رستاخیز جان

سال ۸۵، که اولین روزهای سال مصادف شده بود با ایام اربعین حسینی علیه‌السلام، رهبرانقلاب در ابتدای پیام خود به‌مناسبت آغاز سال جدید، چنین فرموده بودند: «امسال، اول فروردین با ایام اربعین حسینی علیه‌السلام همراه است. اربعین هم خود یک فروردین دیگر است. اولین شکوفه‌های عاشورایی در اربعین شکفته شد.

اولین جوشش‌های چشمه‌ی جوشان محبت حسینی – که شطّ همیشه جاری زیارت را در طول این قرن‌ها به راه انداخته است – در اربعین پدید آمد. مغناطیس پُرجاذبه‌ی حسینی، اولین دل‌ها را در اربعین به سوی خود جذب کرد؛ رفتن جابربن‌عبداللَّه و عطیه به زیارت امام حسین علیه‌السلام در روز اربعین، سرآغاز حرکت پُربرکتی بود که در طول قرن‌ها تا امروز، پیوسته و پی‌درپی این حرکت پُرشکوه‌تر، پُرجاذبه‌تر و پُرشورتر شده است و نام و یاد عاشورا را روزبه‌روز در دنیا زنده‌تر کرده است.»(۱۳۸۵/۰۱/۰۱)

حیرت رسانه‌های جهان از عظمت مراسم اربعین

حالا یازده سال از آن روزها می‌گذرد؛ اما شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که این «اولین شکوفه‌های عاشورایی»، بعد از یک دهه، تبدیل به درخت تناور و پر برگ و بار شود، که جهان در برابر عظمت آن، انگشت حیرت بر دهان آرد. یورونیوز در گزارشی نوشته بود: “هر سال که از قدمت این مراسم نوظهور می‌گذرد، بر شمار شرکت‌کنندگان در این تجمع افزوده می‌شود. مدتی است که هرساله همزمان با گذشت چهل روز از واقعه‌ی عاشورا، بسیاری از وفاداران و دوستداران امام حسین علیه‌السلام برای گرامیداشت مراسم اربعین راهی کربلا می‌شوند.”

بی‌بی‌سی هم در گزارشی چنین نوشته بود: “تصویر مردانی اغلب جوان که با کوله‌پشتی و ساک‌دستی کوچکی از روی دیوار و کانتینرهای مرزی میان دو کشور ایران و عراق می‌گذرند تا برای اربعین به کربلا برسند، نشانه‌ای است از اتفاقی که در سال‌های اخیر در روابط دیپلماتیک رخ داده است: مرزها میان دو کشور که زمانی با هم می‌جنگیدند، کم‌رنگ شده است.

” این گزارش ادامه می‌دهد: “اوباما در پاییز سال ۲۰۱۱ اعلام کرد که نیروهایش را تا پایان سال میلادی از عراق خارج می‌کند. ” اندکی بعد در اربعین همان سال ایران با بهره‌گیری از دلبستگی مذهبی مشترک اکثریت مردم ایران و عراق، یک مناسک فردی را به آیینی بزرگ و جمعی تبدیل کرد. این اقدام پیام روشنی داشت، آنکه رفتنی است نیروهای آمریکایی‌اند و آن که می‌ماند نیروهای مردمی‌اند.

 پیاده‌روی اربعین، نماد مهم شناخت جامعه‌ ایران

اگر مهم‌ترین بخش یک جامعه، “فرهنگ” آن باشد، دو جزء مهم فرهنگ نیز “ارزش‌ها” و “نمادها” است. ارزش‌ها بیانگر روح کلی حاکم بر یک جامعه‌اند و نمادها نیز علامت‌ها و نشانه‌هایی است از مسیری که یک جامعه در آن حرکت می‌کند. از روی نمادها می‌توان پی به حقیقت یک جامعه برد. برای همین هم، نمادها همواره مورد توجه جامعه‌شناسان و روانشناسان بوده است. مثلا روز ۱۳آبان، یک نماد مهم برای شناخت جامعه‌ی ایرانی است. نمادی که برخاسته از روحیه‌ی استکبارستیزانه‌ی مردم ایران دارد. برای همین هم، علی‌رغم تفاوت‌های ظاهری که دولت‌های آمریکایی داشته‌اند (از دولت کلینتون تا بوش، و از اوباما تا ترامپ)، مردم ایران همیشه نسبت به دولتمردان آن، احساس تنفر داشته‌اند.

«راهپیمایی اربعین» هم به تعبیر رهبرانقلاب، یک نماد است: «این هم یکی از حوادث بسیار برجسته‌ای است که خدای متعال منّت گذاشته بر ما و این حادثه را برای ما خلق کرده است؛ این شد یک نماد.»(۱۳۹۶/۸/۱۵) چرا؟ برای آنکه تا پیش از این، پیاده‌روی اربعین، بیشتر “جنبه‌ی فردی” و “درون‌دینی” داشت، اما در سال‌های اخیر، به یک آیین اجتماعی، که فراتر از جنبه‌های دینی، دارای کارکردها و پیام‌های فرهنگی و اجتماعی در سطح بین‌المللی است، تبدیل شده است.

به همین علت، الکساندر دوگین، نظریه‌پرداز مطرح روسی، که امسال در خیل زائران اباعبدالله علیه‌السلام حضور داشت، در این‌باره چنین گفت: “از نظر من حادثه‌ی پیاده‌روی اربعین که هر روز ابعاد بین‌المللی گسترده‌تری پیدا می‌کند و از همه ملیت‌ها و ادیان، از جمله مسیحیان در آن شرکت می‌کنند، مقدمه‌ی یک تحول اساسی در مقیاس جهانی است.

من بارها این موضوع را گفته‌ام که دنیای مدرن با ایدئولوژی لیبرال و سرمایه‌سالارانه‌اش به پایان رسیده و جز بحران‌آفرینی، دستاورد دیگری برای بشریت ندارد. بشر امروز محتاج یک رستاخیز معنوی و الهی است که مایه‌های آن قویا در انقلاب اسلامی و نهضت امام خمینی وجود دارد.

ما به‌عنوان مسیحیت ارتدوکس در روسیه نیز پیگیر این نهضت معنوی هستیم و راه نجات را در ایستادگی در مقابل امپریالیسم مدرن و عاری از معنا و مشحون از ماده‌پرستی آن می‌بینیم و از این جهت با جمهوری اسلامی ایران و نقشه‌ی راهی که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای برای آینده‌ی انقلاب اسلامی ترسیم می‌شود، احساس قرابت ویژه‌ای می‌کنیم. ” باری، جامعه‌ی ایران را باید با این نمادها و نشانه‌ها شناخت. نمادهایی که نشان‌دهنده‌ی حقائقی است «به رهبری حسین علیه‌السلام»