غم انگیزترین سکوت جام‌های جهانی

در میان قهرمانی اروگوئه که پس از شکست ناپذیری‌شان در رقابت‌های جهانی به دست آمد احساساتی که در جریان بود بیش از همه قابل توجه بود. آلدسیدس گیگخیا زننده گل دوم اروگوئه که به جبران نتیجه‌ این تیم انجامید گفت‌: هرگز مردم را مانند برزیلی‌ها پس از آن شکست چنان غمگین ندیدم. آن لحظات تکان دهنده بود.

باید دانست چرا آن بازی به یک اتفاق خاص تبدیل شد تا جایی که به آن واژه اختصاصی “ماراکاناسو” را دادند. این کلمه در میان مردم جهان آشنا است و همه می‌دانند چه اتفاقی در آن فینال رخ داد. همچنین در این رابطه کتابی با نام “آناتومی یک شکست” توسط پائولو پردیگائو نوشته شد که در سال ۱۹۸۶ در برزیل به انتشار رسید.

برای برزیل این شکست‌ تنها به معنای از دست دادن یک جام نبود بلکه فرو ریختن یک ملت بود. مغلوب شدن در یک بازی تعیین کننده مانند ضربه‌ای به ملتی بود که تصور می‌کردند جهان فوتبال به برزیلی تعلق خواهد داشت که بالاترین حد استعداد و خلاقیت را به نمایش گذاشت.

آن دیدار آخرین فینال تاریخ جام جهانی بود به صورت چهارجانبه و دوره‌ای برگزار می‌شد و میزبان تنها با یک تساوی می‌توانست جشن قهرمانی بگیرد. با این حال برزیل به تساوی فکر نمی‌کرد و پس از پیروزی ۷ بر یک مقابل سوئد و برد ۶ بر یک برابر ‌اسپانیا تنها به دنبال شکست تیمی بود که مقابل سوئد ۳ بر ۲ پیروز شده بود و برابر ‌اسپانیا به تساوی ۲ بر ۲ دست یافته بود. زیزینیو، هافبک سلسائو گفت‌: پیش از بازی بیش از ۲۰۰۰ امضا با جمله “برزیل قهرمان جهان”داشتم.

جمله “ما پیروز هستیم” تنها به چند روز قبل از بازی برنمی‌گشت،‌ بلکه در جریان بازی در ماراکانا قابل مشاهده بود. روکه ماسپولی (دروازه‌بان اروگوئه) در عرض سه ‌دقیقه مجبور شد دو بار واکنش نشان دهد. او یک بار ضربه ادمیر و بار دیگر شوت ژایر را مهار کرد. برزیل مانند پنج بازی گذشته‌اش در فینال نیز تیم برتر بود و بیش از اروگوئه حمله می‌کرد اما این قضیه به معنای موقعیت گل نداشتن سلسته المپیکانو نبود. اولین موقعیت برای این تیم در ‌دقیقه ۳۸ رسید. ضربه اسکار میگس به تیرک دروازه‌ باربوسا برخورد کرد. شاید اگر این توپ به گل تبدیل می‌شد، برزیل را نجات می‌داد. ماسپولی در این مورد گفت‌: زمان به ثمر رسیدن گل‌های‌مان اهمیت زیادی داشت. اگر این اتفاق در نیمه اول رخ می‌داد برزیل پنج ‌دقیقه در نیمه اول فرصت جبران داشت و همچنین می‌توانست در بین دو نیمه تاکتیک خود را عوض کند.

نیمه اول با وجود ۱۷ موقعیت گل برای میزبان و شش فرصت گل برای اروگوئه نیمه اول با تساوی صفر بر صفر به پایان رسید. فلاویو کاستا، سرمربی برزیل اظهار کرد: نیمه اول کاملا بازی بسته بود و اروگوئه دفاعی هیچ چیزی برای نمایش نداشت که در نیمه دوم با ضد حمله‌هایش ما را شگفت زده کرد.

تقریبا  یک ‌دقیقه و ۱۸ ثانیه از شروع نیمه دوم می‌گذشت که زیزینیو توانست به محوطه جریمه برسد. او توپ را به ادمیر رساند و این بازیکن با پاس به فریاسا باعث شد هم تیمی‌اش با ضربه سر گلزنی کند و ۵۲ میلیون برزیلی تصور کنند گل قهرمانی است. کاستا در این مورد گفت‌: این گل می‌توانست شروع جشنواره گل‌هایمان مانند بازی‌های قبلی باشد. این گل می‌توانست ما را آرام کند اما برعکس آن اتفاق افتاد چون مردم شروع به جشن گرفتن قهرمانی کردند.

رفتار اوبدولیو وارلا، کاپیتان اروگوئه اهمیت زیادی داشت. میگس در این رابطه اظهار کرد: وارلا به مدت یک ‌دقیقه با تمام وجود بر سر داور، کمک داوران، برزیلی‌ها و ما فریاد زد. او توپ را در اختیار نداشت و زمانی که به سمتش رفتم تا دوباره بازی از سر گرفته شود فریاد زد و گفت‌ که یا در این جا پیروز می‌شویم یا ما را به قتل می‌رسانند.

این جمله یک نظم به اروگوئه داد. در ‌دقیقه ۲۱ نیمه دوم برای سیزدهمین بار دوئل مهاجم راست اروگوئه یعنی گیگخیا با بیگوده دیده شد. این مهاجم توانمند توانست از بازیکن حریف عبور کند و با پاس به ژوان شیافینو بازی به تساوی برسد. ماسپولی درباره این لحظه گفت‌: سکوت عمیقی ورزشگاه را فرا گرفت. در آن لحظه می‌دانستم همه برزیلی‌ها ترس از شکست را احساس می‌کنند.

با وجود این که میزبان با تساوی به هدفش می‌رسید اما این تیم به حملاتش ادامه‌ داد. آنها نمی‌توانستند به روش دیگری بازی کنند و می‌خواستند پیروز شوند اما سرنوشتشان چیز دیگری بود. کاستا گفت‌: گل دوم باعث شکست‌شان نشد بلکه گل اول این اتفاق را رقم زد. کسی انتظار نداشت در ‌دقیقه ۳۴ نیمه دوم آن اتفاق رخ دهد. دوباره گیگخیا برابر بیگوده قرار گرفت و بازیکن اروگوئه‌ای توانست باز هم از او عبور کند. دوباره شیافینو حرکت کرد و منتظر پاس گل دیگری بود. باربوسا نیز تصور می‌کرد صحنه گل اول تکرار خواهد شد و به جلو رفت تا زاویه را ببندد.

با این حال گیگخیا تصمیم گرفت خود ضربه بزند. توپ میان دیرک سمت چپ دروازه‌ و دروازه‌بان برزیل قرار گرفت و باربوسا نمی‌توانست کاری کند. در نهایت بازی ۲ بر یک شد. میزبان باز هم سعی کرد حمله کند اما به  نتیجه‌ نرسید. زمانی که جورج ریدر در ساعت ۱۶:۴۵ سوت پایان را زد در میان شادی بازیکنان اروگوئه غم بزرگ و عمیقی ماراکانا را فرا گرفت. شیافینو گفت‌: من بیش از برزیلی‌ها گریه کردم چون غم آنها قابل تحمل بود.

آن قهرمانی یک پیروزی شجاعانه و درخشان برای اروگوئه و شکست دردناکی برای برزیل بود. مردم برزیل حتی با وجود پنج قهرمانی هرگز آن بازی تلخ را فراموش نکردند.