تغذیه درمانی در واریس

د‌کتر لاد‌ن گیاهی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن‌سینا

واریس، اتساع سیاهرگ‌ها در عروق‌ اندام تحتانی است که با برآمدگی سیاهرگ‌ها مشخص می‌شود.

این عارضه در اثر عدم کارکرد مناسب دریچه‌های سیاهرگی ایجاد می‌شود.

این نارسایی می‌تواند به علت فشار وارده از مجرای گوارشی، مثلا در مبتلایان به یبوست، ایجاد شود.

برخی عروق واریسی در عمق قرار دارند و قابل دیدن نیستند.

سیاهرگ‌های واریسی باعث کاهش رسیدن مواد مغذی به پوست و عضلات می‌شوند.

این امر می‌تواند منجر به بروز غانقاریا و زخم گردد. در غرب نیز درمان واریس بسیار طولانی و پر هزینه است.

بروز واریس در کشورهای غربی بیشتر دیده می‌شود به همین جهت برخی متخصصان معتقدند که عادات غذایی در بروز این عارضه می‌توانند موثر باشند.

علت شیوع بیشتر واریس در کشورهای پیشرفته به مصرف بیشتر منابع غذایی فیبری نسبت داده می‌شود.

درمان‌های رایج

پوشیدن جوراب‌های مخصوص واریس و نشستن در وضعیتی که پاها به سمت بالا قرار گیرند گاه می‌تواند در کاهش علائم موثر باشد.

در برخی موارد برای درمان سیاهرگ‌های واریسی از جراحی استفاده می‌کنند.

علائم

واریس گاهی علائم خفیفی از قبیل درد و تورم خفیف در ناحیه مچ پا را به همراه دارد.

رگ‌های ورم کرده نیز غالبا ظاهر ناخوشایندی دارند. در برخی موارد نیز واریس بدون علامت است.

مواد غذایی که باید پرهیز شوند
کره، مارگارین، روغن‌ها، کیک‌ها، بیسکویت‌ها و  شیرینی‌جات غنی از چربی و دارای مقدار زیادی انرژی هستند که باعث افزایش خطر چاقی و اضافه وزن می‌شوند.

سایر اقدامات

کاهش وزن اضافه در افراد دارای اضافه وزن بسیار مهم است، زیرا فشار توده چربی بر سیاهرگ‌ها با افزایش خطر واریس مرتبط است.

انجام فعالیت ورزشی به سوختن کالری اضافی دریافتی کمک می‌کند.

موادغذایی مفید

یبوست با عث افزایش فشار وارده بر سیاهرگ‌های پا می‌شود و از عوامل ایجادکننده واریس محسوب می‌شود.

بنابراین مصرف رژیم غذایی پرفیبر به کاهش یبوست و در نتیجه پیشگیری از واریس کمک می‌کند.

غلات صبحانه سبوسدار، نان کامل و برنج قهوه‌ای برای تشکیل مدفوع نرم و پیشگیری از یبوست مناسب هستند.

این مواد غذایی باعث تشکیل مدفوع بیشتر و نرم‌تر و  عبور راحت‌تر مدفوع و در نتیجه وارد شدن فشار کمتر به سیاهرگ‌ها می‌شود.

البته باید به خاطر داشته باشید که با افزایش دریافت فیبر، مصرف آب نیز باید حداقل به میزان ۶لیوان در روز افزایش یابد.

درحقیقت افزایش مصرف فیبر بدون افزایش دریافت مایعات حتی باعث تشدید یبوست می‌شود.

سبزیجات برگ سبز، انواع کلم‌ها مانند بروکلی و بروکسل به تشکیل مدفوع کمک می‌کنند.

افزایش دریافت فیبر در دوران بارداری اهمیت بیشتری دارد، زیر ابا افزایش هورمون پروژسترون در این دوران از حرکات روده بزرگ کاسته می‌شود و در نتیجه امکان ابتلا به یبوست افزایش می‌یابد.

مرکبات مانند پرتقال و گریپ‌فروت، توت‌فرنگی، فلفل و سبزیجات برگی سبز رنگ حاوی ویتامین C هستند.

این ویتامین‌ها برای حفظ استحکام کلاژن، ماده محافظ دیواره عروق، حیاتی‌اند. کمبود ویتامین C در رژیم غذایی باعث تخریب سیاهرگ‌های کوچک و در نتیجه تشدید واریس می‌شود.

عصاره قره‌قاط حاوی آنتی‌اکسیدان‌های آنتی‌سیانیدین است که در کاهش نشت خون از عروق در افراد واریسی موثر است.

آنتوسیانیدین‌ها به‌ ترمیم بافت همبند در دیواره سیاهرگ‌ها نیز کمک می‌کنند. خوردن قره‌قاط اثر مشابهی چون آنتوسیانیدین‌ها دارد.

مغز دانه‌ها، دانه‌های روغنی و ماهی‌های روغنی حاوی اسیدهای چرب ضروری‌اند. دریافت مقادیر منظم این اسیدهای چرب به استحکام دیواره عروق کمک می‌کند.