مقایسه نساجی ایران با برخی کشورها

به گزارش قائم آنلاین، بر اساس اعلام سازمان تجارت جهانی حجم گردش تجاری منسوجات و پوشاک در جهان، سالانه بالغ بر ۱۵۰۰میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و سهم ارزآوری این محصولات از کل تجارت کشورهای صاحب نام این صنعت همچون چین، ترکیه، هند، اندونزی و ویتنام بالغ بر ۲۰ درصد است. همچنین سهم ارزآوری این بخش برای کشورهایی همچون بنگلادش، سریلانکا، پاکستان و کامبوج هم بیش از ۵۰ درصد و بعضاً تا ۸۰ درصد از کل صادرات را شامل می‌شود.

در کشور ما نیز آن طوری که بانک مرکزی گزارش داده، سرانه مصرف پوشاک کشور حدود ۳ تا ۴ درصد هزینه مصرفی خانوار در سال است و طبق نظر انجمن نساجی و پوشاک: «بازار این صنعت ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار ارزش دارد که حداکثر تعداد شاغلین آن، ۵۰۰هزار نفر است و با این میزان نیروی کار، حدود ۴۰درصد پوشاک کشور را تولید می‌کنیم»؛ این یعنی ۶۰درصد این بازار خالی است و می‌توان این خلاء را عامل اصلی ورود پوشاک قاچاق به کشور قلمداد کرد.

*مقایسه صنعت نساجی ایران با برخی کشورها

به گزارش فارس، چین از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۸ بیش از ۸۴۰میلیارد دلار آمریکا، جذب سرمایه مستقیم خارجی داشته که بیش از نصف این مقدار به بخش تولید، شامل نساجی و پوشاک سرازیر شده است. برای کشوری همچون پاکستان نیز صنعت نساجی، بیش از ۴۰درصد اشتغال صنعتی و صادرات را به خود اختصاص داده و یا آنکه صادرات منسوجات و پوشاک تایوان، ۴۸درصد صادراتش را شامل می‌شود.

مجموع صادرات منسوجات و پوشاک ترکیه هم در سال‌های ۲۰۱۱، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به ترتیب بالغ بر ۲۵، ۲۷ و ۳۰میلیارد دلار بوده است و این یعنی آنکه نساجی و پوشاک سهمی در حدود ۱۸درصد از کل صادرات کشور ترکیه در سال۲۰۱۳ را تصاحب کرده‌ است. مهم‌ترین دلیل این موفقیت پایین بودن هزینه دستمزد در کشور ترکیه در مقایسه با اروپا است به طوریکه هزینه نیروی کار به ازای هر ساعت در کشور ترکیه بالغ بر ۴٫۵ دلار و در کشورهای اسپانیا و فرانسه به ترتیب ۲۶ و ۴۰دلار است. این رقم برای کشور ما به حدود یک دلار می‌رسد.

همچنین بر اساس آمارها و نیز گفته‌های کارشناسان مربوطه، مصر کشوری است که نساجی ندارد اما با تولید پوشاک طی ۵ سال اخیر توانسته که بیش از ۶۰۰هزار شغل در این صنعت ایجاد کند و صربستان و گرجستان هم به همین ترتیب موفق بوده‌اند. در بنگلادش نیز با وجود آنکه صنعت نساجی وجود ندارد اما حدود ۲۵ میلیون نفر در صنعت پوشاک مشغول به کار هستند و صادرات هم دارند.

در نمودار زیر وضعیت صنعت نساجی و پوشاک ایران با تعدادی از کشورها مقایسه شده است. طبق این نمودار، صنعت نساجی در کشورهایی مانند ترکیه و پاکستان سهم قابل توجهی از اقتصاد این کشورها را به خود اختصاص داده به گونه‌ای که به ترتیب ۱۵تا۲۵ درصد اقتصاد این کشورها مربوط به بخش نساجی است. در اقتصاد چین، ایتالیا و هند هم سهم بخش نساجی و پوشاک حدود ۱۰درصد تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد.

*چرا ۶۰درصد ظرفیت کارخانجات فعلی پوشاک کشور خالی است؟

به گزارش فارس، در حالیکه ترکیه هم مانند ایران ۸۰میلیون جمعیت دارد اما به اذعان رضا تازیکی، مدیر طرح ملی توسعه کسب‌وکار، اشتغال پایدار «زنجیره صنعت پوشاک در ایران، ۸۶۰هزار نفر شاغل دارد اما در ترکیه ۹میلیون نفر در این صنعت مشغول به کار هستند». همچنین صادق نجفی، مدیر عامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران هم عنوان می‌کند که «سرانه صادرات پوشاک برای کشورهای ترکیه، چین و ایران به ترتیب برابر با ۱۴۰دلار، ۸۰دلار و ۸۹سنت است». همچنین بر اساس آمار و گزارشات بنیاد نساجان ترکیه، این کشور دومین تولیدکننده بزرگ جهانی جوراب، سومین صادرکننده بزرگ لباس زیر و بزرگترین تولیدکننده پارچه جین است.

بنابراین اگرچه صنعت پوشاک ظرفیت زیادی برای گسترش و ایجاد اشتغال دارد و هزینه ایجاد شغل در این صنعت، ۲۵ تا ۳۰میلیون تومان یعنی یک‌چهارم متوسط صنایع پایین دستی است اما به گفته سعید جلالی قدیری، دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک، «۵۰ تا ۶۰ درصد ظرفیت کارخانجات فعلی صنعت پوشاک خالی است».

با این تفاسیر، صنعت نساجی و پوشاک کشور این توانایی را دارد که با حجم سرمایه‌گذاری بسیار پایین‌تر نسبت به سایر صنایع، اشتغال بیشتری ایجاد کند و این امر تأثیر بسزایی در رونق اقتصادی کشور و نیز کاهش بیکاری در پی خواهد داشت اما سوال اینجاست که با ادامه روند موجود، آیا می‌توان چشم‌انداز مثبتی برای صنعت پوشاک کشور متصور شد یا خیر؟ البته نباید فراموش کرد که ورود به فاز صنعتی شدن و توسعه‌یافتگی در تمامی کشورهای پیشرفته مانند آلمان، انگلیس، ژاپن، کره و غیره با این صنعت آغاز شده و همچنان نیز در اقتصاد و تجارت این کشورها نقش قابل توجهی را ایفا می‌کند اما به اذعان فعالان این حوزه، قاچاق پوشاک کشورمان، ۲٫۶ تا ۲٫۸میلیارد دلار در سال است و متأسفانه اقدام موثری هم از سوی دولت برای کنترل قاچاق پوشاک صورت نمی‌گیرد.