مدارس بازار فروش مافیای کنکور

اگرچه سازمان سنجش معتقد است از سال ۹۲ تا به امروز به وظیفه خود عمل کرده و ۸۵ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها براساس سوابق تحصیلی تکمیل می‌شود اما کنکور همچنان پرقدرت است و بازهم دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه و رشته‌های خاص از دوره دبیرستان تلاش سخت خود را آغاز می‌کنند.

* درآمد ۸ هزار میلیاردی موسسات کنکور

طبق اعلام مسئولان رسمی کشور، مافیای کنکور سالانه درآمدی معادل ۸ هزار میلیارد تومان دارند و این بازار پر سود باعث شده است موسسات کنکور با نفوذ به بخش‌های مختلف مانع از حذف کامل کنکور شوند؛ این موسسات تنها در بخش خصوصی فعال نیستند بلکه مدارس کشور را نیز بازار هدف خود قرار داده‌اند و به برگزاری آزمون‌ در مدارس اقدام می‌کنند همچنین دانش‌آموزان دوره متوسطه تنها هدف موسسات کنکور نیستند بلکه آنها با عناوین مختلفی همچون قبولی در آزمون مدارس تیزهوشان یا نمونه دولتی، دانش‌آموزان دبستانی را بسیار زود هنگام درگیر آزمون و تست و استرس‌های ناشی از آن کرده‌اند.

هر چند مسئولان آموزش‌وپرورش بارها اعلام کرده‌اند، کنکور و مافیای آن باعث شده است مهارت‌های زندگی و تربیتی در مدارس به حاشیه رانده شود و دانش‌آموزان صرفا برای قبولی در دانشگاه و رشته مدنظر به فراگیری نکات تستی مشغول شوند اما مشخص نیست که موسسات کنکور چگونه و با چه مجوزی به مدارس وارد می‌شوند؟

* ورود موسسات میلیونی کنکور به مدارس

در بررسی برخی مدارس کشور مشاهده می‌شود، موسسات کنکور با ورود به مدارس اقدام به برگزاری آزمون و کلاس‌های تست و رفع اشکال برای دانش آموزان سال سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی می‌کنند به عنوان مثال یکی از موسسات با دریافت ۵ میلیون تومان از هر دانش‌آموز اقدام به برگزاری آزمون در مدرسه کرده است البته این دست از مدارس در سطح کشور کم نیستند.برخی معلمان نیز از برگزاری آزمون‌های موسسات خصوصی در مدارس خبر می‌دهند، آزمون‌هایی با مجوز آموزش‌وپرورش که تحت عنوان پیشرفت تحصیلی برگزار می‌شود و بابت برگزاری آن ۵ هزار تومان از هر مدرسه دریافت می‌شود و جالب اینکه نتیجه این آزمون هیچ ارزش علمی آموزشی نداشته و تنها مبلغ بزرگی به نفع افرادی است که این آزمون‌ها را برگزار می‌کنند.

* مدارس بازاری برای کتاب‌های کمک آموزشی

ورود موسسات کنکور به مدارس تنها بخشی از نفوذ مافیای کنکور به مدارس کشور است و در کنار این مسائل شاهد هستیم کتاب‌های کمک آموزشی مختلفی که از سوی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مجوز ندارند با تخفیف موسسات در مدارس به فروش می‌رسند و در بسیاری از موارد این کتاب‌ها پُررنگ‌تر از کتاب‌های درسی می‌شوند یعنی به مرجعی برای تدریس معلم و مطالعه دانش‌آموزان می‌شوند.

در بحث آمادگی کنکور، مدارس غیردولتی هم ماجرای خاص خود را دارند و با برگزاری برنامه‌های ویژه آمادگی کنکور هزینه‌های ۲۰ میلیونی و بالاتر از خانواده‌ها دریافت می‌کنند، مدارسی که برای آماده شدن دانش‌آموزان برای کنکور در ایام عید دوره‌های ویژه‌ای تحت عنوان آمادگی کنکور دارند و دانش‌آموزان به صورت شبانه‌روزی در مدارس حضور دارند.

* موسسات کنکور چگونه به مدارس وارد می‌شوند؟

یکی از معلمان مدارس در رابطه با چگونگی ورود موسسات کنکور به مدارس می‌گوید:‌ مدیر مدرسه و حتی آموزش و پرورش مناطق در جریان ورود موسسات کنکور به مدارس هستند و این کار خیلی رسمی و با عقد قرارداد بین طرفین انجام می‌شود، در برخی موارد موسسات اطلاعات شخصی دانش‌آموزان را از مدرسه می‌گیرند و باخانواده‌ها تماس تلفنی برقرار و موسسه را تبلیغ می‌کنند.در بحث موسسات کنکور قطعا پای منافع برخی افراد و موسسات خاص درمیان است.متاسفانه در نبودِ مشاوران تحصیلی در مدارس و حذف این پست با توجیه صرفه‌جویی، این مؤسسات معمولا افرادی رو به عنوان مشاور تحصیلی به مدارس میفرستند و این افراد تحت پوششِ این نام، موسسه خودشان را تبلیغ و کتاب های کمک آموزشی خودشان را به دانش آموزان معرفی کرده و میفروشند.

تخفیف ۲۷ درصدی کتاب‌های کمک آموزشی به دانش‌آموزان، موضوعی است که پدری که فرزند دانش‌آموزش در یکی از مدارس تهران تحصیل می‌کند از آن سخن می‌گوید و از دریافت هزینه ۶۷ هزار تومانی بابت برگزاری آزمون و  فروش کتاب‌های کمک آموزشی با مصوبه انجمن اولیا و مربیان مدرسه خبر می‌دهد.

اگر چه سید محمد بطحایی وزیر آموزش وپرورش معتقد است در بحث موسسات تست و کنکور قطعا پای منافع برخی افراد و موسسات خاص هم وسط هست وگرنه پدیده‌ای که از نظر همه صاحبنظران و کارشناسان تا این حد مذموم هست، نباید تا این اندازه دوام می‌آورد اما هنوز مشخص نیست که مدارس براساس کدام مجوز با این موسسات همراهی می‌کنند.

بطحایی معتقد است،عوض کردن فضای کنکور در مدارس، عزم جدی می‌خواهد چون منافع یک عده در میان است و دانش‌آموزان باید شیرینی دوران نوجوانی و جوانی را بچشند نه فشارهای روحی و روانی بابت رقابت‌های آزمون‌های کنکور.

به نظر می‌رسد گام نخست برای کاستن از فشارهای روحی و روانی کنکور، مقابله با ورود موسسات به مدارس کشور است، موسساتی که اینبار نه تنها دوره متوسطه بلکه دوره ابتدایی را نیز هدف قرار داده‌اند.

* دبستان‌ها بازاری برای موسسات کنکور

محمد حسنی، عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش درباره ورود موسسات کنکور به دبستان‌ها و تبعات این مسئله می گوید: جریانی خزنده و آسیب‌زا در مدارس کشور به ویژه در دوره دبستان در حال رشد است، این جریان گسترش آزمون‌های در مقیاس وسیع است. آزمون‌های مقیاس وسیع  و آزمون‌های شبیه سازی شده با کنکور برای آمادگی شرکت در آزمون‌های مدارس نمونه مردمی و تیز هوشان  در دبستان‌های کشور همه گیر شده است. شواهد نشان می‌دهد که مؤسسات آزمون ساز دوره دبستان را بازار پر سودی برای خود در نظر گرفته‌اند و برای این کار از روش‌های مختلف بهره می‌برند. در واقع تب رقابت برای اجرای این آزمون‌ها در مدارس دولتی و غیر دولتی بالا گرفته است. آمار دقیقی در دست نیست اما شواهد نشان می‌دهد که این تب بسیار بالا گرفته است. پرسش این است که این رویکردها در مدرسه تا چه حد با اهداف مدرسه در نظام آموزشی ایران سازگار است تا چه حد دانش آموزان از این برنامه‌ها سود می‌برند؟

چند وقتی است که مسئولان مختلف از رئیس مجلس تا وزرای علوم و آموزش‌وپرورش از ضرورت حذف کنکور در کشور خبر می‌دهند اما باید به این سوالات پاسخ داد که  آیا وزارت آموزش‌وپرورش به تنهایی قدرت حذف کنکور و مافیای کنکور را دارد؟ مدارس تیزهوشان، نمونه‌دولتی و سایر مدارس خاص  که آزمون ورودی دارند در قدرت گرفتن موسسات کنکور تا چه اندازه موثرند؟ آیا وزارت آموزش‌وپرورش در حذف آزمون ورودی این مدارس و اضطراب ناشی از آن موفق خواهد بود؟