توافق محرمانه فرانسه و آمریکا علیه ایران

” باید با در نظر گرفتن تحریم‌های جدید آمریکا، راهی برای ادامه تعامل مالی اروپا و ایران پیدا کرد!….”

این اظهارات لودریان، گمانه زنی های موجود در خصوص عدم اجرایی شدن ساز و کار مالی اروپا در آینده ای نزدیک( طی روزهای آتی) را تقویت کرده است. چندی پیش و قبل از اجرایی شدن دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران،دیپلماتهای اروپایی به خبرگزاری رویترز اعلام کرده بودند  که مکانیسم اتحادیه اروپایی برای تسهیل پرداخت وجوه صادرات به ایران تا ۴ نوامبر (۱۳ آبان‌ماه) راه‌اندازی خواهد شد اما تا اوایل سال آینده میلادی عملیاتی نخواهد شد. دیپلمتهای اروپایی تاکید کرده بودند که هدف از این مکانیسم که به «ساز و کار ویژه مالی اروپا» برای حفظ برجام معروف شده دور زدن تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران است.

اظهارات اخیر وزیر امور خارجه فرانسه به خوبی نشان می دهد که وی و دیگر مقامات اروپایی عجله ای برای اجرایی کردن ساز و کار ویژه مالی خود در مواجهه با تحریمهای ضد ایرانی  آمریکا ندارند. نکته قابل تامل اینکه منابع آگاه ، طی ماههای هیر از مذاکرات لودریان و مقامات آمریکایی و خصوصا مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا بر سر برجام و نحوه مواجهه با آن پرده برداشته اند. این مذاکرات نه تنها پس از خروج ترامپ از توافق هسته ای متوقف نشده، بلکه شاهد استمرار آن هستیم. سوال اصلی اینجاست که آیا اظهارات اخیر لودریان، آدرس توافقی پنهان میان کاخ سفید و کاخ  الیزه بر سر برجام را می دهد؟

با توجه به رویکرد مشترک برجامی آمریکا و فرانسه در سال ۲۰۱۷ میلادی ( بر سر تغییر برجام )، وجود چنین توافقی میان طرفین  بعید به نظر نمی رسد!

 قبلا برخی  رسانه های غربی اعلام کرده بودند  که حفظ توافق هسته ای با ایران از سوی تروییکای اروپایی، بیش از آنکه اقدامی در راستای حفظ برجام باشد، اقدامی حیثیتی از سوی اروپا در راستای مقابله با یکجانبه گرایی ایالات متحده در نظام بین الملل قلمداد می شود. این در حالیست که یکجانبه گرایی دولت ترامپ در نظام بین الملل و اقداماتی از جمله خروج وی از توافق هسته ای میان ایران و اعضای ۱+۵  و خروج از پیمان آب و هوایی پاریس، منجر به رنجش متحدان اروپایی ایالات متحده آمریکا از کاخ سفید شده است. در هر حال، مقامات اروپایی از اردیبهشت ماه امسال تا کنون ، اقدامی عملیاتی ( که متضمن حفظ برجام به سبک و سیاق فعلی باشد) صورت نداده اند.

نکته حائز اهمیت دیگر اینکه مقامات اروپایی در قبال اظهارات اخیر لودریان سکوت کرده ند! فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا  اعلام کرده بود که   طرح این اتحادیه برای تسهیل تبادلات مالی با ایران پیش از نوامبر( آغاز دور جدید تحریمهای نفتی و بانکی  آمریکا علیه کشورمان )  اجرایی می‌شود.موگرینی در این خصوص اظهار کرده بود:

“با اروپایی و البته با روس‌ها، چینی‌ها و دیگران در جهان، سازوکاری را کانال‌هایی به منظور حفظ تجارت با ایران ایجاد کرده‌ایم، سازوکاری که می‌تواند ادامه این تجارت را صرف‌نظر از تحریم‌های ثانویه اعمالی از سوی آمریکا تضمین کند. ما مشغول بررسی جزئیات این ساز و کار هستیم….”

با همه این اوصاف، اظهارات لودریان و سکوت دیگر مقامات ارشد اروپایی در برابر وی، حاکی از ادامه بازی برجامی پیچیده اروپاست. این بازی پیچیده طی هفته ها و ماههای آتی نیز ادامه پیدا خواهد کرد. در میان، با توجه به نوع روابطی که میان آمریکا و فرانسه حاکم است، رصد موضع برجامی امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و وزیر امور خارجه وی از اهمیت ویژه ی برخوردار خواهد بود.