تئاتر هنر ایجاد پرسش در جامعه است/متقاضیان تئاتر بیش از ظرفیت و امکانات سالن ها هستند

به گزارش قائم آنلاین، بیست و یکمین جشنواره تئاتر دانشگاهی از شانزدهم اردیبهشت ماه اجرای نمایش هایش را در سالن‌های تهران آغاز کرده است.

حسام الدین لک یکی از کارگردان‌های حاضر شده در جشنواره تئاتر دانشگاهی با نمایش «در انتظار گودو» به نویسندگی ساموئل بکت است. این نمایش روز گذشته در دو سانس و امروز هم در دو سانس در تماشاخانه هنر ،‌سالن استاد خسرو خورشیدی برگزار می‌شود. بازیگران این کار وحید آجرلو، سعید احمدی، میثم دامن‌زه، شاهو رستمی، امیرعباس زارعی، دلارام فرهناک، مرتضی مظلومی هستند.

این که «گودو» کیست و شخصیت‌های اصلی نمایشنامه برای چه در انتظار او هستند سوالی است که ظاهراً جواب مشخصی ندارد. عده‌ای از منتقدین گفته‌اند: منظور بکت این بوده است که خدا می‌آید و استراگون و ولادیمیر در حقیقت در انتظار خدا هستند. اما خود ِ بکت این تفسیر را رد می‌کند. به نظر می‌رسد که بکت مایل است «گودو» یک شخصیت مجهول باقی بماند و این تماشاگر یا خواننده است که باید به این سوال پاسخ دهد که «گودو» کیست؟ البته اگر بتواند.

درباره این نمایش و حضور حسام الدین لک در جشنواره تئاتر دانشگاهی به گفت وگو با او نشستیم:

*نمایشنامه دارای چه محوری است؟

در انتظار گودو داستانی درباره دو ولگرد است که در برهوتی بیرون شهر منتظر گودو هستند در این بین با دو نفر برخورد می‌کنند و متوجه می‌شوند که ملک برای یکی از آنها است ، بعد از گفت‌وگوهای طولانی همچنان آنها منتظر گودو هستند اما تا پایان نمایش هم گودو نمی‌آید و قول فردا را به آنها می‌کند…

*آیا قبلا این نمایش را اجرا کرده بودید؟ تصور می‌کنید در انتظار گودو می‌تواند بر مخاطبان تأثیر گذار باشد؟

خیر نخستین بار است. هر فردی به دلائل شخصی تا اجتماعی یک نمایشنامه را دست می‌گیرد البته خیلی به تأثیرگذاری آن فکر نکردم مسلما تأثیر گذار خواهد بود ولی نه صرفا به این دلیل آن را اجرا می‌کنم.

تئاتر هنری نیست که تنها بخواهد القا گری کند بلکه به دنبال گفت‌وگو ، پرسشگری و دیالوگ است. این هنر تئاتر است، بنابراین نباید تنها به دنبال القاگری برویم . گاه ممکن است ما کاری انجام دهیم و واکنش و بازخورد تماشاگر به نوعی ضد آن هدف ما باشد، بنابراین برداشت ها متفاوت است و مهم هم فقط این است که این هنر و پدیده بشری برای ما ایجاد پرسش کند نه اینکه تنها بخواهد پاسخ دهد ، پاسخ را فقط خدا می‌کند . انسا به دنیا آمده که پرسش کند و تئاتر باب پرسشگری را باز می‌کند.

*نمایشنامه گودو انتزاعی است؟

نمایشنامه قدری پیچیده و البته در عین حال خیلی انتزاعی است نمی شود این نمایش را خیلی راحت به کلمات تبدیل کرد.

*با اعضای تیم بازیگری هم گروهی هستید یا اینکه انتخاب بازیگرانتان به نوع دیگری بوده است؟

خیر هم تیم که نیستیم بازیگران من اکثرا شهرستانی هستند متأسفانه شرایط کار هنری در کشور ما خیلی خوب نیست نه هنرمند و نه کارگر حقوقشان به کاری نمی‌رسد بچه‌های شهرستان هم ناگزیر هستند برای شناخت شدن به تهران بیایند تا به لحاظ حرفه‌ای و توانمندی بهتر کار کنند.

بچه های تیم ما هم ناآشنا و گمنام هستند اما بهرحال تئاتر دانشگاهی است یک تعداد هنوز مثل خودم در حال تحصیل هستند با این حال تلاش کردم کسانی را انتخاب کنم که از پس این متن بربیایند.

*استقبال از نمایش شب گذشته چطور بود؟

دیشب دو اجرا داشتیم که خوشبختانه خوب بود، باز هم دو اجرا داریم مردم از آنها استقبال می‌کنند هر چند امکانات در دانشگاه هنر کم است ما سالن درستی نداریم سالن برای نزدیک شصت سال پیش و امکانات کم است وسایل فرسوده و قدیمی شده است.

این روزها متقاضی برای کار تئاتر زیاد است اما متأسفانه امکانات به این درجه نیاز و ظرفیت رشد نمی‌کند خیلی نهادها این روزها تلاش دارند هنرمندان تئاتر را به خدمت بگیرند و بنابراین عده‌ای هستند که تبلیغاتی کار می‌کنند و درپوشی بر روش‌های ناکارآمد خیلی‌ها باشند درحالیکه تئاتر می‌تواند کمک کننده باشد حتی راه حل ارائه دهد اما زمانی که اجازه این کارها نباشد و تنها تئاتر در بستر تبلیغات کار کند که مفاهیمش هم مشخص نیست، مسلما شکست می‌خورد.

*نظرتان درباره جشنواره تئاتر دانشگاهی چیست؟

به این جشنواره باید اعتماد شود این جشنواره شاید از معدود جشنواره‌های دانشجویی است که در انحصار دولت قرار دارد و فاز در آن باز است ، گفت‌وگو صورت میگیرد و این نکته مثبت جشنواره است اما به لحاظ امکانات ، سالن و حتی تأمین بودجه‌ها شرایط خنده داری دارد.

یک گروه تئاتر ممکن است یک سال تمرین کند و هیچ حمایتی هم نشود و به جشنواره بیاید و به دلیل نبود همین امکانات به تماشاگر تا گروه اجرا ، دبیر جشنواره و همه بخش‌ها توهین می‌شود، همه بخش‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند این است که اینطور به این نتیجه می‌رسند که بیایند و یک جشنواره‌ای برگزار کنند و اثری هم نداشته باشد چرا که در غیر این صورت همه توهین به هنر  و هنرمند می‌شود و احساس رضایتی هم وجود ندارد.

حال باید بررسی کرد که مشکل تنها بر بودجه است یا برنامه ‌ریزی هم باید تصحیح شود. خیلی‌ها هستند می‌آیند و هیچ رویکرد مشخصی هم ندارند و در دراز مدت انگیزه دانشجویان را هم در این کار می‌گیرند.

*آمادگی برای اجرای عموم کارتان هم دارید؟

بله قطعا دوست داریم هم بازیگران دیده شوند و هم شرایط اجرای عموم داشته باشیم منتظر هستم که آن لحظه برسد با وجود اینکه جشنواره ما دانشگاهی است اما هیچ امکان گفت‌وگویی با گروه‌ها و نقد و بررسی کارها نیست حداقل اگر هم اینطور باشد من در جریان نیستم ، جشنواره ما هر سال نحیف تر می‌شود برخی بخش‌ها حذف شده و بخش‌های دیگری بدان اضافه می‌شود و این اصلا خوب نیست.