جشنواره بودن یا نبودن، مسأله این است؟

به گزارش قائم آنلاین، به نقل از خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، تبریز در روزهای آخر آبان ماه میزبان نخستین جشنواره بین‌المللی تئاتر در بخش نمایش‌های صحنه‌ای بود؛ چرا که پیشتر در مشهد، در حوزه تئاتر عروسکی و کودک جشنواره بین‌المللی برگزار شده بود. جشنواره‌ای که گویا با بدقولی‌های مدیران استانی، شرایط سختی برای برگزارکننده آن فراهم کرده است. این در حالی است که قوانین حمایتی در حوزه فرهنگ خبر از آن می‌دهد دولت می‌بایست از جریان‌های فرهنگی بخش خصوصی حمایت کند.

اما برگزاری این جشنواره چندان برای برگزارکننده کم‌حاشیه نبوده است. حاشیه هم از زمانی آغاز شد که مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنرانی خود اعلام کرد که این جشنواره بابت برگزاریش ۴۵۰میلیون تومان دریافت کرده است. هر چند این پول از کانال وزارت فرهنگ پرداخت نشده بود و اساس آن بر موضوع تبریز ۲۰۱۸ بود، با واکنش تئاتری‌های تبریز و استان مواجه شد. آنان معتقد بودند که برگزاری این جشنواره در بخش خصوصی چرا باید با حمایت مالی بخش دولتی همراه می‌شده است. هر چند قوانین خلاف آن را می‌گفته است.

با این حال احمد رجب‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در تبریز به این رویداد اعتراض می‌کند. رجب‌پور نایب رئیس انجمن هنرهای نمایشی آذربایجان شرقی است و به تسنیم گفته بود که در قیاس با جشنواره ارسباران در اهر که با بودجه ۱۳۰ میلیونی و تعداد ۳۰۰ نفری برگزار می‌شود، جشنوراه تئاتر صلح یک شکست بوده است. اگرچه آقای رجب‌پور احتمال داده است که رئیس شورای سیاست‌گذاری جشنواره، نفر تأثیرگذار ستاد تبریز ۲۰۱۸ است. آقای رجب‌پور این موضوع را اثبات نکرده است.

رجب‌پور گفته است این پول از جیب تئاتر استان هزینه شده است و اگر این جشنواره، یک جشنواره بخش خصوصی است، باید خود بخش خصوصی هزینه کند و چرا باید سهم تئاتر استان را بی‌جا برای این جشنواره که واقعاً خروجی نداشت، هزینه کنند؟

این صحبت‌های رجب‌پور در حالی بیان می‌شود که او در مقام معاونت یک نهاد خصوصی این سخنان را بیان کرده است. انجمن‌های هنرهای نمایشی به عنوان زیرمجموعه‌های انجمن هنرهای نمایشی ایرانی که در سامانه موسسات فرهنگی وزارت ارشاد به نام حسین مسافرآستانه ثبت شده است و حداقل در ظاهر یک نهاد خصوصی است.

اگرچه این هنرمند عملکرد مدیر موسسه الف را در مقام برگزارکننده زیر سوال نبرده است، هدف کلامش را به سمت مدیران استانی قرار داده است تا آنان از پرداخت این رقم دفاع کنند.

اما در سوی دیگر، روز گذشته بابک نهرین برخلاف معاون خویش سخن گفته است. مدیر انجمن هنرهای نمایشی استان آذربایجان شرقی در یک نشست خبری گفته است «این جشنواره نمونه‌ای شاخص از ورود بخش خصوصی به عرصه حمایت از هنر و هنرمندان بوده است.»

آقای نهرین از شخصیت‌های هنری تبریز بود که در ایام جشنواره در فضای این رویداد حضور داشته است.او در دفاع از جشنواره استدلال کرده است «از دیگر شاخصه‌های مهم جشنواره، حضور و اجرای گروه‌های تئاتر اروپایی در تبریز بود، که آن هم برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی در این شهر اتفاق افتاد.»

نهرین حتی در کلام به صحبت‌های معاون خود کنایه زده است و گفته «متأسفانه عده‌ای به جای حمایت از این حرکت ارزشمند به دنبال زیرسؤال بردن ورود بخش خصوصی به عرصه هنر به ویژه تئاتر استان هستند، برای بنده سؤال است که چرا عده‌ای با بخالت اجازه نمی‌دهند همشهریان خود کاری در عیار بین‌المللی انجام دهند؟»

او توپ را به زمین دیگری انداخته است و  از سالن خاوران شهرداری تبریز سخن گفته است که به واسطه هزینه هنگفت ۴۰میلیونی آن، هنرمندان تئاتر از داشتن یک سالن آبرومند در تبریز محروم مانده‌اند.

البته تئاتر تبریز مشکلات بسیاری دارد. سالن اصلی تئاتر شهر آن مدت‌ها به سبب عدم تحمل بار تعطیل است و تفاهنامه میان اداره کل هنرهای نمایشی و استانداری آذربایجان شرقی برای احداث چند بلک‌باکس پرتابل نیز به فراموشی سپرده شده است.

به نظر می‌رسد برگزاری یک جشنواره در تبریز نشان داد ابزار و فرصت‌های برگزاری رویدادهای فرهنگی در تبریز به چه میزان است و این شهر به عنوان یکی از پایه‌های فرهنگی دوران مدرن ایران، چه کمبودهایی دارد.