امروز و فردای مسئولان برای اتمام کارخانه زباله‌سوز ساری تا وعده‌هایی که تمامی ندارد

به گزارش قائم آنلاین،  مشکل و معضل زباله در مازندران به یک سوژه نخ‌نما شده و تکراری تبدیل شده است که گویا انتشار بی‌شمار این بحران از سوی رسانه‌ها تنها شدت و قوت این فاجعه را برای مدیران عادی‌تر ساخته و هر بار در برابر این هجمه‌ها، تاریخی برای اتمام پروژه‌های محدود در دست ساخت عنوان می‌شود.

یک سریال تکراری و ناتمام که گویا پایانی ندارد و اگر بنا باشد وعده‌های متعدد مسئولان استانی را در خصوص پایان و راه‌اندازی کارخانه‌های زباله سور استان به ویژه در مرکز استان را گرد هم جمع‌آوری کنیم شاید رقم این آمار از عدد صد هم بگذرد.

انتظار بیش از یک دهه‌ای مردم نجیب و صبور استان برای ساخت کارخانه‌های زباله‌سوز در استان برای حل بحران بی‌ شاخ و دم زباله که هر ساله چون خوره‌ای شوم به جان طبیعت بکر استان افتاده و با بی رحمی هر چه تمام پا را به دریای خزر گذاشته و روز به روز بر آلودگی این زیست‌گاه جهانی افزوده می‌شود، گویا بی نتیجه است و امروز و فردای مسئولان امر را پایانی نیست.

روند لاگ‌پشتی پروژه پشت دیوار بلند وعده‌های مسئولان

کارخانه زباله‌سوز مرکز استان که مدت‌ها است در حال درجا زدن است و مسئولان ظرفیت ۴۵۰ تنی آن را در برابر روند ساخت لاک‌پشتی و تخلف در وعده‌های چند ده باره اتمام ساخت آن بولد می‌کنند؛ حالا حالاها به پایان نخواهد رسید و گویا همت و عزم جزمی هم پشت این ماجرا نیست.

این حقیقت را در پی بازدیدی که خبرنگاران استان از کارخانه زباله‌سوز ساری داشتیم دریافتیم و باید بگوییم این کارخانه در حالت خوش‌بینانه حداقل تا سه سال دیگر هم به پایان نخواهد رسید.

برای اثبات این ادعا باید بگوییم که با ورود به این کارخانه و مشاهده ظواهر امر، خبری از حضور کارگران و انسجامی برای تکمیل این پروژه دیده نشد و تنها شاهد چند سوله نیمه برافراشته بودیم که بنا است حالا حالاها به همین شکل باقی بماند.

بعد از گذشت ۷ سال تنها ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی!

در حالی که کارخانه زباله سوز نوشهر از پیشرفت فیزیکی ۱۹ درصدی سال ۹۵ هم اکنون به پیشرفت ۹۵ درصدی رسیده است و بنا به اظهارات مجریان طرح، این پروژه در ۲۲ بهمن سال‌جاری آغاز به‌کار خواهد کرد، پیشرفت فیزیکی کارخانه زباله سوز ساری تاکنون تنها پیشرفت ۳۵ درصدی داشته و تا ساخت‌وساز  ابنیه این پروژه به اتمام نرسد کار نصب تجهیزات که تقریبا نزدیک به ۱۶ ماه زمان خواهد برد نیز انجام نخواهد شد.

در کنار این موارد باید متذکر شویم که کارخانه زباله سوز ساری پیش از کارخانه‌های زباله سوز نوشهر و تهران آغاز شد و این در حالی است که کارخانه زباله سوز تهران در حال بهره‌برداری و کارخانه نوشهر نیز تا چند ماه آینده، بهره‌برداری از آن آغاز خواهد شد!

رمضانی کارشناس شرکت تدبیر توسعه و سلامت در سایت نیروگاه زباله سوز ساری در خصوص آخرین وضعیت پیشرفت ساخت ابنیه و همچنین نصب تجهیزات این پروژه به خبرنگار ما گفت: این نیروگاه در سال ۱۳۹۱ کلید اولیه آن خورد و قرارداد اولیه ان در همان سال بسته شد و در سال ۱۳۹۳ کار فاز اول شمع‌کوبی زیر ساختمان کارخانه به جهت بسترسازی برای نصب تجهیزات به پایان رسید.

وی افزود: در سال ۱۳۹۴ قرارداد ابنیه این پروژه با شرکت ساری سازه بسته شد که تا به امروز نزدیک به سه سال در حال انجام است که میزان پیشرفت فیزیکی آن تا به امروز ۳۴ درصد بوده است.

کارشناس شرکت TTS خاطرنشان کرد: جدا از بخش ابنیه، ۱۰۰ درصد فاز یک که شمع‌کوبی بوده به پایان رسیده است. شایان ذکر است به دلیل وزن سنگین تجهیزات و بستر نامطلوب زیر کارخانه، ۲۸۸ شمع در زیر کار این پروژه جانمایی شده است که ۹۰ شمع درجا و مابقی به صورت کوبشی جانمایی شده است.

تجهیزات زباله‌سوز ساری در انبارهای شهرک صنعتی خاک می‌خورد

رمضانی بیان کرد: شرکت بهره‌بردار این پروژه یا همان شرکت تدبیر توسعه و سلامت به تعهدات خود برای آوردن تجهیزات این پروژه عمل کرده است و ۶۵ درصد تجهیزات را وارد ساری کرده است که الان نزدیک به یک سال و نیم است که در سه تا از انبارهای شهرک صنعتی ساری در حال نگهداری است.

وی ادامه داد: ۳۵ درصد مابقی تجهیزات مربوط به تابلوهای برق است که تحت گارانتی شرکت زیمنس است و اگر همزمان با سایر تجهیزات وارد می‌شد تاکنون و پیش از نصب از گارانتی خارج می‌شد و به همین دلیل ناچار شدیم که فعلا از آوردن این تجهیزات خودداری کنیم تا پروژه به مرحله پیشرفت ۷۰ تا ۸۰ درصدی برسد و سپس آن تجهیزات را وارد کنیم.

کارشناس شرکت تدبیر توسعه و سلامت در سایت نیروگاه زباله سوز ساری عنوان کرد: کلی تدابیر روز جهت آب‌بندی مخازن شیرابه برای عدم ورود به آب‌های زیرزمینی اندیشیده و عملیاتی شده است و نگرانی از این بابت وجود ندارد.

تا کار ابنیه تمام نشود امکان نصب تجهیزات نیست

رمضانی اضافه کرد: تا کار ساخت ابنیه به پایان نرسد، امکان نصب تجهیزات نیز وجود ندارد و لذا ما ۲۱ مورد را جهت فراهم سازی و اجرای آن در حین ساخت ابنیه به شهرداری ساری نوشتیم که پس از پایان ساخت‌وساز ابنیه و فراهم آمدن نکات مطالبه شده و رعایت آن در ابنیه ساختمان، کار نصب تجهیزات در این پروژه آغاز خواهد شد.

وی متذکر شد: خیلی‌ها برایشان سوال است که این پروژه چه زمانی به پایان می‌رسد و باید در پاسخ گفت زمانی که کار ساخت ابنیه به اتمام برسد ما می‌توانیم تجهیزات را پای کار بیاوریم و اقدام به نصب آن کنیم که لازمه این امر، پایان ساخت ابنیه از سوی شهرداری ساری و شرکت مجری است.

نماینده شرکت TTS یادآور شد: اختلاف کارخانه زباله سوز ساری با کارخانجات مشابه در حال ساخت تهران و نوشهر آن است که ظرفیت تهران و نوشهر ۲۰۰ تنی بوده اما ساری ۴۵۰ تن ظرفیت دارد، نوشهر و تهران ۳ مگابایت در ساعت برق تولید می‌کند و ساری قدرت تولید ۵ مگابایت برق در ساعت را دارد؛ ساختمان تفکیک و شیرابه را ما در محل پروژه داریم اما در تهران جدای از آن نیروگاه زباله سوز ساخته شده است.

۴ سال است تجهیزات پروژه در انبارها نگهداری می‌شود

مجید غلامپور نماینده شرکت TTS در مازندران نیز در این خصوص به خبرنگار ما اظهار کرد: تجهیزات این پروژه حدود ۴ سال است وارد کشور شده است و به دلیل عدم آماده شدن ابنیه پروژه در سه انبار شهرک صنعتی ساری در حال خاک خوردن است که با توجه به آب و هوای مرطوب مازندران در خطر زنگ زدگی قرار دارد.

وی افزود: متاسفانه به دلیل کندی روند ساخت ابنیه، این تجهیزات هم اکنون در انبارها نگهداری می‌شوند و ناخودآگاه با توجه به هوای مرطوب مازندران دچار استهلاک خواهند شد.

نماینده شرکت تدبیر توسعه سلامت در مازندران اعلام کرد: با توجه به وضعیت بحرانی استان‌های شمالی در خصوص معضلات و آسیب‌های پیامد دپوهای چند صد تنی زباله در حاشیه دریا و جنگل، شاهد بزرگترین فاجعه زیست محیطی در این مناطق هستیم که واقعا هر یک روزی که برای تصمیم گیری مقابله با این فاجعه را از دست بدهیم، یک گناه نابخشودنی است.

نصب تجهیزات نیروگاه ساری ۱۸ ماه زمان می‌برد

غلامپور در خصوص زمان راه‌اندازی و آغاز به‌کار نیروگاه زباله سوز ساری بیان کرد: باید اعلام کنم که هر زمان که کار ساخت و ساز ابنیه این پروژه به اتمام برسد ۱۳ تا ۱۴ ماه زمان می‌برد تا تجهیزات نیروگاه به طور کامل نصب شود و پس از آن نیروگاه با ظرفیت کمی آغاز به کار و پس از گذشت یک پروسه زمانی ۳ تا ۴ ماهه و چک‌آپ تجهیزات، نیروگاه با ظرفیت کامل به بهره‌برداری و تولید برق می‌رسد.

وی متذکر شد: تا زمانی که کار ابنیه به اتمام نرسد کار نصب قابل اجرا نیست. در ساری شاهد ان هستیم که یک روزی دارد با ظرفیت صد در صد کار انجام می‌شود و فردای آن روز می‌بینیم که کسی در کارگاه نیست، یک روز مسئولی برای بازدید به پروژه می‌رود، کار فعال است و روز دیگر هم پروژه خوابیده است و این کار را زمان بر کرده است.

تاخیر در پروژه ساری یقینا از سمت بخش خصوصی نیست

نماینده شرکت TTS  اذعان کرد: ما به عنوان شرکت بخش خصوصی به ازای هر روز تاخیر در پروژه متضرر می‌شویم و باید از جیب‌مان هزینه کنیم و اگر تاخیری در این پروژه حادث می‌شود به یقین از سوی بخش خصوصی نیست.

غلامپور گفت: ما یک سری مشخصات را برای ابنیه اعلام کردیم که به محض آنکه عملیاتی شود و ساخت‌وساز به پایان برسد ما یک سال و نیم زمان می‌خواهیم تا کار نصب تجهیزات را انجام دهیم.

فربد فخاری معاون محیط زیست مازندران در این باره به خبرنگار ما گفت: استان مازندران روزانه در حالت عادی ۳ هزار و ۱۰۰ تن و در برخی روزها تا بیش از ۵ هزار تن تولید زباله دارد که عدم مدیریت در این بخش طی سالیان متمادی موجبات خسارات فراوانی به محیط زیست استان شده است.

جانمایی کارخانجات زباله در مازندران مناسب نیست/ سطح ۴۰۰ هکتاری اراضی مازندران به مراکز دپوی زباله

وی افزود: با توجه به شرایط ویژه جغرافیایی و اکوسیستم شکننده در مازندران، جانمایی‌های ما در خصوص احداث کارخانه‌های زباله سوز و کمپوست مطلوب نیست و این موضوع در غرب استان به دلیل کمبود مکان مناسب بیشتر دیده می‌شود.

معاون محیط زیست مازندران با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۴۰۰ هکتار از اراضی استان زیر بار مراکز دفن و دپوی زباله قرار دارد، اظهار کرد: علاوه بر این، می‌دانیم که شیرابه‌های این مراکز نیز مدیریت و کنترل نمی‌شود و تقریبا ۵۵ درصد از سایت زباله‌های ما در کنار جنگل، ۸ درصد در کنار دریا، ۱۱ درصد در کنار مناطق کوهستانی و ۱۱ درصد در کنار اراضی کشاورزی استان قرار دارد و ارگ بخواهیم به همین منوال ادامه دهیم دیگر محیط زیست استان بیشتر از این تحمل این فشار و آسیب را ندارد.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: علیرغم اینکه تاکید کردیم و فشار آوردیم تا تفکیک زباله از مبدا را همه گیر کنیم اما این اتفاق محقق نشده و بخش عمده‌ای از آن باقی مانده است و علیرغم اینکه ۱۳ سال از تصویب این قانون و آیین نامه می‌گذرد اما شاهد تحقق آن در شهرها و روستاهای استان هستیم و نتوانستیم خوب کار کنیم.

فخاری متذکر شد: بی شک در درجه نخست کاهش تولید زباله و سپس تفکیک زباله از مبدا بسیار به ما در مدیریت بحران زباله کمک خواهد کرد.

وی با بیان اینکه متاسفانه هنوز شهرداری‌های استان بدنبال آن هستند که سایت دپوی زباله خود را افزایش و یا مکان جدیدی را ایجاد کنند، عنوان کرد: زباله سوز روشی است در کنار سایر روش‌ها برای مدیریت زباله و به هرحال مدیریت زباله هزینه دارد که باید بپردازیم و می‌شود با مدیریت این هزینه ها را کاهش دهیم.

فربد فخاری در خصوص عدم اجرای صحیح و مطلوب تفکیک زباله از مبدا در شهرهای استان پاسخ داد: این موضوع از یک سو به دلیل عدم همکاری مردم است و از سویی دیگر محل درآمد پایدار و غیرشفاف برای شهرداری‌ها است که موجب مقاومت شهرداری‌ها برای تحقق این موضوع است.

درآمد ۲۰۰ میلیونی برخی شهرداری‌ها از دفن زباله‌

وی درآمد پنهان شهرداری‌های استان از محل زباله را یکی از دلایل عقب‌ماندگی و تاخیر در ساماندهی و حل معضل زباله در استان برشمرد و افزود: در خیلی از شهرها زباله‌ها به صورت سنتی و غیر اصولی در حال دفن و دپو است و برای برخی شهرداری‌ها ماهانه تا ۲۰۰ میلیون تومان درآمد دارد و قطعا در برابر این موضوع مقاومت می‌کنند. باید این درآمدها شفاف شود و باید در قالب شرکت و قراردادی مشخص شود که ماهانه چه مبلغی است و درآمد حاصله به کجا می‌رود.

فخاری اعلام کرد: بنده به شخصه از عملکرد شهرداری ساری راضی نیستم. چرا که ما داریم ۱۲۰ کیلومتر زباله را حمل می‌کنیم تا محل دپو که مسیر طولانی است  از سویی دیگر داریم برای مردم منطقه دردسر درست می‌کنیم و نتوانستیم مدیریت کنیم، دفن بهداشتی انجام نمی‌گیرد و شاهد روند کند ساخت کارخانه هم هستیم.

این مسئول ادامه داد: غالب جانمایی مراکز دفن و دپو و احداث کارخانه‌های ما نیز در بدترین شرایط انتخاب شده است، یعنی جانمایی بسیاری از مراکز اشتباه انتخاب شده است و از ۱۰ مجوز صادر شده از ۲۸ مرکز پیشنهادی اگر بخواهیم دوباره به عقب برگردیم این مراکز نیز مجوزشان باید لغو شود.

فخاری متذکر شد: اگر مردم ما موضوع تفکیک زباله از مبدا را درست انجام دهند دیگر زباله‌ای باقی نمی‌ماند که شهرداری‌ها بخواهند درآمد پنهانی داشته باشند و به خود ما بر می‌گردد، در خصوص بحث حقوقی نیز باید اذعان کنیم که از غالب شهرداران متخلف در دستگاه قضایی شکایت مطرح شده و در دست بررسی و صدور رای قرار دارد.

نیروگاه ساری باید مدت‌ها قبل به اتمام می‌رسید

نوربخش مسئول پایش محیط زیست مازندران به خبرنگار ما گفت: اگر کارخانه‌های زباله سوز در استان زودتر از این ساخت و راه‌اندازی می‌شد بی شک صدمات این بخش کاهش می‌یافت و رسانه‌ها باید کمک کنند تا شتاب ساخت این پروژه‌ها افزایش یابد.

وی افزود: نیروگاه زباله سوز ساری باید مدت‌ها قبل به اتمام می‌رسید و اکنون در مرحله راه‌اندازی بود. هر چند مشکلات وجود دارد اما همکاری دستگاه‌ها در این بخش می‌تواند بر سرعت پایان پروژه بیفزاید.

علی فلاح فعال اجتماعی در سازمان‌های مردم نهاد استان نیز به خبرنگار بلاغ در این باره گفت: رسانه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد باید مطالبه گری را در راس امور خود قرار دهند و در این راستا ما چند مطالبه و سوال را از مسئولان دستگاه‌های ذیربط در ساماندهی زباله داریم.

وی افزود: سازمان محیط زیست عنوان می‌کند ما یک دستگاه ناظر هستیم، سوال ما این است ظرف این چهل سال این نظارت کجا بود؟ قانون به دستگاه‌ها تکلیف کرده است وضعیت پسماند را درست کنید و وضعیت امروز ما نتیجه کم کاری متولیان است و حرف‌هایی است که باید می‌زدیم و نزدیم، محیط زیست ما کجا بود؟ بر روی دستگاه‌های اجرایی این بخش چه نظارتی کردید؟ چرا باید این حجم عظیم زباله در استان تولید می‌شده و روی هم انباشت می‌شده است؟

این استاد دانشگاه اظهار کرد: بنا به اظهارات میلیون‌ها دلار تنها برای این پروژه تخصیص داده شده است، ما در برنامه پنجم و ششم داریم که هر پروژه‌ای که می‌خواهد افتتاح شود باید در کنارش فرهنگ‌سازی صورت بگیرد، چه میزان از این ۱۴ میلیون دلار به فرهنگسازی اختصاص داده شده است؟ ما باید طی این سال‌ها یک قطار فرهنگی از گلوگاه تا رامسر راه می‌انداختیم و به مراکز دفن و دپوی زباله می‌بردیم تا تنها فقط این حجم عظیم زباله را از نزدیک ببینند که چه فاجعه‌ای در حال رخ دادن است و دست به دست هم دهیم تا از حجم تولید زباله در استان بکاهیم.

فلاح تصریح کرد: طی این سال‌ها یکی سکوت کرد، یکی تبانی کرد، آن یکی بدون تخصص روی کرسی نشست و همه و همه موجب شد تا این فاجعه را ایجاد کردیم؟ مسئول اصلی پسماند استان کیست؟ چه کسی باید پاسخگو باشد؟ کارگروه پسماند استان طبق قانون باید هر ماه جلسه برگزار کند، نمایندگان افکار عمومی و رسانه‌ها باید در این جلسات باشند، کجا مطابق قانون اجرا می‌شود؟ هر ماه این جلسه برگزار شد؟

وی تاکید کرد: من از همه دادستان‌های استان که پیگیر حقوقی مطالبات عمومی مردم استان هستند خواهشمندم بیایند و نسبت به کسانی که در این خصوص کم کاری می‌کنند، اعلام جرم کنند، این کم کاری‌ها باعث شده است تا میلیاردها تومان هزینه برای دولت و مردم به بار آید. بی خیال روی صندلی‌ها نشستند و کسی هم از آن‌ها مطالبه گری نکرده است و کم کاری آنان را بازخواست نکرده اند.

این فعال اجتماعی عنوان کرد: همه شهرها و مسئولان باید پای کار بیایند، آنکه باید نظارت کند و آنکه باید اجرا کند هر یک پای کار بیایند، مردم هم پای کار بیایند، تا بتوانیم بخشی از این فاجعه را کاهش ببخشیم.

مسئول اصلی پسماند مازندران کیست؟

با توجه به اظهارات مطروحه در این گزارش این نکته بر می‌آید کارخانه زباله سوز ساری در شرایط مطلوب اگر تا پایان سال، ۶۵ درصد باقیمانده ساخت ابنیه آن به پایان برسد که بعید بنظر می‌رسد، نزدیک به ۱۸ ماه زمان می‌برد تا کار نصب تجهیزات آن به پایان برسد و با توجه به زمان ۴ ماهه برای چک‌آپ دستگاه‌ها و زمان باقیمانده تا پایان سال، حداقل نزدیک به سه سال دیگر به مرحله بهره‌برداری خواهد رسید.

در پایان باید بگوییم کوتاهی‌های نزدیک به چهار دهه مسئولان استانی در ساماندهی پسماند در مازندران جدا از صدمات و خسارات وارده به طبیعت استان، ظلم بزرگی به نسل‌های این چند دهه بوده است که تاخیر در تصمیم‌گیری و زمان پایان پروژه‌های در دست اجرا، بی شک ظلم مضاعفی خواهد بود در حق نسل‌های آینده این دیار که ما را به قضاوت خواهند نشست.

مسئولان گرامی یک یا علی و عزم جدی لازم است تا یک بار برای همیشه معضل این موضوع، بسته شود، حال که حساسیت‌ها از سوی تمام مقامات ارشد استانی گرفته تا رسانه‌ها بارها و بارها اعلام و گوشزد و خسارات آن هم بر کسی پوشیده نیست، همت‌تان را مضاعف و عزم‌تان را بیشتر از گذشته جزم، و بیش از این نگذارید کوه‌های متعفن زباله، بستر شوم خود را بر روی دیار سرسبز استان بگستراند.