دليل الزام حضرت موسي(ع) به كندن كفشها در سرزمين طوي

 «وادى‏ الْمُقَدَّسِ» به مكان دور از عيب و گناه اطلاق مى‏ گردد و «طُوىً» يعنى چيزى يا جايى كه با بركت آميخته شده است. كلمه «طوى» اسم جلگه ‏اى است كه در دامنه كوه طور قرار دارد و همانجا است كه خداى سبحان آن را وادى مقدس ناميده است. اين نام و اين توصيف دليل بر اين است كه چرا به حضرت موسى (عليه السلام) دستور داد كفشش را بكند.  اگر كندن كفش را متفرع بر جمله‏  («إِنِّي أَنَا رَبُّكَ») كرده دليل بر اين است كه تقديس و احترام وادى به خاطر اين بوده كه حظيره قرب به خدا، و محل حضور و مناجات به درگاه او است، پس برگشت معنا به مثل اين مي شود كه بگوييم: به موسى ندا شد اين منم پروردگارت و اينك تو در محضر منى، و وادى طوى به همين جهت تقديس يافته پس شرط ادب به جاى آور و كفشت را بكن.

در حديثى مى‏ خوانيم كه مراد از كندن كفشها، دل كندن از دو نگرانى بود: يكى نگرانى از وضع همسر در آن سرما و ديگرى، نگرانى از شرّ فرعون[۱]. بعضى نيز آن را اشاره به همسر و فرزند و يا حبّ دنيا و آخرت دانسته ‏اند. در تورات كنونى نيز عبارت‏ «فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ» به همين تعبير آمده است[۲].

به همين ملاك هر مكان و زمان مقدسى تقدس مى ‏يابد، مانند كعبه مشرفه و مسجد الحرام، و ساير مساجد و مشاهد محترمه در اسلام، و نيز مانند اعياد و ايام متبركه ‏اى كه قداست را از راه انتساب واقعه‏ اى شريف كه در آن واقع شده، يا عبادتى كه در آن انجام شده كسب نموده، و گر نه بين اجزاى مكان و زمان تفاوتى نيست.

پي نوشت:

[۱] تفسير نورالثقلين.

[۲] تورات، سِفر خروج، فصل سوم.

ترجمه تفسير الميزان، ج‏۱۴،ص ۱۹۰ -۱۹۱٫ تفسير نور، ج‏۵، ص ۳۲۵ -۳۲۷٫