افسردگی فصلی چیست و چه علائمی دارد ؟

افسردگی مشخصه‌های نسبتا واضحی دارد؛ خلق‌وخوی فرد تغییر می‌کند و او احساس ناراحتی، اضطراب، پوچی، ناامیدی، درماندگی، بی‌ارزشی، شرمساری یا بی‌قراری دارد. این افراد اشتیاق خود در انجام فعالیت‌هایی که زمانی برایشان لذت‌بخش بوده را از دست می‌دهند و در روابط خود به مشکل برخورد می‌کنند. نسبت به غذا بی‌میل و کم‌اشتها می‌شوند، تمرکز خود را از دست می‌دهند، در به خاطر سپردن جزئیات و تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند و بعضا ممکن است به خودکشی فکر کنند.

نشانه‌های بالا به اختلال افسردگی مربوط بودند. اما بد نیست بدانید نوع دیگری از افسردگی نیز وجود دارد که به واسطه تغییر فصل در برخی افراد بروز می‌کند و آن را «اختلال خلقی فصلی» می‌نامند.

«اختلال خلقی فصلی» که به اختصار SAD نامیده می‌شود در واقع افسردگی با یک الگوی ویژه است.

افسردگی فصلی در بین زنان شایع‌تر از مردان است.

این اختلال در اکثر مبتلایان در فصول پاییز و زمستان شروع می­‌شود و با فرارسیدن بهار و تابستان پایان می‌­یابد. به همین خاطر گا‌ها به آن «افسردگی راجعه‌ی زمستانی» هم گفته می­‌شود.

افسردگی فصلی معمولاً از دوران جوانی شروع می‌شود و در بین زنان نسبت به مردان شایع‌تر است. بعضی از افرادی که دچار این اختلال هستند، نشانه‌های کم و نه چندان شدیدی مثل زودرنجی را به همراه خواهند داشت، در حالی که ممکن است سایر افرادی که دچار این اختلال هستند با نشانه‌های بدتر و شدیدتری همراه شوند و در روابط و کارشان اختلال ایجاد شود.

از آنجایی که گفته می‌شود نبود نور کافی در طول زمستان یکی از دلایل اصلی بروز اختلال خلقی فصلی است، بنابراین این اختلال در کشور‌هایی که در طول سال، نور خورشید زیادی دریافت می‌کنند، کمتر دیده می‌شود.

نور کمتر خورشید در فصل پاییز و زمستان باعث می‌شود تا مغز سروتونین کمتری تولید کند، سروتونین ماده‌ای شیمیایی است که به مغز مربوط می‌شود و حالات و احساسات انسان را کنترل و تنظیم می‌کند.

نبود نور کافی در طول زمستان یکی از دلایل اصلی بروز اختلال خلقی فصلی است

هنوز دلایل دقیق و قطعی این اختلال خلقی مشخص نیست، اما بعضی از دانشمندان تصور می‌کنند که هورمون‌های به خصوصی در زمان‌های معین و مشابهی در هر سال، در مغز تأثیر می‌گذارند و این تغییرات هورمونی سبب ظهور افسردگی فصلی می‌شود.

نشانه‌های آن نیز شامل موارد زیر است:

خستگی
اضافه وزن
کمبود انرژی
تحریک‌­پذیری
کم شدن دیدار‌ها و ملاقات با سایرین
از دست دادن علاقه به ادامه زندگی
از دست دادن علاقه به رابطه جنسی

افرادی که به SAD مبتلا هستند در روز‌های سرد زمستان به سختی از خواب بیدار می‌شوند و اغلب در تمام طول روز حالت خواب‌آلودگی دارند. اشتهای این افراد بشدت زیاد می‌شود و در بسیاری مواقع دوست دارند شکلات و کربوهیدرات مصرف کنند.

باید توجه داشته باشید که در فصل پاییز و زمستان اغلب آدم‌ها بیشتر می‌خوابند و ممکن است اضافه وزن را تجربه کنند و این مسایل کاملا طبیعی است. اما اگر خواب‌آلودگی و بی‌حوصله بودن فرد به قدری زیاد باشد که در زندگی روزمره او اختلال ایجاد کند، احتمال اینکه به SAD مبتلا شده باشد زیاد است. به همین خاطر بهتر است به روانشناس مراجعه کند.

از آنجا که افسردگی فصلی در نتیجه کم‌نوری پدیدار می‌شود، بهتر است در روز‌های تاریک و سرد بیشتر بیرون بروید تا نور و آفتاب را ببینید
چگونه می‌توان بر افسردگی فصلی غلبه کرد؟

از آنجا که افسردگی فصلی در نتیجه کم‌نوری پدیدار می‌شود، بهتر است در روز‌های تاریک و سرد بیشتر بیرون بروید تا نور و آفتاب را ببینید.
بیرون از خانه یا باشگاه ورزش کنید؛ مثلا پیاده‌روی به اطرافیان خود بگویید که دچار افسردگی فصلی شده‌اید تا شرایط شما را درک بیشتر کنند.
نوردرمانی کنید: از منابع نوری شبیه آفتاب در فضای داخلی خانه یا محل کار استفاده کنید؛ مثلا چراغ مطالعه یا استفاده از لامپ قرمز یا نارنجی رنگ در شب.
با تجویز پزشک ملاتونین مصرف کنید.
با تجویز پزشک دارو‌های ضدافسردگی مصرف کنید.