نتایج منفی سفر بن سلمان به پاکستان

در رابطه با ابعاد سیاسی و امنیتی سفر بن سلمان سخن فراوان گفته شده است و در این یادداشت قصد پرداختن به آن را نداریم ولی با توجه به آمار رسمی بانک مرکزی پاکستان مستقیماً بر روی موضوع اقتصادی تمرکز خواهیم کرد.

گاو شیرده سعودی قرار است در سه نوبت ۲۱ میلیارد دلار در پاکستان سرمایه‌گذاری کند ولی این سرمایه گذاری مستقیم نیست و علیرغم اینکه دولت حزب تحریک انصاف در تلاش است تا از این موقعیت به عنوان یک برگ برنده بسازد به خوبی می‌داند که همراهی بن سلمان حاصل رایزنی دولت‌های قبلی است که از بخت عمران خان در زمان حکومت او و به دلیل تحت فشار قرار گرفتن ولیعهد سعودی در فجایع یمن و قتل خاشقجی به نتیجه رسیده است.

با این حال آمار نشان می‌دهد سرمایه گذاری مستقیم در پاکستان ۱۷ درصد کاهش داشته است و تلاش های دولت اسلام آباد برای ایجاد رغبت در سرمایه گذاران خارجی برای حضور مستقیم در پاکستان چندان نتیجه به همراه نداشته است.

بررسی دقیق تر این گزارش نشان می دهد که میزان سرمایه گذاری مستقیم در پاکستان طی هفت ماه اخیر نسبت به بازه مشابه در سال گذشته ۳۰ میلیون دلار کاهش داشته است و به عبارت دیگر ۱۷ ممیز ۶ درصد کمتر شده است.

بحران اقتصادی باعث شده تا در همین بازه زمانی ۴۹۰ میلیون دلار از بورس پاکستان خارج شود در حالی که این رقم برای سال گذشته ۷۴ میلیون دلار بوده است.

در حال حاضر چین بزرگترین سرمایه گذار خارجی در پاکستان است و طی بازه زمانی مورد مطالعه ۸۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار سرمایه به خاک پاکستان منتقل کرده است ولی حتی سرمایه گذاری چین نیز با کاهش ۲۷ درصدی همراه بوده زیرا در بازه زمانی مشابه در سال گذشته این سرمایه گذاری بالغ بر یک میلیارد و ۱۴۲ میلیون دلار بوده است.

تنها برگ برنده دولت عمران خان در سرمایه گذاری های انجام شده ساخت و ساز عمرانی پاکستان است که از ۲۸۰ میلیون دلار سال گذشته اینک به ۳۸۰ میلیون دلار رسیده است. ولی این موضوع در مهم ترین ساخت و ساز عمرانی مورد نیاز پاکستان یعنی بخش انرژی کامل معکوس بوده و سرمایه گذاری مستقیم در این بخش از ۶۲۰ میلیون دلار به ۲۳۰ میلیون دلار رسیده است.

آمارهای فوق به سادگی می تواند بحران اقتصادی پاکستان را به تصویر بکشد و دلیل استقبال کر کننده از بن سلمان را روشن کند ولی حقیقت آن است که ولیعهد سعودی نیز از سفر خود به پاکستان تنها یک دلیل را دنبال می کرد: فرار از شکست سنگین در تحولات منطقه.

شکی نیست که به زودی دلارهای سعودی نیز به حساب بانک‌های پاکستانی ریخته می‌شود ولی شواهد و قراین نشان می‌دهد که سعودی ها پیش از پرداخت هزینه به جایی روش خرج آن را نیز مشخص می‌کنند. موید این حرف سخنان ضد و نقیض مسئولین پاکستانی در مورد پیش شرط‌های آل سعود برای پرداخت کمک به پاکستان بوده است.

مبلغ ۲۰ میلیارد دلاری که عربستان در پاکستان سرمایه گذاری می کند اگرچه زیاد است ولی با افزایش نا امنی حاصل از فعالیت گروه‌های افراط گرای حامی آل سعود در پاکستان تکرار خسارت ۱۰۰ میلیارد دلاری سال‌های سیاه (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴) انفجار و تروریسم در پاکستان چندان دور از انتظار نیست.

اینک برای به نتیجه رسیدن در این خصوص زود است زیرا مرحله اول بازی تازه به پایان رسیده و سیاستمداران دو کشور در حال ورق زدن آلبوم تصاویر سفر خود هستند، ولی ممکن است صدای مرحله دوم این بازی انفجاری باشد که در پاکستان شنیده می‌شود و مشخص می‌کند که گروه‌های افراط گرای حامی آل سعود تزریق مالی شده و آماده آغاز دور جدید فعالیت‌های خود هستند.