آتش‌بازی آسمان ۲۱ و ۲۲ مرداد در کنار “مریخ” و “زحل”

به گزارش قائم آنلاین، اسدالله قمری‌نژاد، عضو کمیته نظارت و ارزیابی انجمن نجوم ایران در گفت‌وگو با بیان اینکه این بارش شهابی هر سال اتفاق می‌افتد، ادامه داد: زمانی که زمین در مدار خود در حال حرکت است، گاهی یکی از مدارهای دنباله‌دار و یا سیارک‌ها را قطع می‌کند که در این صورت ذرات جدا شده از سیارک‌ها و دنباله‌دارها وارد جو زمین می‌شوند.

قمری نژاد ادامه داد: این ذرات زمانی که وارد جو زمین می‌شوند، به علت سرعت و اصطکاک در جو زمین شروع به سوختن می‌کنند.

وی خاطر نشان کرد: منشا بارش شهابی برساوشی دنباله‌داری به نام «سویفت-تاتل» (Swift-Tuttle) است که حدود ۱۳۰ سال با یک بار، حرکت مداری خود را کامل می‌کند.

قمری‌نژاد، بهترین شرایط رصدی تعداد بارش شهاب برساوشی را بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ شهاب دانست که به ندرت شاهد چنین بارشی خواهیم بود.

جزئیات بارش شهابی برساوشی

وی با اشاره به بارش شهابی برساوشی در سال جاری، یادآور شد: در زمان بارش شهابی در سال جاری، ماه به وضعیت “محاق” (ماه تاریک) قرار دارد و ماه در آسمان صبحگاهی قابل مشاهده است، از این رو افرادی که قصد دارند این پدیده نجومی را رصد کنند، رصد بارش شهابی خوبی را تجربه خواهند کرد.

قمری‌نژاد تعداد شهاب‌های قابل مشاهده در این پدیده را ۶۰ تا ۷۰ شهاب در هر ساعت ذکر کرد و ادامه داد: معمولا ZHR‌ (تعداد شهاب‌های قابل مشاهده برای رصدکنندگان در مدت زمان یک ساعت) متوسط از دنباله‌دار “سویفت تاتل” حدود ۵۰ شهاب در ساعت است، ولی در بارش شهابی برساوشی سال ۱۳۹۵ تعداد ZHR ۱۵۰ تا ۲۰۰ شهاب بود که به دلیل وضعیت ماه، قادر به رصد این تعداد شهاب نبودیم.

عضو کمیته نظارت و ارزیابی انجمن نجوم ایران با تاکید بر اینکه رؤیت این بارش شهابی از شهرهای بزرگ به سختی صورت می‌گیرد، یادآور شد: آنچه بارش شهابی سال جاری را زیباتر می‌کند، وجود سیارات “مریخ” و “زحل” در آسمان شبانگاهی است.

به گفته وی، به‌ویژه سیاره مریخ در شب‌های اوج بارش شهابی برساوشی در حضیض مداری (نزدیکترین فاصله به زمین) قرار دارد و به صورت یک سیاره سرخ رنگ در آسمان دیده می‌شود و تا نزدیکی‌های صبح (تا ساعت ۴ بامداد) روز ۲۲ مرداد در آسمان دیده می‌شود.

قمری‌نژاد اوج بارش شهابی برساوشی را از نیمه شب روزهای ۲۱ و ۲۲ مردادماه دانست و اظهار کرد: بارش شهابی برساوشی از ۲۷ تیرماه آغاز می‌شود و تا ۳ شهریور ماه ادامه دارد؛ چراکه زمین در این روزها از منطقه‌ای می‌گذرد که از ذرات ریز به جای مانده از دنباله‌دار “سویفت تاتل” وجود دارد.

وی با بیان اینکه این بارش در صورت فلکی برساوش است، گفت: هر ساله از ۱۹ تا ۲۲ مرداد بهترین زمان مشاهده این بارش شهابی است؛ از این رو اگر بخواهیم ZHR بالا و رصد خوبی داشته باشیم، می‌توان در شامگاه روز ۲۱ و صبح روز ۲۲ مرداد اقدام به رصد این بارش کرد.

بهترین مناطق مشاهده بارش شهابی

وی با تاکید بر اینکه این بارش در همه نقاط کشور قابل مشاهده است، افزود: ولی در مناطقی که به دور از آلودگی نوری است، بهترین مناطق برای رصد این پدیده نجومی است.

قمری‌نژاد با بیان اینکه برای عکاسی از این پدیده بهتر است مناطقی انتخاب شود که در آن علاوه بر مناظر آسمانی، مناظر طبیعی نیز موجود باشد، یادآور شد: ولی کسانی که تنها می‌خواهند به ثبت این پدیده بپردازند و بعدها از داده‌های آن استفاده کنند و داده‌هایی در زمینه رنگ‌های شهاب‌ها کسب کنند، بهتر است مناطقی را انتخاب کنند که افق باز هم داشته باشند.

این فعال حوزه نجومی ادامه داد: کسانی که می‌خواهند به طور مداوم از این پدیده تصویربرداری کنند، بهتر است برای جلوگیری از خستگی بدن و گردن به صورت درازکش اقدام به تصویر کنند.

وی با اشاره به برخی ادعاها در خصوص عدم مشاهده بارش شهابی از پشت بام‌ها، توضیح داد: در شهرهای بزرگ که دارای آلودگی نوری بالایی هستند، حتی سیارات پر نور زیاد را با زحمت می‌توان مشاهده کرد، از این رو نباید انتظار رصد شهاب‌ها را داشت.

عضو کمیته نظارت و ارزیابی انجمن نجوم ایران همچنین تاکید کرد: مساله دیگر آن است که اگر حتی در جای تاریک قرار دارید و از محیط پر نور به محیط تاریک می‌روید تا بارش شهابی مشاهده شود، در چنین شرایطی نیز نباید انتظار داشت که شهاب‌ها مشاهده شود.

وی حداقل زمان مورد نیاز برای سازگاری چشم با نور آسمان و تاریکی را ۱۵ تا ۳۰ دقیقه عنوان کرد و ادامه داد: از این رو برای مشاهده این پدیده در بام‌ها باید توجه شود که برای مشاهده این بارش شهابی نیاز است تا به چشم زمان سازگاری با تاریکی داده شود.

قمری‌نژاد تاکید کرد: بر این اساس در زمان ۱۰ تا ۲۰ دقیقه و رفتن به پشت‌بام‌ها شهاب‌های این بارش شهابی میسر نخواهد شد.

آتش‌بازی آسمان مرداد

عضو کمیته نظارت و ارزیابی انجمن نجوم ایران ادامه داد: در سال ۱۹۹۲ عبور دنباله‌دار “سویفت تاتل” را داشتیم که شاهد بیشترین بارش برساوشی بودیم و اگر بخواهیم آن را مجددا تجربه کنیم، باید تا سال ۲۱۲۶ منتظر باشیم، چراکه دوره بازگشت این دنباله‌دار ۱۳۰ سال به طول می‌کشد؛ از این رو باید قدر این لحظات را بدانیم.

وی با تاکید بر اینکه رصد بارش شهابی روزهای ۲۱ و ۲۲ مردادماه را دست ندهیم؛ گفت: در سال ۱۳۹۵ بیشترین شهاب بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ شهاب مشاهده شد، ولی به دلیل وجود ماه قادر به مشاهده آن نبودیم، اما در سال جاری به دلیل وضعیت ماه رصد این پدیده در شرایط بهتری قرار دارد.