چگونه قوز کمر را درمان کنیم؟

قوز کمر چیست؟

قوز کمر یا گوژپشتی بیشترین رواج را در مهره‌های سینه‌ای دارد، هر چند گاهی مهره‌های گردنی و کمری نیز آسیب می‌بینند.

قوز پشت در بزرگسالان علل متعددی دارد؛ نخستین دلیل آن مادرزادی بودن این عارضه است، به این معنا که بیمار از بدو تولد دچار این بدشکلی است. مشکل مادرزادی ستون فقرات تأثیر نامطلوبی بر رشد آن دارد. دومین دلیل تروماتیک و ناشی از وارد شدن ضربه به ستون فقرات و آسیب دیدن آن است. سومین دلیل به “عامل‌های یاتروژنیک یا پزشک‌زاد” مربوط می‌شود که از عوارض جراحی یا درمان پزشکی به شمار می‌روند. پوکی استخوان نیز آخرین علت قوز کمر در بزرگسالان محسوب می‌شود. پوکی استخوان عارضه‌ای است که با کاهش شدید تراکم استخوانها باعث شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود و احتمال شکستگی آن‌ها را به نحو قابل توجهی افزایش می‌دهد. پوکی استخوان، متداول‌ترین دلیل قوز کمر در بزرگسالان است. پوکی استخوان در زنان (به دلیل کاهش میزان هورمون استروژن در زمان یائسگی) شایع‌تر از مردان است.

قوز پشت را می‌توان با بهره‌گیری از روش های درمانی موجود با موفقیت درمان کرد. روش‌های درمان قوز پشت به مرور زمان تکامل یافته و پیشرفته‌تر شده‌اند. در ابتدا بدن برای درمان قوز کمر با گچ قالب گرفته می‌شد، پس از آن جراحی به عنوان درمانی مقبول رواج یافت. امروزه راهکارهای درمانی کارآمد و بدون جراحی برای اصلاح قوز کمر شدید وجود دارند. قوز کمر انواع مختلفی دارد، که انواع آن عبارتند از:

چگونه قوز کمر را درمان کنیم؟

قوز کمر وضعیتی

قوز کمر شوئرمن

قوز کمر مادرزادی

 

انواع قوز یا کیفوز

 

کیفوز وضعیتی(Postural kyphosis) :

 

شایع ترین نوع کیفوز ستون مهره است و در واقع افزایش قوسی است که به طور طبیعی در ستون مهره سینه ای وجود دارد. این عارضه بیشتر در نوجوانان دیده می شود و در دختران بیشتر است. این بیماری به ندرت دردناک است. کیفوز وضعیتی به ندرت موجب بروز مشکلی در زمان بزرگسالی می شود.

 

کیفوز شوئرمن(Scheuermann’ Kyphosis) :

 

شوئرمن نام رادیولوژیست دانمارکی است که اولین بار این عارضه را شرح داد. این بیماری نیز در نوجوانان بروز کرده و معمولا شدت قوس ستون مهره در این بیماری بیش از کیفوز نوع قبل است. گاهی دردناک می شود که ممکن است درد در هنگام ایستادن و نشستن طولانی مدت یا با فعالیت ورزشی بیشتر شود. در رادیوگرافی ساده مهره های این بیماران تغییر شکل داده و به جای استوانه ای بودن به صورت گوه دیده می شوند.

 

کیفوز مادرزادی(Congenital Kyphosis) :

 

در این نوع کیفوز، ستون مهره جنین در زمانی که در شکم مادر است خوب تشکیل نشده است. ممکن است دو یا چند مهره از یک طرف به هم چسبیده باشند، یا یک مهره بصورت ناقص تشکیل شده باشد که بعد از تولد با رشد بچه، قوس ستون مهره به تدریج بیشتر می شود.

 

علائم و نشانه ها قوز

 

آشکارترین علامت وجود قوز پشت یا گوژپشتی، هلالی شکل بودن پشت است. وجود قوس شدید در قسمت بالایی ستون فقرات، باعث خم شدن بالا تنه فرد به جلو می‌شود.

 

ممکن است فرد مبتلا علاوه بر داشتن پشت خمیده شکل، علائم قوز کمر زیر را هم داشته باشد:

 

درد ملایم تا شدید در پشت

درد گرفتن پشت در هنگام حرکت

خستگی

وجود حساسیت به لمس و سفتی در ستون فقرات

رو به جلو خم شدن سر

درد سینه و مشکل تنفس (در موارد شدید)

بالاتر بودن یکی از شانه‌ها از دیگری

سفتی عضلات همسترینگ (عضلات پشت ران‌ها)

 

همچنین پشت فرد، بسته به شدت قوز کمر و پشت هلالی بوده ستون فقرات، خمیده یا قوزدار نیز به نظر می‌رسد.

 

علت ها و دلایل

 

علت قوز کمر می‌تواند دلایل زیر باشد:

 

بد قرار گرفتن بدن در یک دوره طولانی، که یکی از علت قوز پشت است. قرارگیری مداوم بدن در حالت خمیده عوارض زیادی دارد، که ضعیف شدن عضلات و رباط‌های کمر و افزایش قوس ستون فقرات نمونه‌هایی از آن هستند.

 

وجود مشکلی در ساختمان ستون فقرات. چندین عارضه وجود دارد که ساختمان ستون فقرات را درگیر می‌کنند، مانند، ورم مفاصل، پوکی استخوان، کیفوز شوئرمن، شکستگی‌های ستون فقرات (شکستگی مهره کمر)، اسپوندیلولیستزیس (لغزش مهره)، نوروفیبروماتوز و اسپینا بیفیدا. مراقبت از بیمارانی که دچار شکستگی‌های محور اسکلتی شده‌اند بسیار مهم بوده و شامل مؤلفه‌های فیزیوتراپی می‌شود. هر گونه ارزیابی از شکستگی کلی یا جزئی ستون فقرات و شکستگی مهره کمر با تجزیه و تحلیل دقیق عوامل خاص بیماری، پایداری ستون فقرات و وضعیت عصبی بیمار قابل انجام است.

 

قوز پشت مادرزادی، که به معنی وجود قوز کمر در هنگام تولد است. این مورد کمیاب‌ترین نوع قوز کمر غیرطبیعی است که ناشی از رشد غیرطبیعی ستون فقرات در رحم است.

 

معاینات لازم برای تشخیص قوز

 

معاینه بالینی.

معاینه عصبی برای بررسی رفلکس و قدرت عضلانی.

اشعه X- برای تعیین درجه انحنا و تشخیص تغییر شکل مهره ها.

توموگرافی کامپیوتریCT اسکن برای تصاویر با جزییات بیشتر.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI) برای بررسی تومور یا عفونت.

آزمون عصب در صورتی انجام می شود که بیمار در حال حس هر گونه ضعف عضلانی یا بی حسی و یا تحریکات عصبی باشد.

تست های عملکرد ریه تحت قوز، در صورتی که خمیدگی بر توانایی بیمار برای تنفس اثر گذار باشد.

 

بیماری های ناشی از قوز

 

قوز زمانی ایجاد می شود که مهره پشتی به طور فزاینده گوه شکل شده و این می تواند مشکلات مختلفی از جمله موارد ذیل را در پی داشته باشد:

 

پوکی استخوان.

انحطاط دیسک.

سرطان و درمان سرطان.

بیماری شامرمن

 

گروه خاصی از افراد وجود دارند که در معرض افزایش ریسک قوز قرار دارند:

 

دختران نوجوان با ساختار ضعیف بدن

پسران در سن بین ۱۰ تا ۱۵ سالگی در معرض خطر بالای ابتلا به کیفوز شامرمن قرار دارند

بیماران مسن مبتلا به پوکی استخوان در معرض خطر بالاتری برای شکستگی ستون فقرات هستند که می تواند موجب افزایش قوز شود

بیماران با اختلالات بافت همبند )سندرم مارفان) بیشتر مستعد ابتلا به قوز میباشند.

 

درمان کیفوز گردن و کمر

 

پزشک معمولا از درمان های غیر جراحی و جراحی برای درمان قوز پشتی استفاده می کند.درمان قوز بستگی به شدت و علت بیماری و علائم و نشانه های بیمار دارد. در مورد بیماری شامرمن، یک کودک می تواند تحت درمان های فیزیکی، قوزبند و یا عمل جراحی قرار گیرد. در صورت عفونت، بیماران آنتی بیوتیک دریافت می کنند. در موارد تومور، جراحی بسیار محتمل است. برای پوکی استخوان، درمان زوال استخوان برای جلوگیری از حاد شدن قوز مفید است.

 

اگر بیمار پوکی استخوان داشته باشد، در این صورت داروهای پوکی استخوان مانند داروهای تقویت استخوان تجویز می شود تا موجب جلوگیری از شکستگی های ستون فقرات شود که ممکن است باعث بیشتر شدن قوز شوند. در بسیاری از بیماران، گوژپشتی اولین نشانه پوکی استخوان است.

 

مسکن درد OTC مانند استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (ادویل، و موترین) و یا ناپروکسن (Aleve) می تواند تجویز شود. اگر این ها موثر نبود داروهای ضد درد قوی تر توسط دکتر تجویز می شوند.برای قوز ناشی از شکل بدن ضعیف، شما نیازی به درمان های تهاجمی ندارید. با این حال، موارد ذیل به تسکین علائم قوز کمک می کند.

 

تجویز برای درد

درمان های فیزیکی؛ برای کمک به افزایش قدرت در عضلات اصلی و پشت

یوگا؛ به افزایش آگاهی در بدن و ایجاد قدرت، انعطاف پذیری و دامنه حرکتی کمک می کند.

کاهش وزن

بریس و تقبل قیمت قوزبند (در کودکان و نوجوانان)

درمان های فن ماساژ وجابجا کردن ستون فقرات (برای تصحیح هم ترازی ستون فقرات)

عمل جراحی (در موارد حاد)

تمرینات یوگا و نرمش برای درمان گوژپشتی

 

هم چنان که ما مسن تر می شویم تحلیل وابسته به سن در وضعیت بدن آغاز می شود. در بسیاری از مردم، چیزی که در جوانی به عنوان وضعیت بد بدن شروع می شود ، کم کم به رشد قوز پشت و شانه تبدیل می شود که پیش سازهای قوز وارثه را، با نام مستعار هایپرکیفوزیز باعث می شوند.

 

همان طور که در منابع دیگر گفته شده است، گوژپشتی یکی از مسائل نادیده گرفته شده ناشی از سن در جامعه امروزی است. در صورتی که شرایط منجر به پیشرفت قوز شود، منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.گوژپشتی موجب فشار بر قفسه سینه شده و در نتیجه، بسیاری از افرد گوژپشت مشکلات تنفسی و دیگر مسائل مربوط به نفس کشیدن را دارند.

 

افراد مبتلا به قوز بیشتر از شکستگی رنج می برند، هر چه قوز کمر بیشتر باشد ریسک بیشتر است. بسیاری از افراد کوتاهی تنفس مزمن را دارند که این خود ارتباط زیادی با مسائل مختلف سلامتی نظیر افزایش هیجان و افسردگی، افزایش بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ دارد. مطالعات بر روی افراد مسن در خانه سالمندان مبتلا به قوز حاد نشان داده است که افراد مبتلا به قوز زود تر از سایر افراد می میرند.

 

بهترین درمان برای بهبود و یا از بین بردن قوز

 

امروزه هیچ درمان پزشکی برای قوز وجود ندارد. با این حال همان طور که در موارد دیگر گفته شد، یک مطالعه کوتاه نشان داده که درمان کیفوز با ورزش یوگا می تواند درمان موثری باشد.

 

بر اساس گفته متخصص یوگا، تری اسمیت، بنیانگذار برنامه درمانی قوز، برنامه درمانی قوز برای موارد حاد دارای چندین مرحله است. این برنامه باید موجب تقویت ماهیچه های ضعیف، باز شدن قلب و قفسه سینه برای بهبود و معکوس سازی قوز و شانه های گرد شود و در عین حال موجب افزایش راست قامتی با افزایش آگاهی فرد از وضعیت بدن خود می شود. یک مسئله مهم برای درمان قوز حاد این است که یوگا برای درمان ماهیچه ها و مفاصل کیفوز از جمله بازوها، راست شدن ستون فقرات، شکم و گردن می شود.

 

ورزش ها و تمرینات کششی برای شکل مناسب بدن

 

این حرکت کششی در صورتی که شما از درد کمر یا گردن رنج می برید به شما کمک می کند.

 

سر خود را در همه جهات( جلو، عقب، راست و چپ) بکشید یا کج کنید. خود را به صورت دایره نکشید چون موجب افزایش کرنش می شود.

 

گردن را به آرامی ماساژ دهید.

 

بر روی دستان و زانو نشسته و کمر خود را به طرف بالا خم کنید. سپس عکس این حرکت را انجام دهید.

 

حرکات را هر روز تکرار کنید. این حرکت کششی در صبح هنگام به کاهش خواب ناشی از تنبلی ماهیچه

 

پیشگیری کیفوز

 

قوز کمر مادرزادی و شوئرمن، هر دو، پی‌آمد وجود مشکلی ساختاری در مهره‌ها هستند؛ در نتیجه به هیچ طریقی نمی‌توان از این نوع کیفوزها جلوگیری کرد. بستن بریس و انجام حرکت‌های اصلاحی پیشرفت قوز پشت شوئرمن را آهسته می‌سازد. اما می‌توان با فیزیوتراپی و انجام حرکت‌های اصلاحی تقویت کننده عضله‌های کمر و پشت، از قوز کمر وضعیتی پیشگیری نمود یا شدت آن را کاهش داد.

 

اکثر بیماران مبتلا به قوز پشت بدون جراحی و با ترکیب روش های فیزیوتراپی و ورزش رفع قوز پشت ، نرمش و دارو نتایج خوبی را در درمان قوز کمر به دست می آورند. حتی در موارد شدیدتری که در نهایت انجام عمل جراحی ضرورت می‌یابد، تقریباً تمام بیماران می‌توانند فعالیت‌های معمول خود را بدون هیچ محدودیتی پس از سپری شدن دوره بهبود از سر بگیرند. چگونگی درمان قوز کمر در کودکان نیز بستگی به شدت و نوع قوز پشت دارد، اما در اکثر موارد بدون نیاز به جراحی و با ورزش برای قوز کمر این مشکل برطرف می شود.