ابتذال در سینما از منظر مخاطبان

به گزارش قائم آنلاین، بسیاری از کارشناسان، منتقدان و فعالان دغدغه مند سینما معتقدند کمدی های سخیف و مبتذل، سینماها را برای خانواده ها به تهدید فرهنگی تبدیل کرده و اصل سینما را مورد هجمه قرار داده است؛ این دسته از کارشناسان بر این باورند که نگاه تسامحی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به سینما باعث شده تا دایره ابتذال در سینما روز به روز گسترده تر شده و مرتباً وجه های جدیدی از آن در آثار به اصطلاح سینمایی به نمایش گذاشته شود. دغدغه مندان و دلسوزان سینما معتقدند به این ترتیب اگر امروز جلوی ترویج ابتذال در سینما گرفته نشود ما باید منتظر گام های جدی تری در ترویج انواع ابتذال در سینمای ایران باشیم و دیری نخواهد پایید که سینمای ما بدتر از آن دوران طاغوت شود!

تولید و عرضه برخی فیلم های سینمایی قبح شکن طی سالیان در سینمای کشور باعث شد تا با نگاه تسامحی مسئولان و مدیران برخی از فیلمسازان پا را فراتر گذاشته و تا جایی که می توانند فیلم هایی تولید کنند که در آن ها نه تنها هیچ نگاه دینی، انسانی و اخلاقی وجود ندارد  بلکه اصولاً در ضدیت با اخلاقیات هم هستند.

 با توجه به تأکید نقشه مهندسی فرهنگی کشور مبنی بر تقویت هنر متعهد و معرفت افزا اصرار برخی فیلمسازان و دست اندرکاران سیستم مدیریتی در ترویج برخی آثار مبتذل، سخیف و نازل این سوأل را برای هر فرد دغدغه مندی به وجود می آورد که چرا و چگونه اینک وضعیت سینمای ایران در آستانه چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی به جایی رسیده که باید جایگاهی برای عرضه فیلم های سطح پایین و سرشار از شوخی های رکیک جنسی و… باشد؟ چرا ما به اسم سینمای کمدی فیلمک هایی را تولید و روانه اکران می کنیم که می توانند تأثیرات به شدت منفی و مخربی در جامعه داشته باشند و نسل جوان و نوجوان کشور را به جای تربیت با فرهنگ اصیل بومی، ملی و دینی به گونه ای تربیت می کنند که شاید نمونه های آن حتی در نازل ترین فیلمفارسی های پیش از انقلاب نیز وجود نداشته؟ و اصولاً جایگاه سینمای خانوادگی، تربیت کننده و آموزش دهنده در امروز سینمای کشور کجاست؟

طرفداران این نوع سینما که عموماً از میان سینماداران و تهیه کنندگان سینما و برخی مدیران سازمان سینمایی هستند صرفاً فروش بالای این گونه از فیلم ها در گیشه را ارزشمند قلمداد کرده و معتقدند برای اینکه چراغ های سالن های سینما در سراسر کشور روشن باشد ما نیاز به تولید و عرضه این گونه فیلم ها داریم این اتفاق در حالی است که بسیاری از کارشناسان و دغدغه مندان سینما که با این امر مخالف هستند اعتقاد دارند تولید و ترویج این گونه آثار می تواند اثرات زیان باری را برای آینده فرهنگی کشور در پی داشته باشد و در تربیت نسل های آینده کشور که کودکان و نوجوانان امروز هستند خلل جدی به وجود می آورد.

نگاه نازل مدیران و متولیان فرهنگی کشور و همچنین برخی از سینماگران و تهیه کنندگان به ژانر کمدی بسیار عجیب است چرا که ژانر کمدی در سینمای جهان شناخته شده و همراه با معنی و مفهوم است تا اندازه‌ای که سرشناس‌ترین سینماگران دنیا برای بیان معانی و مفاهیم عمیق به سراغ این ژانر می‌روند تا بتوانند تاثیر گذاری بیشتری برمخاطبان داشته باشند اما متأسفانه در کشور ما توسط برخی افراد معنای سینمای ارزشمند کمدی را با ساخت برخی آثار نازل و زننده به شدت پایین آورده اند.

از آنجا که مردم به عنوان سرمایه های اصلی سینما نام برده می شوند سینماپرس برآن شد تا ضمن گفتگو از مخاطبان و مردم سینمای ایران از آن ها در رابطه با چرایی استقبال شان از برخی فیلم های کمدی روی پرده سوأل کند و نظرشان را در رابطه با وجود و یا عدم وجود ابتذال در سینمای کشور جویا شود. ماحصل این گزارش برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی در ذیل نقل شده است.

وقتی آقای «….» در فیلمی بازی می کند قطعاً آن فیلم شوخی های جنسی هم خواهد داشت!

عاطفه. ا دانشجوی کارشناسی ارشد زبان که همراه با همسرش یکی از فیلم های کمدی را در یکی از پردیس های سینمایی شمال تهران تماشا کرده در پاسخ به سینماپرس اظهار داشت: سینما رفتن صرفاً برای من جنبه سرگرم شدن دارد؛ البته این بدان معنا نیست که من از سینما فقط انتظار سرگرمی داشته باشم اما اگر هرزگاهی زمان یاری کند که بتوانم همراه با همسر و یا دوستانم به سینما بروم ترجیح می دهم فیلم هایی را تماشا کنم که نیاز به تفکر نداشته باشم چرا که آنقدر مشغله فکری در طول شب و روز برایم وجود دارد که دیگر در سینما نمی توانم مشغله ذهنی داشته باشم.

وی ادامه داد: البته ما فیلم های جدی را در منزل مان از طریق اینترنت یا دی وی دی دنبال می کنیم که البته اغلب آن ها ایرانی نیستند و فیلم های زیرنویس شده اند. خلاصه اینکه من و همسرم سینما را دوست داریم هرچند که هیچ کدام مان رشته هنری نخوانده ایم اما فیلم دیدن یکی از علاقه مندی های مان است.

عاطفه در پاسخ به این سوأل که به نظرش میزان ابتذال در سینمای کمدی ایران وجود دارد یا خیر اظهار داشت: ما باید ببینیم تعریف مان از ابتذال چیست؟ در عامه مردم ابتذال هم ردیف آثار مستهجن قرار می گیرد این در حالی است که ابتذال به معنای بسیار به کار بردن چیزی است که از ارزش آن بکاهد و دم دستی شود. اگر از این منظر بخواهیم ابتذال در سینمای ایران را بررسی کنیم قطعاً سینمای کمدی ما بسیار مبتذل است چرا که ما همواره سال ها است با یک سری چهره های محدود در سینمای کمدی روبرو هستیم که همه حرکات و حتی دیالوگ های شان تکراری شده و هیچ حرف جدیدی برای گفتن ندارند یا مثلاً می دانیم وقتی آقای «….» در فیلمی بازی می کند قطعاً آن فیلم شوخی های جنسی هم خواهد داشت.

اگر تنوع ژانر در سینمای ما ایجاد شود دیگر کسی حتی یک ریال برای تماشای این فیلم ها صرف نمی کند که با نشان دادن لاطئالات و خزعبلات فروش های چندین میلیاردی کنند!

امید. م همسر عاطفه که مهندس عمران است در ادامه این مصاحبه به سینماپرس گفت: من شخصاً علاقه ای به سینمای کمدی ندارم و واقعاً از دیدن فیلم ها لذت نمی برم اما گاهی اوقات برای گذران اوقت فراغت همراه با همسرم به سینما می رویم و متأسفانه مدت ها است گزینه دیگری برای انتخاب نداریم. همه فیلم ها در سینما به نوعی سری دوزی شده هستند؛ یعنی فیلم های کمدی همه شبیه هم و فیلم های اجتماعی هم همه شبیه به هم شده اند. اگر بخواهیم فیلم اجتماعی ببینیم که همه اش سیاهی و تلخی و فقر و تجاوز و دعوای زناشویی و… است اگر هم بخواهیم فیلم کمدی ببنیم که تکلیف مشخص است گزینه دیگری هم نداریم!

وی افزود: سینمای ایران از این نظر هم مبتذل شده! همه چیز تکرار و تکرار و تکرار است! کجاست یک فیلم علمی-تخیلی، سوررئال، جنایی-پلیسی، وحشت، اکشن، یا حتی سیاسی و فانتزی و عاشقانه؟ پس ما چاره ای نداریم و اگر این فیلم ها کم و زیاد هم فروش می کنند همه از سر ناچاری مردم هستند من به شما قول می دهم اگر تنوع ژانر در سینمای ما ایجاد شود دیگر کسی حتی یک ریال برای تماشای این فیلم ها صرف نمی کند که با نشان دادن لاطئالات و خزعبلات فروش های چندین میلیاردی کنند!

زیرساخت های فرهنگی باید ارتقا پیدا کنند

علیرضا. ف اما نظری متفاوت دارد و معتقد است: در زمانه ای که مشکلات شدید اقتصادی، سیل خبرهای افسرده و ناامیدکننده و همینطور بیماری و مرگ و میر و… بالا است هر فیلمی بتواند مردم را به سالن های سینما بکشاند و ساعتی آن ها را سرگرم کند مفید است و باید از آن حمایت شود.

او که مایل نیست در رابطه با میزان تحصیلاتش با ما سخن بگوید در پاسخ به این سوأل که آیا از میزان اثرات مخبری که فیلم های کمدی با شوخی های رکیک می توانند در جامعه و نسل های بعدی بگذارند مطلع است یا خیر می گوید: بله من هم مثل شما می دانم اما مگر چند نفر از مردم به سینما می روند؟ بهتر است برای اینکه نسل ها درست تربیت شوند زیرساخت های فرهنگی ارتقا پیدا کنند و دسترسی به فضای مجازی به خصوص برای افراد زیر ۱۸ سال محدود شود. الآن دست هر کودک و خردسال و نوجوانی یک گوشی و یک تبلت است و خیلی راحت با یک کلیک به اطلاعاتی دسترسی پیدا می کنند که به هیچ عنوان مناسب سن شان نیست.

کدام بخش از حوزه فرهنگی و آموزشی مان درست است که سینما درست باشد؟

سمانه. ش دیپلمه و ۳۵ ساله دارای یک فرزند ۸ ساله است و نظری مشابه با علیرضا. ف دارد و برای تماشای یکی از فیلم های مخصوص کودکان که این روزها روی پرده سینماها است آمده در این باره به سینماپرس گفت: گویا شما در این جامعه زندگی نمی کنید که فکر می کنید تنها سینما ابتذال دارد! من در یک خانواده سنتی متولد و بزرگ شده ام؛ خانواده ای که مومن بودند و با عقیده، در زمانه ما خیلی از رفتارهایی که امروز کودکان و جوانان می کنند قبیح به شمار می رفت و ما هرگز برخی حرکات و سکنات آن ها حتی به مخیله مان هم نمی آمد اما امروزه شرایط جوری شده که من دخترم را که تا قبل از رفتن به مدرسه درست تربیت کرده بودم بعد از رفتن به مدرسه جامعه او را تربیت کرده است. بیراه نیست اگر بگویم که دختر من هر روز با یک دشنام جدید که در مدرسه و توسط هم کلاسی هایش با آن آشنا شده به خانه برمی گردد. حرف من این است که کدام بخش از حوزه فرهنگی و آموزشی مان درست است که سینما بخواهد درست باشد؟

وی تأکید کرد: متأسفانه ابتذال بیشتر امروزه در خانه های ما در جامعه ما و آموزشگاه های مان است. ما مشکلات بنیادین داریم که مسئولان و دست اندرکاران مدیریتی باید آن ها را برطرف کنند که سینما هم یکی از بخش های کوچک آن است. ای کاش همه مثل شما بودند و این مشکلات را می دیدند و نقل می کردند و مسئولان را وادار به انجام یک کار معقول و درست در این باره می کردند.

در سالن سینما با شنیدن برخی دیالوگ ها و دیدن برخی شوخی ها از خجالت و شرم عرق ریختم!

حامد ۴۲ ساله که مدیریت داخلی یکی از شرکت های خصوصی مرتبط با امور ساختمانی و بیمه ای است در پاسخ به سینماپرس گفت: شاید باورش برایتان سخت باشد اگر بگویم چند وقت قبل که برای دیدن یکی از فیلم های کمدی که بازیگران سرشناسی در آن بازی می کردند همراه با همسرم و ۲ زوج دیگر که از دوستان خانوادگی مان هستند به سینما رفتیم در سالن سینما با شنیدن برخی دیالوگ ها و دیدن برخی شوخی ها از خجالت و شرم عرق ریختم!

وی ادامه داد: خیلی زشت است وقتی آدم با کسانی رودربایستی دارد برای دیدن یک فیلم سرگرم کننده به سینما برود و چیزهایی بشنود و ببیند که در عرف ما زننده است! من واقعاً خیلی ناراحت شدم و از همان روز به همسرم پیشنهاد دادم که دیگر از این برنامه ها برای تماشای فیلم به صورت دسته جمعی نگذارد.

حامد یادآور شد: ما ایرانی ها انسان هایی اخلاق مدار هستیم و به اخلاقیات و همینطور بنیان خانواده توجهی ویژه و جدی داریم از این رو معتقدم شایسته نیست که با چنین فیلم هایی در سینمای مان روبرو شویم. ای کاش حداقل مسئولان با رده بندی سنی مشخص می کردند که مثلاً این فیلم ها را افراد زیر ۱۸ سال نباید ببینند تا ما تکلیف خودمان را می دانستیم و به سینما نمی رفتیم.

دلم برای کمدی های فاخر و شریف تنگ شده است!

نغمه. ت ۳۷ ساله نیز در این باره اظهار داشت: من مدت ها است به سینما نرفته ام و تصمیم هم ندارم به زودی به سینما بروم چرا که همه فیلم های سینما دقیقاً شبیه به هم شده اند. ابتذال به معنای واقعی کلمه در سینمای ایران رواج دارد. من شخصاً به سینمای کمدی علاقه مند هستم اما آثاری که به اسم سینمای کمدی در کشور ما تولید می شوند و بلافاصله در قالب دی وی دی عرضه می شوند و من آن ها را دنبال می کنم اصلاً کمدی نیستم. ما کمدی های شریف و فاخر در سینمای مان کم نداشته ایم و نمی دانم چطور شد که به یک باره به این نوع کمدی های جلف رسیده ایم؟

وی ادامه داد: دلم برای کمدی هایی مثل «اجاره نشین ها» تنگ شده است؛ اصلاً دیگر مگر مشابه این آثار را در سینمای ایران داریم؟

نباید به واسطه سرگم کننده بودن و فروش بیشتر فیلم اخلاقیات زیرپا گذاشته شود

همایون. ا که دستی بر قلم دارد نیز در این باره اظهار داشت: جنبه سرگرمی بودن سینما را نمی توان منکر شد؛ یکی از جنبه های مهم سینما جنبه سرگرم کننده بودن آن است اما این بدان معنا نیست که به واسطه سرگم کننده بودن و فروش بیشتر فیلم اخلاقیات زیرپا گذاشته شود.

وی افزود: فیلم های کمدی که چند سال گذشته در سینماها دیده ام را اصلاً دوست نداشتم. من خیلی در مورد فیلم ها با اطرافیانم بحث می کنم اما اغلب این ها اصلاً فیلم نیستند من نمی دانم چرا هر ادا و اصول مسخره ای را به اسم کمدی به خورد خلق الله می دهند؟ چه کسانی در اتاق های مشاوره و فکر این پروژه ها نشسته اند و برای اینطور فیلم ها مجوز صادر می کنند؟ بنده معتقدم نباید به هر وسیله ای برای آمدن مخاطب به سالن سینما اخلاقیات را زیرپا گذاشت و فیلم هایی را روانه پرده سینماها کرد که هیچ ارزش هنری ندارند و تنها برای سرکیسه کردن مردم ساخته شده اند.

مدتی است برای خودم فاتحه سینمای ایران را خواندم و حلوایش را هم خوردم!

بهزاد کارشناس علوم ارتباطات نیز در این رابطه گفت: اگر می بینید الآن در سینما برای تماشای فیلم آمده ام خدا شاهد است به اصرار ۳-۴ نفر از دوستان نزدیکم است که به زور مرا اینجا آورده اند تا فیلم «….» را تماشا کنیم که می گویند قصه ای جذاب دارد و قرار بوده فیلم توقیف بشود و در جشنواره فیلم فجر هم چندین جایزه گرفته است در غیر این صورت هرگز راضی نمی شدم به سینما بیایم.

او ادامه داد: من مدتی است برای خودم فاتحه سینمای ایران را خواندم و حلوایش را هم خوردم؛ من علاقه مند جدی سینما بوده و هستم اما ترجیح می دهم به جای تماشای فیلم های بیش ارزش و نازل که سینمای ایران را در سیطره خود گرفته اند فیلم های با ارزش خارجی را تماشا کنم که معلوم است در ورای ساخت آن ها تفکر و تعمق وجود داشته همینطور سرخوشانه و الله بختکی ساخته نشده اند. آدم وقتی وقت می گذارد باید وقتش را برای کاری ارزشمند صرف کند نه برای کاری بیهوده و بی ارزش! واقعاً من از شما سوأل دارم کدام فیلم ها طی سال های اخیر توانسته شما را که کارتان در حوزه رسانه و سینما است ترغیب کند که دوباره به تماشایش بنشینید؟

وقتی فیلم با ارزش نیست مجبوریم آثار نازل را تماشا کنیم

متین که یکی از دوستان بهزاد است اما نظر متفاوتی دارد و می گوید: درست است که اغلب فیلم هایی که می بینیم ارزش فرهنگی و هنری ندارند اما واقعاً جز سینما چه تفریح دیگری داریم؟ چه کاری می توانیم بکنیم حداقلش این است که مجبور می شویم این فیلم ها را ببنیم و خود را به بی خیالی زده و کمی بخندیم! بله قطعاً ما هم بدمان نمی آید فیلم های با ارزش ببنیم اما وقتی نیست چه می شود کرد؟