مصرف سموم سرطان‌زا در مزارع پرورش ماهی چقدر واقعیت دارد؟

به گزارش قائم آنلاین، گزارش‌های میدانی حاکی از این است که فروش و توزیع سم «مالاشیت‌گرین» در پایتخت که مرکز خرید و فروش ابزار و نهاده‌های پروش ماهی به صورت عمده و خرد است، به راحتی و بدون نظارت صورت می‌گیرد و متأسفانه حتی برخی مزارع پرورش ماهی در اقصی‌نقاط کشور، به خاطر مصرف این سم پلمب شده‌اند.

در واقع، بنا به گفته سازمان دامپزشکی، مصرف سم مالاشیت‌گرین در مزارع پرورش ماهی از سال‌ها پیش ممنوع شده است و هیچ پرورش‌دهنده‌ای حق ندارد که به بهانه پاک‌سازی محیط کار، محصول آلوده و سرطان‌زا به بازار تحویل دهد؛ در واقع استفاده از این سم در دنیا منسوخ شده و سازمان دامپزشکی نیز ماده جایگزین برای این سم را معرفی و اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام داده است. بر این اساس، از سال ۹۴ کسی حق عرضه قزل‌آلا به بازار مصرف را ندارد؛ مگر این‌که گواهی محصول عاری از مالاشیت‌گرین را دریافت کرده باشد.

با این وجود، متأسفانه عده‌ای از کارشناسان معتقدند که مالاشیت‌گرین کماکان در برخی مزارع مصرف می‌شود، هر چند نسبت به سابق کمتر شده باشد و این، ناشی از توزیع گسترده و عمده این سم در بازار آزاد و نابخردی برخی تولیدکنندگان است که سود کوتاه‌مدت را بر سلامت مصرف‌کنندگان ارجح می‌دانند.

در این میان، مدیرکل دامپزشکی استان زنجان با تاکید بر این‌که در استخر‌های پرورش ماهی استان زنجان، هیچ‌گونه سمومی استفاده نمی‌شود، اظهار می‌کند: اگر منظور استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها است، ضد عفونی محیط‌های پرورشی، بخشی از اقدامات بیوسکیوریتی در تأمین بهداشت انواع دام‌ها در پرورش صنعتی بوده و برای پیشگیری از بیماری و در نتیجه کاهش نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است.

محمدباقر حاج‌کاظمی ادامه می‌دهد: ضدعفونی کننده‌هایی که توسط دامپزشکی توصیه و مصرف می‌شود، همگی از سازمان دامپزشکی کشور مجوز تولید و یا مصرف را دریافت کرده است و در صورت استفاده پرورش‌دهنده از ضد عفونی کننده‌های غیرمجاز، برخورد قانونی صورت می‌گیرد. در این راستا، در خصوص استفاده از ضد عفونی کننده غیرمجاز مالاشیت‌گرین، پایش‌های دوره‌ای صورت می‌گیرد و در صورت تأیید آزمایشگاهی استفاده از این سم، همه ماهی‌ها بدون اغماض معدوم می‌شوند.

وی می‌افزاید: به تأیید بازرسان کشوری، ساختار مزارع تفریخ تخم چشم‌زده استان بسیار بهداشتی بوده و ورود و خروج همه مزارع تفریخ، تحت نظارت و قرنطینه کامل دامپزشکی استان صورت می‌گیرد. همچنین بچه ماهی‌های تولیدی بدون گواهی سلامتی، از فارم خارج نمی‌شوند.

حاج‌کاظمی تصریح می‌کند: در مزارع پرورشی استان به دلیل شوری، دمای آب، عدم ارتباط آبی (چاه مستقل)، آموزش‌ها و مراقبت‌های مستقل، کم‌ترین بیماری‌ها مشاهده می‌شود و خوشبختانه حتی در بدترین شرایط شیوع بیماری‌های ویروسی در کشور، استان زنجان عاری از بیماری ویروسی بود.

مدیرکل دامپزشکی استان زنجان خاطرنشان می‌کند: بیماری‌های محیطی و مدیریتی به صورت عمده در ابتدای دوره‌های پرورشی رخ می‌دهد و در صورت نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک، تأثیری در محصول تولیدی در انتهای دوره نخواهد داشت. در مجموع، این بستر بهداشتی موجب می‌شود که در استان زنجان، نیاز به استفاده از دارو‌ها از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها در سطح حداقل قرار بگیرد و ماهیان پرورشی استان زنجان از کیفیت بالایی برخوردار باشند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز در این رابطه، در خصوص مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در مزارع پرورش ماهی، اظهار می‌کند: قزل‌آلا جزو حساس‌ترین گونه‌های ماهی به‌شمار می‌رود و در واقع، شاخص آلودگی است. از این‌رو، اگر سطح آلودگی در مزارع پرورش ماهی بیش از حد استاندارد باشد، اولین موجودی که از بین می‌رود خود ماهی‌های قزل‌آلا هستند؛ بنابراین این‌که مزرعه‌داران بتوانند سموم زیادی برای پاک‌سازی محیط استفاده کنند نمی‌تواند واقعیت داشته باشد.

حسین جعفری ادامه می‌دهد: مزارع پرورش ماهی استان زنجان آب مورد نیاز خود را از چاه‌های حاشیه رودخانه‌ها با میزان شوری بالا تأمین می‌کنند. این آب نیز بعد از پالایش وارد رودخانه می‌شود و چاه‌های دیگر مستقیماً آن را دریافت نمی‌کند. از این‌رو، مصرف آنتی‌بیوتیک در مزارع پرورش ماهی استان زنجان به جد کاهش یافته است و تعدد بیماری‌های آبزیان نیز به حداقل رسیده است.