یکی از واقعیت‌های انکارناشدنی در بسیاری از فضا‌های آموزشی کشور و به ویژه مناطق محروم کشور

در شهرستانی که از آن سخن به میان آمد، بسیاری از مدارس به شکل کپری و فاقد استاندارد‌ها و زیرساخت‌های مورد قبول مشغول به فعالیت هستند و در بسیاری دیگر از مناطق نیز که امکانات آموزشی و زیرساخت‌های مناسب وجود دارد، موضوع دستشویی و سرویس‌های بهداشتی به یکی از نقص‌های بزرگ این مدارس بدل شده است.

جدا از روایت مذکور که حاصل مشاهدات عینی نویسنده این مطلب است، در سال‌های گذشته رسانه‌های فراوان دیگری نیز با اشاره به مشکلات زیر ساختی در محیط‌های آموزشی کشور از نبود امکانات ضروری مثل سرویس‌های بهداشتی در برخی مدارس کشور گلایه کرده اند.

اما شاید هیچ یک از این روایات، مستندتر و اطمینان بخش‌تر از روایت شخص اول آموزش و پرورش کشور در شرایط کنونی که مؤید همه گزارش‌های پیشین است، نباشد.

سید محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش اخیراً در نشست ستاد عالی تشکیلاتی گسترش و ارتقای فعالیت‌های تربیت بدنی به بیان برخی از مشکلات موجود در مدارس کشور پرداخت و در بخشی از سخنان خود، با اشاره به کمبود امکانات زیر ساختی در برخی مدارس کشور گفت: بازدیدی از یک مدرسه داشتیم که متأسفانه سرویس بهداشتی نداشت. با این حال در مجاورت مدرسه، ساختمانی با امکانات بهداشتی وجود داشت، [خب؛ چه از این بهتر]چرا نباید این امکانات در اختیار دانش آموزان قرار بگیرد؟!

وقتی وزیر از سویی وجود مشکلات اینچنینی را در مدارس کشور تأیید می‌کند و برای آن راهکار دم دستی (استفاده از سرویس بهداشتی ساختمان‌های مجاور) ارائه می‌کند، حاضرین جلسه به شدت متعجب می‌شوند، چرا که آن‌ها می‌گویند ما منتظر بودیم وزیر آموزش و پرورش بودجه‌ای را برای تجهیز مدارس روستایی تخصیص دهد یا اینکه فرد خاصی را برای رسیدگی به این مشکلات تعیین نماید، اما وقتی پیشنهاد ایشان را شنیدیم تعجب کردیم. مگر می‌شود برای مدرسه‌ای دستشویی نسازیم و بگوییم دانش‌آموزان از دستشویی ساختمان‌های مجاور استفاده کنند؟

جدا از اشکالات زیرساختی فراوان مدارس کشور که در این مجال فرصت پرداختن به همه آن‌ها نیست، تا اینجای کار دو واقعیت در مورد بسیاری از مناطق محروم کشور تأیید می‌شود: نخست اینکه مدارسی در کشور وجود دارد که به رغم فعال بودن و حضور دانش آموز در آن‌ها از وجود سرویس بهداشتی محروم هستند و دیگر آنکه وزارت آموزش و پرورش و به طور کلی ساختار مدیریتی کشور آنقدر در حل این بحران کوچک عاجز است که شخص وزیر چاره کار را استفاده از دستشویی‌های قرضی که در ساختمان‌های مجاور فعال هستند، می‌داند.

این، اما همه ماجرا نیست. با توجه به رسانه‌ای شدن موضوع نوسازی سرویس‌های بهداشتی مجلس شورای اسلامی ـ که اخیراً از قول دکتر کامران، نماینده اصفهان به خبرنگار «تابناک»، گفته شد ـ می‌توان تلخی و دردناکی ماجرای نبود سرویس بهداشتی در مدارس کشور را بیشتر درک کرد.

کامران به تازگی در رابطه با هزینه‌های نوسازی دستشویی‌هایی مجلس شورای اسلامی به خبرنگار پارلمانی «تابناک»، گفت: شما به دفتر من بیایید و اسناد و مدارک را ببینید. مجلس ما آنقدر ریخت و پاش دارد که به مستراح هم بند کرده است؛ خرج تعمیر یک دستشویی در مجلس ۲۶ میلیون تومان شده است. اگر عکسی از آن می‌گرفتید، می‌دیدید که دستشویی قبلی سنگ مرمر و کاشی‌های مرتب داشت، اما مجلس یک دفعه تصمیم گرفت آن را تعمیر کند. دستشویی‌های سالم را خراب کردند و دستشویی جدید ساختند. مجلس هفت طبقه و در هر طبقه دو دستشویی که روی هم رفته و با حساب سرانگشتی برای هر دستشویی ۲۶ میلیون هزینه کرده اند که سرجمع آن‌ها می‌شود چیزی حدود ۳۰۰ میلیون تومان که خارج از مناقصه به افراد واگذار شده تا ساخته شود.

ماجرا خیلی شفاف و روشن است، اکنون بنا بر شواهد فراوان از جمله نقل قول صریح وزیر آموزش و پرورش کشور، بسیاری از مدارس فعال کشور از وجود یک سرویس بهداشتی سالم و قابل استفاده بی بهره هستند و این مشکل برای مسئولان آنقدر غیر قابل حل است که شخص وزیر آموزش و پرورش کشور چاره را در استفاده از دستشویی‌های ساختمان‌های مجاور مدارس می‌بیند و از سویی بنا به نقل قول صریح یکی از نمایندگان با سابقه مجلس شورای اسلامی، در مجلس برای نوسازی سرویس‌های بهداشتی سالم دوباره چند صد میلیون بودجه هزینه می‌شود.

شاید بسیاری تصور کنند که این قیاس درست نیست و به دلیل تفاوت بودجه دو نهاد نمی‌توان آن دو را در این مورد به خصوص با هم مقایسه کرد. شاید عده‌ای نیز معتقد باشند آموزش و پرورش کشور خود یکی از نهاد‌های دارای منابع بودجه‌ای فراوان است که نبود سرویس بهداشتی در مدارسش، ناشی از یک ضعف مدیریتی است، اما به هر حال هیچ یک از این دو دلیل نمی‌تواند ریخت و پاش‌های مسئولان کشوری را انکار کند؛ ریخت و پاش‌هایی که چه بسا در رأس وزارت آموزش و پرورش نیز وجود دارد و هزینه‌های متوجه دانش آموزان کشور می‌شود.