاده کرد، شایان ذکر است که نرخ فشرده‌سازی مسقیما با مقرون به صرفه بودن حرارتی در ارتباط است و هرچه نرخ فشرده‌سازی بالاتر باشد، پیشرانه مقرون به صرفه‌تر عمل خواهد کرد.

و نهایتا، زمان‌بندی پیشرفته احتراق، به کمک بنزین اکتان بالا ممکن می‌شود، یعنی شمع به خوبی هنگامی که پیستون به بالاترین وضعیت فشرده‌سازی می‌رسد عمل می‌کند. دلیل این بهبود، وجود زمان کافی برای خروج شعله و دود از محفظه احتراق است، به طبع بنزین بیشتر فشرده می‌شود و محدوده حرکتی سیلندر بیشتر خواهد بود، به همین دلیل است که قدرت تولیدی افزایش می‌یابد، شایان ذکر است که اگر احتراق زود روی دهد فشار تولیدی در جهت درستی نخواهد (به دلیل وضعیت شاتون و سیلندر) و اگر احتراق دیر‌تر از زمان در نظر گرفته شده روی دهد، شما میزان قابل توجهی گشتاور را از دست می‌دهید.

حال باید به سوال اصلی این مطلب پاسخ دهیم، آیا خودروهای شهری با بنزین اکتان بالاتر عملکرد بهتری دارند؟ جواب این سوال بله است! البته به شرطی که برای بنزین اکتان بالا طراحی شده باشند، اگر خودروی شما توسط سازنده گفته شده باشد که بنزین معمولی استفاده کنید، بنزین اکتان بالا در عملکرد آن تفاوت قابل توجهی نخواهد داشت ولی اگر خودرویی توصیه شده باشد که از بنزین اکتان بالا در آن استفاده کنید، عملکرد بسیار بهتری خواهد داشت و دلیل این امر نیز در بالا به صورت مفصل توضیح داده شده است.

در ایران، دو نوع بنزین عرضه می‌شود، معمولی و سوپر، بنزین معمولی دارای اکتان ۸۷ و بنزین سوپر دارای اکتان ۹۵ است.