معیشت مؤمنانه| چه خطری مسئولان کشور را تهدید می‌کند؟

به گزارش قائم آنلاین، کتاب «معیشت مؤمنانه» اثری است که چهار مؤلفه از آن اهداف کلان که منجر به سیاست‌های اقتصادی می‌شود را از منظرگاه مقام معظم رهبری به کاوش و تحلیل می‌گذارد. «زهد» و «رفاه» در یک‌سو و «تجمل‌گرایی» و «اشرافی‌گری» در نقطۀ مقابل، چهار رویکرد کلان در سیاست‌های اقتصادی هستند که پیشِ چشم قرار دادن هر یک از آنها می‌تواند تأثیرات روشنی در عرصه‌های خرد و کلان معیشتی مردم داشته باشد.

یکی از خطراتی که  می تواند دامن جامعه اسلامی را فرابگیرد  عبارت است از «تجمّل‌گرایی و مصرف‌زدگی»؛ بنابراین فصل سوم کتاب معیشت مؤمنانه به تبیین ابعاد این موضوع از منظر مقام معظم رهبری پرداخته است. این دو را می‌توان یکی از آسیب‌هایی دانست که امروزه دامن جامعه ما را گرفته است و آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر جامعه اسلامی سال‌هاست که به آن تذکر می‌دهد و مردم و مسئولان از آنها برحذر می‌دارد. نکته قابل توجه اینکه یکی از سیاست‌های فرهنگی دشمن برای مقابله با نظام اسلامی از دهه هفتاد، ترویج همین دو مدل رفتار اقتصادی بوده است. در این فصل علاوه بر تبیین ابعاد این مسئله، عوامل ایجاد روحیۀ تجمل‌گرایی، پیامدهای گسترش آن در جامعه و نهایتاً راهکارهای مقابله با این مسئله نیز از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای تشریح شده است.

بخش از مقدمه کتاب:

با پایان گرفتن جنگ و شروع دوران بازسازی خرابیهای جنگ و عقب‌ماندگی‌های دوران طاغوت، اندک اندک رگه‌هایی از روی آوردن مردم و مسئولان به تجملات دیده شد. حتی شنیده شد که برخی افزایش مصرف را ضرورت تولید دانستند و با این ایده که تا مصرف بالا نرود، تولید پیشرفت نمی‌کند، سب زندگی جدیدی در میان حاکمان و مردم رواج پیدا کرد.

اما رهبر معظم انقلاب که از میان مردم برخاسته بود، از اولین روزهای رهبری خود، همگان را به دوری از تجمل‌گرایی و اشرافی‌گرایی توصیه نمودند. در عین حال بر بازسازی کشور و افزایش سطح رفاه عمومی تأکید کردند. ایشان از ایجاد یک طبقه‌ی جدید اشرافی نهی کردند و مردم را نیز از مصرف‌زدگی و تجمل”رایی و اسراف باز داشتند.

اما متاسفانه این رهنمودها به صورت جدی دنبال نشد و در نتیجه هم طبقه‌ جدید اشراف و نوکیسه‌ها گسترش یافت و هم در طبقه‌ی متوسط به بالای جامعه مصرف‌زدگی و علاقمندی به تجملات جلوه‌گر شد.

در آخرین اتفاق هم افشا شدن فیش‌های حقوقی نجومی قلب علاقمندان به انقلاب و به ویژه رهبر انقلاب را جریحه‌دار کرد.

البته بیان این مطالب به آن معنا نیست که همه‌ی مسئولان دچار این مشکلات شده‌اند و یا آن که بلیه‌ی مصرف‌زدگی و اسراف همگانی شده است. بسیاری از بدنه‌ی مدیران حکومت به پیروی از رهبر معظم انقلاب زندگی زاهدانه را مطمح نظر خود قرار داده‌اند و بسیاری از اقشار مختلف مردم نیز همان الگوی زندگی انقلابی را دنبال می‌کنند.

در ادامه بخشهایی از کتاب معیشت مؤمنانه در کلام رهبر انقلاب می‌خوانید:

مصرف‌گرایی یعنی صرف درآمد در امور غیرضروری

چرا در بین بسیاری از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟ آیا مصرف‌گرایی افتخار است؟ مصرف‌گرایی یعنی اینکه ما هر چه گیر می‌آوریم، صرف امور کنیم که جزو ضرویات زندگی ما نیست.(۱)

دستور اسلام؛ تولید ثروت و جلوگیری از مصرف‌گرایی

تولید ثروت از نظر اسلامی بی‌مانع است. تولید ثروت با غارت ثروت دیگران فرق دارد. یک وقت کسی به اموال عمومی دست‌درازی می‌کند، یک قوت کسی بی‌قانون و بدون پیروی از قانون به دستاوردهای مادی می‌رسد؛ اینها ممنوع است؛ اما از طریق قانون، تولید ثروت از نظر شارع مقدس و از نظر اسلام، مطلوب و مستحسن است. ثروت را تولید کنند، منتها در کنارش اسراف نباشد. اسلام به ما می‌گوید ثروت تولید کنید، اما اسراف نکنید. مصرف‌گرایی افراطی مورد قبول اسلام نیست. آنچه که از تولید ثروت به دست می‌آورید، باز همان را وسیله‌ای برای تولید ثروت دیگر بکنید. مال را نه به صورت راکد و نازا دربیاورید، که در اسلام اسمش کنز کردن است – نه به صورت ولخرجی و النگاری در مصرف مال، آن را صرف در چیزهای غیرلازم زندگی کنید؛ اما با توجه به اینها، ثروت را برای خودتان تولید کنید. ثروت آحاد مردم، ثروت عموم کشور است؛ همه از آن سود می‌‌برند.(۲)

دوری مسئولان از تجمل؛ از جمله ارزشهای انقلاب

انقلاب، یک تحول بنیادین براساس یک سلسله ارزشهاست و یک حرکت به جلو محسوب می‌شود. آنچه در کشور ما واقع شد، انقلاب اسلامی است که تحول عظیمی در ارکان سیاسی و اقتصادی و فرهنگی جامعه و یک حرکت به جلو و یک اقدام به سمت پیشرفت این کشور و این ملت بود. البته در نظامی که براساس انقلاب به وجود آمد، ما از شرق و غرب الگو نگرفتیم… الگوی ما ارزشهای دیگری بود که به مقداری از آن ارزشها اشاره کردم.

ارزش‌ دیگر، دوری از اسراف و تحمل و سطح زمامداران است. البته تجمل و اسراف در همه جا بد است؛ اما آن چیزی که مردم را وادار می‌کرد که نسبت به این قضیه حساسیت نشان دهند، رفتارهای مسرفانه و متجملانه و ولخرجی‌ها با مال مردم در سطح حکومت بود. این از آن چیزهایی بود که مردم نمی‌خواستند. نظام اسلامی براساس این ارزش به وجود آمد که چنین چیزی نباشد.(۳)

خطری بزرگ برای مسئولان

نماینده‌ی ملت از جنس ملت است. شما نه از قصرهای رفیع و خاندانهای اشرافی، که از متن مردم، از مدرسه و حوزه و دانشگاه و از میدانهای کار به مجلس گسیل شده‌اید. این رابطه و این منش را پاس بدارید و برای خود نگاه دارید، خوی اشرافی و گرایش به اسراف و طعمه انگاشتن این مسئولیت، بلای بزرگی است که گاه مردم سابقا نجیب و پارسا هم ممکن است نتوانند خود را از آن برحذر بدارند. همه باید بشدت مراقب خویش باشیم و دوره‌ی مسئولیت خود را، حسنه‌ای ماندگار و نه سیئه‌ای دامنگیر، بسازیم.(۴)

بی‌اعتنایی به تجملات؛ توصیه به نمایندگان مجلس

برادران و خواهران نماینده را به رعایت تقوا و توکل به خداوند و توجه به معنویت و اخلاق و عبادت و بی‌اعتنایی به تشریفات زائد و تجملات اسراف‌آمیز و اجتناب از گروه‌گرایی و مقدم داشتن مصالح کشور و مردم بر مصالحه شخصی و گروهی و انقیاد در برابر حق و پرهیز از توصیه‌های خصوصی و شخصی و دوری از صرف نابجای بیت‌المال و دوستی و مهربانی با رقبای دوران انتخابات و برحذر بودن از وسوسه‌ی شیطان و اغوای نفس اماره، توصیه می‌کنم.(۵)

جرم و خطا بودن تغییر دکور اتاق مسئولین

اندازه نگه دارید؛ دولت مخارجش زیاد و سنگین است. مخارج سنگین دولت منجر به این می‌شود که مثلا در فلان بخش سوبسید را بردارند. این، سیاست درست و متین و منطقی هم است؛ شکی در آن نیست، باید هم انجام بگیرد، چاره‌ای هم نیست، روی مردم هم فشار می‌آید؛ اما این مخارج را منصفانه قرار بدهیم و خودمان به دست خودمان بر مخارج چیزی اضافه نکنیم.

اگر مبلغی از مخارج دولت، عبارت از تغییر دکوراسیون اتاق مدیر کل و معاون وزیر و وزر و فلان مسئول قضایی و فلان مسئول در بخشهای گوناگون دیگر باشد، این جرم و خطاست. اگر یکی از مخارج دولت این باشد که فلان تعداد ماشین جدید بیاوریم و بین دستگاه‌ها تقسیم بکنیم. ما حق نداریم این را جزو مخارج دولت حساب کنیم و به حساب آن از سوبسید مردم بزنیم. نه، این خلاف است. برای این کارها حد بگذارید دستگاه‌ها باید بخشنامه کنند و در مورد این تغییر دکوراسیونها و تغییر خانه‌ها و خرجهای اضافی حدی معین بکنند. من نمی‌گویم مثل بعضی از تندروها باشیم که می‌گویند در مسجد بنشینیم و وزارت کنیم؛ نه، در مسجد نمی‌شود وزارت کردن، یک ساختمان و چهار تا اتاق و تعدادی مسئول و یک مقدار هم بالاخره امکانات برای زندگی آن آقایی که می‌خواهد خدمت بکند، می‌خواهد؛ اما باید در حدی باشد.(۶)

***

۱- در دیدار جوانان استان خراسان شمالی ۱۳۹۱/۷/۲۳

۲- در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حرم رضوی ۱۳۸۶/۱/۱

۳- در خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران ۱۳۷۹/۲/۲۳

۴- پیام به مناسبت آغاز به کرا هشتمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی ۱۳۷۸/۳/۷

۵- پیام به مناسبت افتتاح چهارمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی۱۳۷۱/۳/۷

۶- در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران ۱۳۷۰/۵/۲۳