ادامه بلاتکلیفی در مورد SPV؛ پنج‌شنبه، موعد احتمالی تازه برای رونمایی

آنطور که «لارنس نورمن» خبرنگار روزنامه «وال استریت ژورنال» گزارش داده، بهانه عدم صدور بیانیه در مورد ثبت این ساز و کار مالی، اختلاف نظر میان اسپانیا و ایتالیا در مورد متن بیانیه اتحادیه اروپا در ارتباط با ایران بوده است. بر اساس گزارش‌های غیررسمی، قرار است اروپا در بیانیه خود در مورد SPV، به ابعاد دیگر رابطه با ایران از جمله مذاکرات در مورد یمن و همچنین برنامه موشکی نیز بپردازد.

گفته می‌شود اسپانیا از اینکه در بخش مرتبط با یمن، تنها از چهار کشور آلمان، فرانسه، انگلیس و ایتالیا به عنوان طرف‌های مذاکره‌کننده با ایران یاد شده، ناراضی است و خواستار آن است که نام این کشور نیز در این بخش درج شود. به همین بهانه وزرای خارجه از صدور بیانیه‌ای که قرار بود اولین گام رسمی در جهت راه‌اندازی SPV باشد، خودداری کردند.

کانال ویژه پرداخت اروپا و ایران ساز و کاری است که اروپا از زمان خروج ایالات متحده از برجام وعده راه‌اندازی آن را داده و هنوز با گذشت ماه‌ها، بلاتکلیف مانده و زمان رونمایی آن هر بار به تعویق می‌افتد. بر اساس آخرین گزارش‌ها، این ساز و کار که در واقع یک شرکت مالی واسط میان شرکت‌های بستانکار از ایران و بدهکار به ایران است، قرار است در فرانسه تأسیس شده، مدیری آلمانی داشته و انگلیس هم در آن صاحب سهام باشد.

پس از پایان بی‌نتیجه نشست روز دوشنبه اتحادیه اروپا، خبرگزاری «آسوشیتدپرس» موعد تازه‌ای را برای رونمایی از این ساز و کار اعلام کرده و نوشته است که احتمال دارد این کانال مالی در نشست دو روزه‌ای که از پنج‌شنبه در رومانی و با حضور وزرای خارجه اتحادیه اروپا برگزار می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد.

در حالی که قرار بود روز دوشنبه زمان ابهام‌زدایی از جزئیات SPV باشد، پس از پایان نشست اتحادیه اروپا «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان اظهاراتی مطرح کرد که ابهامات جدیدی در مورد این ساز و کار ایجاد می‌کند.

وی در یک نشست خبری، در مورد این کانال مالی، گفت هدف اتحادیه اروپا این است که این اطمینان حاصل شود که «می‌توان تجارتی که توسط ایالات متحده تحریم نشده‌، حفظ شود و یک ابزار مناسب پرداخت بین‌المللی وجود داشته باشد.»

او همچنین گفت این ساز و کار پرداخت مالی در ابتدا برای تجارت در زمینه اقلام «انسانی» از جمله مواد غذایی و دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیش از این هم پایگاه «بلومبرگ» گزارش داده بود که این ساز و کار برای تسهیل صادرات نفت به کشورهایی که از آمریکا معافیت دریافت کرده‌اند و همچنین تجارتی که از سوی آمریکا تحریم نشده، از جمله در زمینه صادرات مواد غذایی و دارو به ایران، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اظهارات ماس و گزارش بلومبرگ عملا میزان اثرگذاری SPV را با تردید جدی مواجه می‌کند، چراکه اگر قرار باشد این کانال صرفا در زمینه‌هایی مورد استفاده قرار گیرد که تحت تحریم آمریکا قرار ندارند، اساسا چه نیازی به چنین ساز و کاری وجود دارد؟

بحث SPV زمانی مطرح شد که شرکت‌های اروپایی به دلیل تحریم‌های آمریکا مجبور به ترک بازار ایران شدند. اروپا آن زمان اعلام کرد قصد دارد ساز و کاری ایجاد کند که به شرکت‌های اروپایی اجازه دهد تحریم‌های یکجانبه آمریکا را کنار زده و به تجارت با ایران ادامه دهند. اما حالا به نظر می‌رسد اروپا، احتمالا به دلیل فشارهای ایالات متحده، از وعده اولیه خود عقب‌نشینی کرده و قصد دارد ساز و کاری ایجاد کند که بیش از نتیجه عملی، وجهه‌ای نمادین دارد، درست مانند ساز و کار موسوم به «قوانین مسدودساز».