خانه «مجتهدِ فروع و اصول دین» را پیدا کردند

به گزارش قائم آنلاین، به نظر می‌رسد شهرداری منطقه ۱۱ تهران از مدتی پیش آدرس خانه‌ی «شیخ محمدتقی آملی» را در کوچه پس کوچه‌های منیریه تهران پیدا کرده و در برنامه‌هایش قول خرید و احیای این خانه را داده تا از یک سو مردم محله از حضور جمعی از معتادان به آرامش برسند و از سوی دیگر خانه‌ای که در آن بخشی از فقه و اصول پایه‌گذاری شده و شاگردان زیادی در مکتب آن پرورش یافته‌اند، احیاء شود.

تیم تهران‌گردی احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران، همراه با شهردار منطقه به دیدن این خانه رفت و توانست فقط از پشت دیوارها و میله‌های آهنی که همسایگان برای جلوگیری از تردد معتادان به این خانه به در ورودی نصب کرده‌اند، خاطرات کودکی خود و حضور پدرش را در ذهن مرور کند.

مسجدجامعی درباره این خانه توضیح می‌دهد: براساس اسناد از اوایل سال ۱۳۴۰ این خانه در اختیار «مرحوم شیخ محمد تقی آملی» قرار گرفت، او امام جماعت مسجد و مدرسه «مجد» تهران بود، حتی پدرش آقا محمد آملی نیز مدتی در همین خانه سکونت داشت، در واقع این بنا محل درس آن‌ها بود.

آقا شیخ محمد تقی آملی شاگرد آقای نائینی بود که در کربلا سکونت داشت، به همین واسطه مشی فقهی او را به نوعی در ایران ادامه داد.

از شاگردان او نیز به حسن زاده آملی، جوادی آملی، آقا رضی شیرازی ، میرزا جواد تهرانی، شیخ هاشم لاریجانی، محیی الدین انواری، مصطفی مسجدجامعی و حتی مهدی محقق می‌توان اشاره کرد.»

او با بیان این‌که دکتر مهدی محقق مدتی در لباس روحانیت بود و حتی شرح  منظومه را پیش آیت‌الله محمدتقی آملی خواند، ادامه می‌دهد: وی شرح منظومه را به زبان انگلیسی ترجمه کرد و با استفاده از شرح آقا شیخ محمدتقی، این منظومه را در دانشگاه «مک گیل» چاپ کرد.

وی درباره ویژگی‌های بارز آقا شیخ محمدتقی نیز می‌افزاید: وی اهل حمکت بود و مدرس فقه؛ خصوصیاتی که کمتر با یکدیگر جمع شده می‌شوند.

این عضو شورای شهر تهران در ادامه درباره این خانه اظهار می‌کند: «این‌جا دو اتاق بیرونی و دو اتاق اندرونی داشت، در یکی از اتاق‌های بیرونی خادم خانه زندگی می‌کرد و در اتاق دیگر آقا شیخ محمدتقی آملی می‌نشست، چند قفسه بزرگ کتاب در ان اتاق داشت، که هر گاه همراه با پدرم آن‌جا می‌رفتمف می‌گفت “فلان کتاب را بیاورید و فلان صفحه را باز کنید” در واقع مَدرَس او همان اتاق در این خانه بود.

روضه‌ها و مراسم‌ اهل خانه نیز در همین بنا برگزار می‌شد، بعد از مدتی نیز وی وارد بحث های ماتریالیسم شد، در میان آثاری که دارد شب‌های چهارشنبه درس معارف و اخلاق در مسجد می‌داد، برخی کتاب‌های فارسی وی هنوز وجود دارد و عمدتا کتاب‌های عربی او نیز در نجف اشرف چاپ شده‌اند. این شخصیت بزرگ در اوایل دهه ۵۰ فوت و در باغ رضوان مشهد مدفون شد.»

وی همچنین درباره تزئینات معماری این خانه اظهار می‌کند: سر در خانه زیبا بود، که به نظر می‌رسد مردم آن را کنده‌اند، این بنا واقعا ارزشمند است دارد.

مسجدجامعی با بیان این‌که این مکتب درس وی عمدتا در تهران بوده است، از تلاش شهرداری منطقه برای شناسایی این خانه‌ی مهم و ارزشمند که حتی برخی از علمای استان مازندران در صدد پیدا کردن ان بودند، تقدیر می‌کند و می‌گوید: آقای استاندار مازندران در زمان آتش‌سوزی مسجد جامع ساری به من اعلام کرد که پیگیر شناسایی خانه‌ی آقاشیخ محمدتقی املی است، اکنون خوشحالم که این خانه که یکی از مکان‌های مَدرَس مهم مباحث فقهی تهرن بوده، قرار است توسط شهرداری منطقه ساماندهی شود.

وی نسبت به لزوم حفظ این خانه‌ی مهم تاریخی که از نظر حضور شخصیت چنین فردای حائزاهمیت است، تاکید می‌کند و می‌گوید: گویا قرار است که این‌جا مساله بررسی ورثه انجام شود و خانه را حفظ کنند.

بعد از صحبت‌های مسجد جامعی، یکی از همسایگان این خانه، خطاب به این عضو شورای شهر تهران گفت: این مکان خانه‌ی معتادان شده است، چندین ماه پیگیر رسیدگی به وضعیت خانه شدم، حتی با ۵۰ امضا در نامه‌ای به شهرداری منطقه ۱۱ رفتم، اما متاسفانه شهرداری منطقه هیچ ترتیب اثری برای رسیدگی به وضعیت این خانه نکرد.

این بومی محله، حتی از بستن ورودی خانه توسط همسایه‌ها و نه شهرداری خبر داد و خطاب به شهردار منطقه گفت: وضعیت این خانه خراب است، لطفا اقداماتی که امروز  – جمعه ۹ شهریور- برای حضور یک عضو شورای شهر انجام دادیدفقط حالت نمایشی نداشته باشد که برای حضورشان محله را آب و جارو کنید یا دیوارها را سیمان کنید، وضعیت نظافتی این‌ محله واقعا خراب است، امروز صبح همه جا را شستند و جارو کردند، لطفا رسیدگی کنید.

از خانه آقا شیخ محمدتقی آملی، یک در چوبی قهوه‌ای مانده که با زنجیر دوچرخه ان را بسته‌اند و دری چوبی که فقط اسکلت‌اش باقی مانده و همسایگان با میله‌های بزرگی آن را محصور کرده‌اند تا معتادان به خانه وارد نشوند، هر چند می‌گویند باز هم از روی علمک گاز و حتی میله‌های اهنی به درون خانه می‌روند.

کتیبه‌ی قدیمی‌تر خانه پیشترها از سردرخانه کنده شده و بخشی از کتیبه‌ی دیگر روی در دوم خانه نیز کنده شده و به نظر می‌رسد هر لحظه آماده افتادن است.

با وجود همه‌ی این صحبت‌ها، مسجد جامعی از قدم‌های بزرگی که قرار است شهردار منطقه برای این خانه بردارد خبر می‌دهد، خانه‌ای که با وجود حضور شخصیت بزرگی چون علامه شیخ محمد تقی املی هنوز مورد توجه میراث فرهنگی قرار نگرفته که دست‌کم آن را در فهرست آثار ملی به ثبت برساند.

محمدتقی آملی، شیخ‌الاسلام محمد تقی آملی، متولد ۱۳۰۴ قمری در تهران است، او از خاندان بنی جوان بود و پدرش مولا محمد آملی از حکما و فیلسوفان عهد خود و از نوادگان میرزا ابوالحسن جلوه و مادرش دختر ملا محمد سیبویه هزار جریبی مازندرانی بوده است.

به نقل سید محمدحسین حسینی طهرانی معروف به علامه طهرانی در کتاب شریف مهر تابان، وی در جوانی و در زمان تحصیل در نجف از محضر درس سید علی قاضی در امور عرفانی استفاده می‌برده و دارای کمالاتی بوده است. پدر وی «مولا محمد آملی» را دوست شیخ فضل‌الله نوری می‌دانستند.