زنگ خطر شکل‌گیری مجدد “پشت‌کنکوری‌ها”

طبق اعلام مسئولان سازمان سنجش، هم‌اکنون ۸۱ درصد ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها با استفاده از سوابق تحصیلی تکمیل می‌شود اما چرا با این وجود بازهم تب کنکور در جامعه وجود دارد و بازار موسسات خصوصی و کلاس‌های تست زنی حسابی داغ است؟

افزایش صندلی‌ دانشگاه‌ها در دوره کارشناسی دانشگاه آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی تا چه اندازه به کاستن از تب کنکور کمک کرده است؟ و آیا اساسا می‌توان برای رشته‌ها و دانشگاه‌های پرطرفدار به حذف کنکور و تکیه بر سوابق تحصیلی اکتفا کرد؟

علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش وپرورش درباره اینکه “آیا کنکور حذف شدنی است”، گفت:  مجلس دو قانون را در بحث کنکور تصویب کرده است، قانون نخست که به “حذف کنکور” معروف است به دنبال حذف کامل کنکور بود اما در قانون “سنجش و پذیرش دانشجو” که در سال ۹۲ مصوب و جایگزین قانون قبل شد برای پذیرش دانشجو سه روش مطرح است که دو روش آن به استفاده از روش آزمون و کنکور تاکید دارد.

* ۱۲۰ هزار دانش‌آموز پس از دیپلم بازار کار را انتخاب می‌کنند

وی افزود:  شرایط امروز در بحث کمرنگ شدن کنکور دستاورد تغییر هرم جمعیتی و کاهش جمعیت دانش‌آموزی کشور و انتقال آن به داوطلبان کنکور است البته تغیرات فرهنگی نیز در جامعه اتفاق افتاده است و تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان شاخه نظری که طبق هدف‌گذاری‌ها باید بعد از دیپلم وارد دانشگاه شوند و پس از اخذ مدرک کارشناسی به بازار کار بروند تمایل دارند تا بدون ورود به دانشگاه جذب بازار کار شوند یعنی از ۵۵۰ هزار دانش‌آموز حدود ۱۲۰ هزار نفر پس از دریافت دیپلم وارد دوره پیش دانشگاهی نمی‌شوند و بازار کار را انتخاب می‌کنند.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش گفت: همچنین حدود ۳۰۰ هزار دانش‌آموز هر سال وارد شاخه فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش می‌شوند و این نشان می‌دهد جمعیت زیادی از دانش‌آموزان به دنبال کسب مهارت برای ورود به بازار کار هستند.

* افزایش جمعیت دانش‌آموزان به ۱۷ میلیون نفر و تهدید تولد مجدد “پشت کنکوری‌ها”

زرافشان بیان کرد:‌ جمعیت دانش‌آموزی کشور در دوره‌ای به ۱۱٫۵ میلیون نفر رسید و هم‌اکنون به ۱۳ میلیون نفر رسیده است و این جمعیت در آینده به ۱۷ میلیون نفر خواهد رسید و ۱۰ سال فرصت داریم تا مقدمات لازم را فراهم کنیم و اگر اقدامات لازم برای فرهنگ سازی انجام نشود باز هم شاهد شکل‌گیری مقوله پشت کنکوری و رقابت برای ورود به دانشگاه‌ها هستیم.

وی با تاکید بر اینکه آموزش مهارت به تنهایی کفایت نمی‌کند و اشتغال شرط اثربخشی آموزش‌ها است، افزود: اگر بازار کار کشور فعال نباشد و فرصت شغلی برای افراد فراهم نشود شاهد خواهیم بود که در کنار ۳٫۵ میلیون فارغ التحصیل بیکار دانشگاهی، فارغ التحصیلان مدارس که مهارتی را فراگرفته‌اند نیز بیکار خواهند بود.

* در هیچ جای دنیا تا این حد تمایل به اخذ مدرک وجود ندارد

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش بیان کرد:‌ کنکور مسئله فرهنگی ریشه‌دار در کشور است و فرهنگ جامعه تمایل بیشتر به تحصیل و مدرک دارد تا کار کردن و با چنین پدیده‌ای کنکور از دوره کارشناسی حذف می‌شود و تعداد داوطلبان از این دوره به دوره کارشناسی ارشد منتقل شده‌اند، در هیچ جای دنیا این گونه تمایل برای گرفتن مدرک کارشناسی ارشد و دکترا وجود ندارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر مجلس قانونی مبنی بر حذف کنکور ندارد و قانون جدید تثبیت کنکور است و سه روش برای کنکور در نظر گرفته شده است و مطابق این قانون باید در مسیری حرکت کرد که ۸۵ درصد ظرفیت پذیرش دانشجو از طریق سوابق تحصیلی باشد و سال گذشته بیش از ۸۱ درصد ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های پیام نور، غیردولتی، آزاد و شبانه از طریق سوابق تحصیلی تکمیل شد که این دانشگاه‌ها پولی هستند.

زرافشان گفت:‌ رایگان بودن دانشگاه‌های دولتی و اعتبار بیشتر آنها در مقایسه با سایر دانشگاه‌ها باعث شده است تعداد زیادی از داوطلبان متقاضی ورود به آنها باشند و طبق قانون باید ۱۵ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها براساس آزمون عمومی، تخصصی و سوابق تحصیلی تکمیل شود و داوطلبان متقاضی ورود به دانشگاه‌هایی مانند شریف، معدلشان به یکدیگر بسیار نزدیک است و برای انتخاب آنها نیاز به برگزاری آزمون است.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش‌وپروش تصریح کرد:‌ ایران را با کشورهایی مقایسه می‌کنند که تحصیلات عالی در آنها فاقد انگیزه و ارزش برای جامعه است به عنوان مثال در کشوری که ۳۰ درصد ظرفیت دانشگاه‌هایش توسط فارغ التحصیلان مدارس تکمیل می‌شود طبیعی است که رقابتی برای ورود به دانشگاه وجود ندارد اما در کشورهایی مانند ایران که ادامه تحصیل ارزشمند است و در کره، ژاپن و چین نیز این شرایط وجود دارد کنکورهای دشوار برگزار می‌شود چون تعداد داوطلبان برای ورود به برخی رشته‌ها و دانشگاه زیاد است.