روح‌الله جعفری: ما باید به قانون رجوع کنیم

به گزارش قائم آنلاین، جشنواره تئاتر فجر در ۳۶ دوره برگزاریش همواره فراز و نشیب‌های بسیاری به خود دیده است. از فقدان یک سازوکار ثابت در تمام ادوار، تا نبود قوانین دقیق برای بررسی مشکلات و معضلات. این مسئله موجب آسیب‌ها و خطاهای متعددی شده است که صرفاً با مسکن‌های موقتی رفع و رجوع شده است. آیین‌نامه جشنواره فجر که ابتدای امسال توسط اداره کل هنرهای نمایشی منتشر می‌شود نیز در قامت یک مسکن عمل می‌کند و با وجود ضعف‌ها و نواقصش، دیگر اصلاح نمی‌شود و حتی اجرایی نمی‌شود. برای مثال در حالی که عملاً مدیریت جشنواره به معاونت هنری اطلاق می‌شود، باز این دبیر جشنواره است که مسئول جشنواره به حساب می‌‌آید.

این رویه موجب اعتراضات متعددی شده است که اساساً رسانه‌ای نمی‌شود. روح‌الله جعفری که از اصحاب رسانه است و نسبت به وضعیت کنونی جشنواره تئاتر فجر معترض است، در گفتگویی شرایط را در جمع خبرنگاران منفی ارزیابی می‌کند. او می‌گوید با مر قانون رجوع کنیم و اساس جشنواره را از عرف‌ها رها کنیم.

وی می‌گوید: «از دوره سی‌ام در جشنواره حضور نداشتم و برخی می‌گویند تو باید ملزومات جشنواره را بپذیری و اعتراض نکنی.»

وی درباره حضورش در دوره‌های بعدی فجر می‌گوید: «در دوره سی‌ام از گروه گیتی دعوت شد تا در جشنواره حضور یابد و قبل از بازبینی نمایش یک دوربین وارد سالن شد و اعلام شد باید نمایش‌ها توسط افراد دیگر هم دیده شود. این امر غلط توسط آقای امینی پایه‌گذاری شد و برخورد من با این بدعت تند بود و در مطبوعات نیز آن را بازتاب دادیم. این بدعت‌ها روز به روز افزایش یافته است.»

این استاد دانشگاه به موانع و مشکلات نمایش «ریچارد اجرا نمی‌شود» اشاره می‌کند که در نهایت به واسطه درخواست شهرام کرمی و نادر برهانی‌مرند برای حضور در فجر می‌پذیرد در جشنواره ۳۷ حضور یابد. وی با بیان رد شدن کارش از تلاش برای جویا شدن دلایل رد شدن اثرش از طریق دبیر و عدم دریافت پاسخی مستقیم،  نامه‌ای نشان می‌دهد که در آن خطاب به نادر برهانی مرند رسماً به شرایط داوری اعتراض کرده است.

آقای جعفری از تلاش‌هایش برای بررسی این حق خود از دیگر کانال‌های ممکن از جمله شهرام کرمی در ۲۲ دی گفت و افزود: «کرمی از من فرصت خواست. علی عابدی در مقام قائم مقام خواهان توضیح شفاهی شد که من خواهان بیانات کتبی بودم.»

اعتراضات به داوری و بازبینی آثار در فضای مجازی همراه می‌شود و در همین راستا با آقای جعفری با نادر برهانی مرند دیدار می‌کند و برهانی مرند ضمن تایید کار مدعی می‌شود که کسی در کار داوران دخالت نکرده است و این در حالی بود که آثار آقای عابدی و خانم انصاری با قدرت دبیری وی از جشنواره کنار گذاشته می‌شوند.

جعفری می‌گوید: «آقای نادری مدعی می‌شود اگر فرم را پر نمی‌کردید حتماً کار مرا دعوت می‌کرده است و این مورد اعتراض من قرار گرفت و من وی را به پایبند نبودن عرف جشنواره متهم کردم. برهانی می‌گوید تنها به سبب شخص جعفری چنین دیداری پذیرفته است و اساساً به اعتراضی جواب نداده است.»

طبق اظهارات آقای جعفری برهانی مرند گفته است اگر فضاسازی ایجاد نمی‌شد، در سکوت کار را به جشنواره می‌آورده و حتی افرادی تهدید کرده‌اند در صورت آمدن جعفری نسبت به وضعیت اعتراض می‌کنند. در آیین‌نامه جشنواره مکانیزمی برای ورود به جشنواره وجود ندارد و جعفری این را به برهانی مرند می‌گوید.

آقای جعفری در ادامه تشریح دیدارش با دبیر جشنواره فجر می‌گوید از برهانی مرند جواب مکتوبی درخواست کرده و دبیر فجر این را می‌پذیرد. جعفری ۴۸ ساعت فرصت می‌دهد و می‌گوید می‌خواهد دربرابر این از سد بلند این عرف غلط در فجر عبور کند و اعتراض را امر اشتباهی نمی‌پندارد و خواهان  پاسخ‌دهی به اعتراض هنرمندان و ایجاد مکانیزمی برای شنیدن صدای معترضان می‌شود.

طبق گفته‌های کارگردان «ریچارد اجرا نمی‌شود» علی عابدی، قائم‌مقام  پس از این جلسه تماس می‌گیرد و اعلام می‌کند پاسخی توسط دبیر آماده شده است؛ اما پس از یک کش و قوس عابدی می‌گوید برهانی قصد دادن پاسخ مکتوب نیست. جعفری این رفتار را یک‌ بی‌اخلاقی است.

جعفری می‌گوید: «هیچ جشنواره‌های مکانیزم اعتراضی ندارد و اساساً نگاه حوزه مدیریت فرهنگی حذفی بوده نه جذبی و به هیچ وجه آماده تحمل نگاه مخالف وجود ندارد. آقای پرستویی هم نسبت به این مسأله اعتراض کرده است. مدیریت یک علم است و نمی‌شود به صورت سلیقه‌ای برخورد کرد. باید و نبایدهای ترسیمی فردی است. وی با اشاره به جلسات بخش نمایشنامه‌نویسی از فقدان سازوکار در دیگر بخش‌ها گفت و یادآوری کرد در دوره‌هایی رسانه‌ها به شرایط حذف و اضافه برخی آثار موثر بوده‌اند.»

وی به ماجرای نمایش خود نقبی زد که در آن نیز یک کارگردان در فضای استالینی از اجرای یک نمایش منع می‌شود و شرایط برای او تنگ و تنگ‌تر می‌شود و به دور از تعقل و تفکر مواجهه با سانسور می‌کند.

وی می‌افزاید: «در روز نهایی اجرای «ریچارد اجرا نمی‌شود» آقای اسدی پیامی به من دادند که باید مواردی برای اصلاح صورت بگیرد و این در صورتی است که اجرا به پایان رسیده و در ضمن پیامک قانونی نبود و به شکل مکتوب نیز به من اعلام نکردند. ما باید به قانون رجوع کنیم و این جلسه نیز برای بیان خلایی هست که در قانون وجود دارد و من از دوستان می‌خواهم به جای پچپچه از طریق قانون اعتراض کنند که به این امر کمک کنند. رسانه پل ارتباطی بی‌واسطه میان مردم و مدیران کلان است میشود از رسانه مدد جست و این جواب مثبتی می‌دهد به کسانی که از طریق قانون قصد احقاق حق دارند.»

اعتراضات به انتخاب آثار فجر درباره چند نمایش دیگر نیز تکرار شده است. شب گذشته نیز حسام لک، کارگردان نمایش «در انتظار گودو»، برگزیده جشنواره دانشجویی نسبت به نبودش در فجر و رویه عجیب انتخاب‌ها اعتراض کرده است.