راهکار کاهش آمار خسارت‌های جانی و مالی پس از وقوع زلزله

بعد از زلزله اخیر کرمانشاه شاید بیشترین علتی که سبب مرگ و میرها شده ایمن نبودن مسکن‌ها و بافت‌های شهری و روستایی بود به طوریکه در برخی روستاها ابعاد وسیعی از کشتار و خسارت را در برداشت و تمامی امید یک خانوار را با خاک سرد یکسان کرد.

سید محمد بهشتی در سخنرانی همایش سال‌ گذشته خود با موضوع «توانمندسازی بناهای تاریخی در زلزله» جمله دقیق و مهمی را عنوان می‌کند “باید عادت و سنت ما شود که بدانیم همیشه بین دو زلزله زندگی می‌کنیم!”

این جمله تنها یک جمله هشداردهنده نیست و عمقی که در پشت آن است را باید دریابیم چراکه ممکن است هر لحظه یکی از گسل‌های تبریز، آستارا، گسل کارزرون، انار و یا گسل خزر فعال شود و تمام آن ندانم کاری‌ها و عدم داشتن برنامه مدیریتی در شرایط بحران و مرگ و میرها و نابودی اموال را نظاره‌گر شد، همانند زلزله کرمانشاه!

در وضعیت موجود که طرحی از پیش تعیین شده برای مدیریت بحران در مناطق زلزله‌زده و اسکان زلزله‌زدگان وجود ندارد استفاده از ساختمان‌های پیش‌ساخته می‌تواند گزینه‌ای مناسب در جهت اسکان موقت زلزله‌زدگان باشد و یا با تحقیق و پژوهش می‌توان ساختمان‌هایی ساخت که هرگز زلزله و بلای طبیعی بر آن اثر نکند.

اصول پدافند غیرعامل به افراد جامعه آموزش داده شود

نادر زندی پژوهشگر حوزه معماری مناطق کردنشین غرب کشور اظهار داشت: زلزله جزو بلایای طبیعی است و قطعاً چون در کشور ما این بلای طبیعی پررنگ است باید پیش از زلزله، هنگام زلزله و پس از آن یک سری اقدامات را به‌صورت پدافند غیرعامل و مانور به افراد جامعه آموزش بدهیم.

وی گفت: مسکن مناسب یکی از دلایلی است که موجب کاهش تلفات می‌شود اما متأسفانه کمترین بهایی به نخبگان معماری در کشور ما داده نمی‌شود تا معضلات جدی در این بخش برطرف شود.

این پژوهشگر حوزه معماری مناطق کردنشین غرب کشور تصریح کرد: خلیلی، پایه‌گذار تکنیک خاک و آتش با الهام از  معماری سنتی مناطق کویری ایران بود که در آن از الگوهای ابرخشت (super Adobe)، سازه‌های خشتی (Geltaftan) و خانه‌های سرامیکی بهره می‌گرفت.

وی گفت: در سال ۱۹۸۴ زمانیکه سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا، ناسا، فراخوانی برای طراحی خانه و اقامتگاه در کره ماه و مریخ اعلام کرد، خلیلی فرصت مناسبی برای توسعه ایده‌های خود در مورد فرم‌های ساده و در عین حال مقاوم پیدا کرد.

​زندی افزود: شیوه زندگی ایرانیان به خصوص کُردها از اول عشایر و چادرنشین بوده‌اند و ساده‌ترین روش برای مردم ما استفاده از شیوه عشایری است.

وی اظهار کرد: استفاده از اسکان موقت مواردی است که عشایر از آن برای زندگی رومزه بهره می‌گیرند و برای این مدت که از خرابی برخی شهرها و روستاهای کرمانشاه می‌گذرد بهترین گزینه است تا در موقعیت مناسب خانه‌هایشان بازسازی شود.

این پژوهشگر حوزه معماری مناطق کردنشین غرب کشور در پاسخ به این سوال که در حال حاضر برای اسکان این خانواده‌ها چه می‌توان کرد؟ گفت: راهکاری که از نظر بنده وجود دارد استفاده از سازه‌های سبک ابتدای بوم ‌آورد به عنوان سرپناه موقت است تا هزینه‌های ساخت مسکن موقت کاهش یابد.

وی خطاب به دانشجویان معماری و مهندسین شهرسازی گفت: اگر موضوعی برای پایان نامه و پروپوزال خود می‌خواهند انتخاب کنند بیش از آنکه به فکر پول و درآمدزایی باشند به فکر آن باشند که کارگروه و تیمی تشکیل دهند که این پایان‌نامه‌ها را عملی کنند.

پژوهشگر حوزه معماری مناطق کردنشین غرب کشور خاطر نشان کرد: در بسیاری از کشورهای پیشرفته استفاده از الگوهای طراحی فضای شهری و معماری در ساخت ساختمان‌ها و اسکان موقت پس از زلزله بسیار اهمیت دارد و از آن برای آسیب‌دیدگان ناشی از حوادث انسانی و یا بلایای طبیعی بهره می‌گیرند.

وی گفت: از مردم ایران خواهشمندم که برای مسکن‌دار شدن وارد هر خانه‌ غیراستانداری نشوند و تن به اسکان در هر منزلی ندهند چراکه هیچ امنیتی نخواهند داشت.

دانش‌آموزان کردستانی “مانورهای زلزله و ایمنی” را جدی نمی‌گیرند

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با بیان اینکه مشکلات ما زیر ساختی هستند، اظهار داشت: متأسفانه بین موضوع آکادمیک و بحث اجرایی فاصله وجود دارد چراکه کار تیمی یاد نگرفته‌ایم.

شیرزاد سیفی افزود: هیچ‌کداممان به فکر کار تیمی نیستیم و همه فکر می‌کنیم که همه فن حریف بوده و در همه زمینه‌ها می‌توانیم دخالت کنیم.

وی به بعد روانی پس از زلزله اشاره کرد و گفت: موضوعی که از سال ۲۰۰۴ میلادی مطرح شد “تاب‌آوری” است خصوصا تاب‌آوری اجتماعی که باید جامعه را در ابتدا از لحاظ روانی آماده کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان خاطر نشان کرد: مانورهای زلزله و ایمنی که هر چندمدت یکبار در سطح کشور انجام می‌شود برنامه‌ریزی شده است و دانش‌آموزان آن را با شوخی و خنده انجام می‌دهند!

سیفی عنوان کرد: در کشور ما علم و دانش تمامی کارها وجود دارد اما علم کاربردی را نمی‌توانیم پیاده کنیم.