خواص دود کردن عود از سیر تا پیاز

امروزه استقبال از عود تا آنجا پیش رفته که بوی عود یکی از نت‌های تشکیل دهنده عطرهای پرفروش زنانه و بهترین ادکلن‌های مردانه جهان نیز هست. اما عود چه خصوصیاتی دارد و خواص دود کردن عود چیست؟ ادامه مطلب را بخوانید تا همه‌چیز را درباره عود بدانید.

اگر قصد مطالعه قسمتی خاص را دارید، با کلیک بر عبارات زیر، به بخش مورد نظر خود در همین صفحه جابجا خواهید شد.

تاریخچه عود
ترکیبات عود
خواص دود کردن عود
خواص اختصاصی عودها
برای رفع کدام مشکلات چه عودی مناسب است؟
آیا دود کردن عود ضرر هم دارد؟
چگونه عود روشن کنیم؟

تاریخچه عود؛ عود کِی و از کجا پیدا شد؟

در کتب لغت نوشته شده عود شاخه‌ای باریک و دراز و تکه چوبی بریده شده از درختی خاص بوده که در شرق آسیا علی الخصوص هندوچین رویش می‌کند و با آتش زدن آن دودی همراه با بوی خوش بلند می‌شود.
بنابراین دود کردن عود از معابد چین و هند آغاز شد. بودائیان عود را برای دور کردن ارواح پلید استفاده می‌کردند و در طب آیوراودا به آن وسیله‌ای معجزه‌گر می‌گفتند. درست کردن عود یک هنر مذهبی به شمار می‌رفت. علاوه بر هندوها، بودائیان و چینی‌ها آیین‌های شیتو در ژاپن نیز از عود استفاده می‌کردند.
پس از مدتی استفاده از عود به دیگر مناطق جهان گسترش یافت و البته دیگر بخشی از یک آیین مذهبی نبود. در یونان باستان در اوایل قرن هشتم قبل از میلاد مسیح عود دود می‌کردند و بیشتر از آنکه برای خوشبو کردن هوا استفاده شود؛ در کنار گیاه‌درمانی مطرح بوده است.
از قدیم الایام ایرانیان عود را به عنوان خوشبوکننده و ضدعفونی‌کننده هوا می‌سوزاندند و یا با آن بخور می‌گرفتند. البته عودهایی که امروزه در بازار عرضه می‌شوند، حاصل فرآوری گیاهان معطر و صمغ‌های عطری هستند.

خواص دود کردن عود

عود چگونه ساخته می‌شود و ترکیبات عود چیست؟
عودها در شکل‌ها و بسته‌بندی‌های مختلف در بازار وجود دارند. بطورکلی عودها از چوب‌های خام، علف‌های خرد یا پدر شده یا حتی به شکل مایع و روغن‌های گیاهان و علف‌ها هستند.
در گذشته بطور سنتی از صمغ و کندر و چوب‌های خوشبو مثل چوب صندل، پوست درختان، دانه‌ها، ریشه‌ها، علف‌ها و گل‌ها عود ساخته می‌شد که مشهورترین آنها کندر و صمغ بود.
علاوه بر عودهای سوزاندنی، تعدادی از گیاهان دارویی نیز برای بوی خوش مورد استفاده قرار می‌گرفتند که در دو دسته جای داشتند؛ دسته اول به طور طبیعی معطر بوده به عنوان مثال گل نرگس، لیمو و مرزنجوش را نام برد. دسته دوم از داروهای گیاهی مثل مشک و عنبر حتماً باید فرآوری می‌شدند و به صورت عود در بیایند.
پایه عود هرچه باشد؛ صندل سرخ و سفید، عود صلیب، عود مشک، عنبر، کندر، لیمو، سیب سبز، رز، بابونه، رزماری، اسطوخودوس، نعناع، یاسمین، زنبق و یاس کبود از مشهورترین عودهای موجود در بازار بوده و هستند.

خواص دود کردن عود
عودهای مختلف طبع‌های مختلف دارند و این ازجمله مواردی است که به درخت و گیاهی بستگی دارد که از آن عود می‌گیرند. صندل طبع سرد و خشک دارد و عود آن نیز همین خاصیت را حفظ می‌کند. عود ساخته شده از مشک طبیعت گرم و خشک دارد.
خاصیت درمانی و خواص دود کردن عود و نوع استفاده از عود نیز با توجه به اینکه از چه چیزی گرفته شده، متفاوت خواهد بود که در مبحث رایحه‌درمانی قرار دارد. مثلاً عطر گل نرگس که سبب تقویت ریه می‌شود؛ عطر اسطوخودوس هندی از قدیم برای درمان اختلالات خواب کاربرد دارد و…

عودهای موجود در بازار دو دسته هستند. عودهای اصلی که با روش‌های سنتی ساخته شده‌اند و عودهای اسانس‌دار که با روش‌های شیمیایی فراوری شده‌اند. باید دقت شود که عودهای سنتی نسبت به انواع اسانس‌دار بوی ملایم‌تری دارند.
امروزه شرکت‌های سازنده عود به دلیل گران تمام شدن مواد طبیعی اولیه عود، حجم بالایی از اسانس و مواد صنعتی را در عودها می‌گنجانند که با سوزاندن عود باعث آزاد شدن مقادیر زیادی سرب در محیط می‌شود و نه تنها مفید نیست بلکه به سلامتی آسیب می‌رساند. پس باید در انتخاب عود دقت شود تا عودهای ساخته شده از مواد تقلبی خریداری نکنیم.

به‌طورکلی بیشتر عودها اثر آرامبخش و تقویت کنندگی دارند و دود کردن عود موجب رفع خستگی، استرس، اضطراب و ایجاد آرامش می‌شود. با این حال دانشمندان، متخصصین طب سنتی و گیاه‌شناسان با تحقیق بر روی عودها به موارد زیر بعنوان خواص کلی عود دست یافته‌اند.

استفاده از عود قدمتی افزون بر پنج هزار سال دارد. رومیان و مصریان از عود به عنوان ماده ضد عفونی کننده، ضدباکتری و دارویی برای درمان زخم کمک می‌گرفتند.

ترکیبات معطر طبیعی گل‌ها و گیاهان که در عود وجود دارد، از طریق مژک‌های بینی وارد سیستم لیمبیک مغز و قسمت مخاطی هیپوتالاموس می‌شود و با تحریک اعصاب بویایی این قسمت که مسئولیت احساسات، تنفس، ضربان قلب، غدد درون‌ریز، حافظه و یادگیری را بر عهده دارد، تأثیری قابل‌توجه بر روحیات و خلق‌وخو می‌گذارد.

عصاره گیاهان موجود در عود به دلیل ساختار تشکیل‌دهنده که شامل آلدئیدها، کتون‌ها، استرها و… می‌شود، در سلامت جسم و ذهن اثری آشکار دارند.

برای آروماتراپی در خانه به راحتی می‌توان از سوزاندن عود استفاده کرد. رایحه‌درمانی به وسیله عود یکی از بی‌خطرترین، کم‌هزینه‌ترین، ارزان‌ترین و اثربخش‌ترین روش‌های درمانی است.

رایحه‌های مطبوع موجود در عود، فرد را فعال‌تر و سرزنده‌تر می‌سازند و باعث ارتباط شخص با درون خود می‌شوند. چراکه استنشاق بوهای مطبوع باعث ایجاد و ارسال پیام‌های عصبی در مغز و کل سیستم عصبی و دریافت واکنش‌های مثبت می‌شود.

بنا به اعتقاد برخی از اطبای سنتی سوزاندن عود باعث دور شدن امواج و انرژی‌های منفی موجود در محیط می‌شود که این خاصیت به دیدگاه افراد بستگی دارد.

 خواص اختصاصی عودهای مختلف چیست؟

علاوه بر خواص کلی، عودهای مختلف با بوهای متفاوتی که دارند، خاصیت‌های ویژه ای دارند. نکته قابل توجه این است که برخی انواع عودها خواص مشترک با دیگر انواع آن دارند مثلاً عودهای اکالیپتوس، اکلیل کوهی، دارچین، مریم‌گلی در مجموع شاداب‌کننده هستند. از طرف دیگر بعضی عودها همزمان چندین خاصیت را دارا هستند؛ به عنوان مثال عود آویشن هم برای درمان استرس موثر است و هم ضدعفونی‌کننده قوی محسوب می‌شود. در ادامه می‌توانید خواص اختصاصی عودهای مختلف را بخوانید.

عود صندل: از بهترین رایحه‌های طبیعی و انواع مشهور عود است که از جنگل‌های هندوستان حاصل می‌شود. عطر صندل برای مدیتیشن و آرام کردن ذهن، بالا بردن سطح معنویت و رسیدن به موفقیت سودمند است.

عود کندر: در کلیساها و مراسمات معنوی جهان از این نوع عود استفاده می‌شود. عود کندر باعث باور به شادی می‌شود و فضای معنوی به‌وجود می‌آورد.

عود مشک: گرانبهاترین عود محسوب می‌شود. عود مشک هوشیاری ذهنی را افزایش می‌دهد و باعث جذب قدرت می‌شود.

عود عنبر: رایحه‌ای که فضایی مناسب برای تمرکز کردن و مراقبه آماده می‌کند. عود عنبر برای انرژی و آرزوی موفقیت استفاده می‌شود.

عود اسطوخودوس: عطری ملایم دارد و به عود لوندر نیز مشهور است. برای آوردن صلح، آرامش، انرژی و توازن در محیط پیرامون کاربرد دارد و خاصیت ضداضطراب، ضدعفونی کننده، آنتی بیوتیک، بازکننده ذهن، ضدتشنج، ضد ویروس، ضد افسردگی و تقویت اعصاب و روان دارد.

عود میخک: در باز شدن گره‌های انرژی در چاکرای ریشه و رهایی از الگوهای اجتماعی خشک و متعصب اثر دارد.

عود آجارو: پروسه‌های ترمیم معنوی را فعال می‌کند و برای استراحت، یوگا، مدیتیشن، تمدد اعصاب، ایجاد فضای روحانی و عاطفی مناسب است.

عود درخت کاج: انرژی‌های منفی و افراد نامناسب را دور می‌کند، باعث جذب پول، رفع استرس و پاک‌کننده محیط است.

عود گل یاس: آرامش روانی و یک فضای عاشقانه ایجاد می‌کند. اختلالات خلق و خوی، استرس و اضطراب را رفع می‌کند و برای آرام بخشی کاربرد دارد و اعصاب را تسکین می‌‌دهد.

عود گل رز: منبع از خلوص متعالی به عنوان آرامش بخش، کابوس شبانه و افسردگی را از بین می‌برد.

عود ناگ چامپا: از گل درخت champak گرفته شده است. فضایی آرام برای افزایش عشق، فضای عاشقانه و محیطی دوستانه به‌وجود می‌آورد.

عود نعناع هندی: از خواص دود کردن عود نعناع افزایش صلح عاطفی و میل جنسی است.

عود گل بنفشه: انرژی و اعتقاد به نفس را زیاد می‌کند.

عود شاهدانه: حس موفقیت و احساسات معنوی به‌وجود می‌آورد. همچنین شاداب‌کننده، ضداسترس و ضدافسردگی است.

عود دارچین: عطری تند دارد و نماد پول، ثروت و رفاه، محرک، گرمابخش، ضدنفخ، ضدسرماخوردگی، برای رفع سوء‌هاضمه و اختلالات گوارشی، رفع بی‌اشتهایی است و سرزندگی و گردش خون را بهبود می‌بخشد، خاصیت ضد باکتری و ضدعفونی کردن محیط دارد.

عود وانیل: عطری آرام، برای عشق، جاذبه و افسون است. روی سیستم عصبی و مغز انسان اثر می‌گذارد و باعث کاهش ترس و واهمه می‌شود و افسردگی را کاهش می‌دهد.

عود سیب سبز: خواص جوان‌کنندگی دارد و به تن و روان فرد طراوت و تازگی هدیه می‌بخشد.

عود چای سبز: از خواص دود کردن عود چای سبز این است که باعث ایجاد تمرکز می‌شود، قدرت فکری را را بالا می‌برد. آرام‌بخش است و در رفع استرس کمک می‌کند.

عود نارگیل: عطری آرام‌بخش و خنک دارد. برای حذف موانع و رسیدن به موفقیت راهکاری مناسب است.

عود ثروت: رایحه‌ای خوش‌بو دارد که جدیداً طراحی شده است؛ فضای صلح، سلامت و ثروت به‌وجود می‌آورد و برای مدیتیشن، یوگا و تمدد اعصاب استفاده می‌شود.

 برای رفع کدام مشکلات چه عودی مناسب است؟

رفع خستگی جسمی: عودهای دارچین، اکالیپتوس، نعناع و مریم‌گلی
رفع خستگی فکری: عود هل، اکلیل‌کوهی و اسطوخودوس
رفع میگرن: خواص دود کردن عود عود یاس، اسطوخودوس و اکالیپتوس
مسکن و ضددرد: اکلیل کوهی، بابونه، نعناع و اسطوخودوس
رفع سردرد: یاس، نعناع، مریم گلی، بابونه، اسطوخودوس و اکلیل کوهی
تقویت قلب: اکلیل‌کوهی و نعناع
ضدعفونی کردن محیط: دارچین، چوب صندل، آویشن و گل سرخ
درمان کم‌رویی: خواص دود کردن عود یاس، بهارنارنج و مرزنگوش
رفع شک و تردید: لیمو، گریپ فروت، انواع نعناع و چوب کاج
رفع حواس‌پرتی و فراموشی: عود اکلیل‌ کوهی و چوب سرو
رفع سوء‌هاضمه، اختلالات گوارشی و بی‌اشتهایی: عود هل، نعناع، بابونه، دارچین، اکلیل کوهی، اکالیپتوس و اسطوخودوس
رفع پرخاشگری و ستیزه‌جویی: عود درخت سدر، گل رز، یاسمن و چوب صندل
کمک به افزایش حافظه: مرکبات، ریحان، نعناع، پونه وحشی، فلفل قرمز و چوب سدر
رفع اختلالات خلق و خوی: ریحان، شمعدانی، گل طاووسی، یاسمن، کاکائو، بابونه رومی، نرگس، رز و اسطوخودوس
رفع استرس و اضطراب: پونه کوهی، انواع بابونه، چوب رز، درخت سدر، دارچین، چوب صندل، یاسمن
ضعف مدیریتی و عدم توانایی در انجام کارها: پونه، رزماری، بادرنجبویه، نعناع و زنجبیل
رفع استرس و کابوس شبانه: بابونه رومی، اسطوخودوس، انواع رز، چوب صندل و بهارنارنج
درمان وسواس: خواص دود کردن عود بابونه رومی، بهارنارنج و زنبق
کاهش علایم افسردگی: بابونه رومی، ریحان، شمعدانی، گریپ فروت، انواع اسطوخودوس، ملیسا و بهارنارنج
کاهش حواس‌پرتی: عطر لیمو، ریحان و ملیسا
رفع افسردگی پس از زایمان: خواص دود کردن عود رز، چوب صندل و بهارنارنج

خواص دود کردن عود

با این همه خواص، آیا دود کردن عود ضرر هم دارد؟
استفاده از عود قدمتی دیرینه دارد و سال‌هاست برای ایجاد آرامش، افزایش انرژی مثبت از انواع مختلف عود استفاده می‌شود. احساس متفاوت ناشی از یک عود روشن انکارپذیر نیست، اما از نظر پزشکی دود عود حاوی ذرات بسیار ریز و نرمی است که به راحتی وارد خون شده و برای سلامتی مضر است. به همین سبب بسیاری از پزشکان عود را در گروه مواد سمی قرار می‌دهند.

عود برای کسانی که مشکل تنفسی و آسم دارند بد و خطرناک است. مهمترین تهدیدات دود کردن و سوزاندن عود متوجه اطفال است که تنفس دود آن برای آنان بسیار سمی و مرگ‌آور است علت آن هم وجود سرب درون عود است.
طبق تحقیقی در کشور تایوان، دود عود با بروز آسم در کودکان ارتباط دارد و نوعی ژن نیز می‌تواند در این ارتباط نقش داشته باشد. به این ترتیب که عوامل مستعدکننده ژنتیکی و استنشاق مداوم دود عود ممکن است خطر ابتلا به آسم را در کودکان افزایش دهد. کودکانی که والدینشان دائم از عود استفاده می‌کنند ۳۶ درصد بیشتر در معرض ابتلا به آسم مزمن هستند و ۶۴ درصد بیشتر امکان دارد که هنگام ورزش کردن دچار مشکلات تنفسی شوند.
در مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۳ انجام گرفت به خطرات ناشی از دود عود اشاره و تأکید شد که سوزاندن عود ممکن است به تشکیل آلاینده‌های هوا در داخل خانه منجر شده و التهاب ریه را به همراه داشته باشد.

برخی از شرکت‌های سازنده عود به منظور افزایش وزن آن از سرب استفاده می‌کنند که برای سلامتی خطرات جدی و شدیدی به همراه دارد. سرب ماده سمی است که موجب التهاب اعصاب یا معلولیت، درد شکمی و مسمومیت مزمن خونی می‌شود.
محققان چینی ثابت کردند دود عود برای سلول‌های بدن انسان از سیگار سمی‌تر است. مؤلفه‌های موجود در عود از نمونه‌های سیگار که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت، سیتوتوکسیک و ژنوتوکسیک‌تر هستند که با ابتلا به سرطان ریه ارتباط مستقیم دارند.
این محققان در این مطالعه دو نوع عود را با هم مقایسه کردند؛ هر دو نوع این عود‌ها حاوی agarwood و sandalwood  از موادی بودند که بطور شایع در عود‌ها وجود دارد. این مطالعه نشان داد که ۹۹ درصد دود ناشی از این عودها، حاوی ۶۴ ریزماده مختلف است، گفتند برخی از این مؤلفه‌ها اندکی مضر هستند، اما برخی دیگر بسیار سمی هستند.

چگونه عود روشن کنیم؟
عود‌های موجود در بازار حداکثر طول عمری ۲ ساله دارند و بهتر است قبل از اتمام تاریخ انقضا، آن‌ها را مصرف کرد؛ چون با گذشت زمان، قدرت عطر آن‌ها از بین می‌رود.
عود را داخل شکاف دیوار و پنجره قرار ندهید، چون خاکستر‌های عود روی زمین می‌ریزند یا پراکنده می‌شوند. از یک جاعودی به همراه بشقاب زیر آن استفاده کنید تا خاکستر عود جمع‌آوری شود. این کار از از آتش‌سوزی نیز جلوگیری می‌کند.
بعد از آنکه عود را داخل جاعودی ثابت قرار دادید، آن را روشن کنید، سپس داخل خانه، در جهت عقربه‌های ساعت، در گوشه‌ها و کناره‌های دیوار‌ها بچرخانید. افرادی که این کار را در راستای مراقبه انجام می‌دهند، همزمان با این کار اذکار آرامش‌بخش را تکرار می‌کنند.

کسانی که به مراقبه می‌پردازند، بر تمیز و مرتب بودن محل روشن کردن عود تأکید دارند و اینکه در آخر و پس از سوختن کامل عود، خاکستر‌های به دست آمده را با دست راست جمع کرده و داخل ظرفی مخصوص قرار می‌دهند و سپس سعی می‌کنند که در عرض ۳ ساعت خاکستر عود را از جاعودی در ظرف مخصوص قرار دهند؛ چون اگر بیشتر در محیط بماند، آلوده می‌شود.
بعد از تماس دستان خودتان را بشویید.
سوختن کامل هر عود حدود ۴۰ تا ۴۵ دقیقه، طول می‌کشد. تأثیر مثبت عود حدود ۳۰ دقیقه بعد از پایان سوختن کامل آن، ادامه دارد.
خاکستر عود‌ها را بیشتر از ۳ ماه نباید نگهداری کرد؛ پس از این مدت، باید آن‌ها را به آب روان یا دریا سپرد و در صورت در دسترس نبودن این دو آن‌ها را در حیاط خلوت یا باغچه دفن کرد.