تبلیغات دومینویی خرابکاران در بستر تلگرام

در این میان به گفته شاهدان مبنی بر اینکه دو موتورسوار با انداختن مواد آتش‌زا داخل تکیه درکه سبب آتش‌سوزی در آن شدند، به شنیده‌ها قوت بیشتری بخشید که تبلیغات دومینویی یا هرمی هواداران برخی گروه‌های خاص تازه تأسیس در فضای مجازی، باز هم منجر به ایجاد هیجانات درونی در برخی افراد شده است تا مأموریت آتش‌سوزی حسینیه را به عهده بگیرند.

جنبشی بی‌ریشه و مضحک که با فعال شدن توسط لیدری ضدانقلاب و خارج‌نشین، از بستر فراهم شده تلگرام که پذیرای بیشترین کاربران فضای مجازی در ایران است، استفاده کرده و با موج‌سواری در این بستر به‌زعم خود عده‌ای را به تخریب اموال عمومی فرامی‌خواند. این جنبش با اهداف پیدا و پنهان خود، ‌بستر فضای مجازی را فرصت مناسبی دیده است تا اینچنین افرادی را برای ضربه وارد کردن به اموال عمومی و خصوصی اعم از بانک‌ها، مساجد و… ترغیب به ارسال فیلم و عکس کند و اینچنین تبلیغات دومینویی و هرمی خود را پیش ببرد.

موضوعی ساده که ریشه‌های انگیزشی بسیار پیچیده دارد و متأسفانه به واسطه فراهم بودن بستر مناسب فعالیت در تلگرام و دست به دست شدن اخبار اینگونه حوادث ابعاد پررنگ‌تری به ماجرا می‌بخشد. بی‌شک اگر چنین جنبشی محدود به همان برنامه‌های ماهواره‌ای می‌شد، ‌ابعاد تأثیرگذاری آن تا این حد گسترش نمی‌یافت؛ چراکه ترغیب به ارسال فیلم و عکس از اقدامات خرابکارانه و تخریب اموال عمومی و حمایت از هیجانات درونی جوانان در شبکه‌های مجازی یکی از رویکردهای ثابت چنین جنبش‌هایی است.  جامعه‌شناسان، ایجاد نشاط را از عوامل بازدارنده بزهکاری و کاهش چنین خشونت‌هایی معرفی می‌کنند و معتقد هستند، این افراد ممکن است خانواده آسیب‌پذیری داشته باشند، درآمد ناکافی، فرهنگ نابسامان و بیکاری داشته باشند و بهترین راه‌حل، بهسازی وضعیت اقتصادی خانواده و کسب‌وکار مردم و همچنین از نظر فرهنگی، فراهم کردن فضای نشاط در جامعه است.

اما بخش مهم دیگر اینگونه حوادث، رفتار متأثر از فضای مجازی است. تبلیغات دومینویی برخی از گروه‌ها در فضای مجازی اینگونه است که از طریق فضای مجازی و همراه کردن هرمی افراد جذب مخاطب می‌کنند و در فضای پرکاربر تلگرام به مانور تبلیغاتی و دست به دست کردن کلیپ می‌پردازند و این نشئت گرفته از بستر امن یک شبکه اجتماعی چون تلگرام برای تنفس این گروه‌های معلوم‌الحال است. موضوعی که ماه‌هاست برطبل آن کوبیده می‌شود و به‌رغم تلاش‌های گسترده برای کنترل و از بین بردن کانال‌های فرصت‌طلب، ‌یک روز دیگر با نام و اهداف جدیدتر بروز و ظهور پیدا می‌کنند.

هر چند به گفته معاون رئیس پلیس تهران بزرگ در موارد مشابه، اینگونه ماجراها مسئله امنیتی نیست، یعنی در حدی نیست که بخواهد برای کشور مشکلات امنیتی ایجاد کند، اما بی‌شک فراهم بودن بستر امن و مناسب برای مانور دادن چنین گروه‌هایی، راه را برای تغییر نام و لباس‌های مختلف فراهم می‌کند.