بازار داغ ماشین‌های دست دوم

طی سال‌جاری، بازار خودرو نیز به موازات سایر بازارها رشد قیمت را تجربه کرده و اخیراً نیز رکوردهایی جدید را به ثبت رساند، از جمله پراید ۵۰ میلیونی و پژو ۲۰۶ بالای ۱۰۰ میلیون تومان. با توجه به این اتفاق، فاصله‌ای بزرگ میان قیمت خودروها و قدرت خرید مشتریان ایجاد شد و در نتیجه خیلی‌ها از بازار خودروهای صفر کیلومتر خارج شدند. در بین مشتریانی که قدرت خرید خود را در بازار صفر کیلومترها از دست دادند، بخشی از آنها توانستند به بازار دست‌دوم‌ها ورود کرده و شانس خود را برای خرید، آنجا امتحان کنند.

به‌عنوان مثال، دسته‌ای از مشتریان که قصد داشتند با شرکت در طرح‌های پیش‌فروش خودروسازان، صاحب خودرو شوند، پس از رشد شدید قیمت‌ها تصمیم گرفتند محصولی دست‌دوم را خریداری کنند. احتمالاً آنها با یک حساب سرانگشتی به این نتیجه رسیده‌اند که با توجه به صعود منحنی قیمت خودروهای صفر کیلومتر، توان خرید در این بخش را ندارند و بهتر است خودرویی دست‌دوم بخرند. این ماجرا البته فقط مختص خودروهای داخلی نیست، چه آنکه انفجار قیمت وارداتی‌ها نیز بخشی از مشتریان مدل‌های صفر کیلومتر را در این بازار به سمت دست‌دوم‌ها سوق داده است. اگر بخواهیم دلایل کلی رونق گرفتن بازار خودروهای دست‌دوم را بررسی کنیم، با چند علت اصلی و فرعی مواجه می‌شویم که هر کدام نقش خاصی در این رونق داشته و دارند.

بدون شک اصلی‌ترین دلیل رونق گرفتن بازار خودروهای دست‌دوم، رشد شدید قیمت صفر کیلومترها است. هرچند قیمت در بازار مدل‌های دست‌دوم نیز متناسب با صعود قیمت صفر کیلومترها بالا رفته، با این حال این بازار باز هم مقصدی قابل‌قبول برای بخشی از مشتریان که قدرت خریدشان را در بازار اصلی از دست داده‌اند، بوده و است. به‌عنوان مثال، کسی که تا قبل از رشد قیمت‌ها قدرت خرید تندر ۹۰ صفر کیلومتر را داشته، حالا توانایی خرید مدل دست‌دوم این محصول یا محصولاتی دیگر را دارد. این ماجرا در مورد آنهایی که در طرح‌های پیش‌فروش خودروسازان شرکت کرده و مشمول قیمت‌گذاری در حاشیه بازار شده‌اند نیز صدق می‌کند. این دسته از مشتریان، با در نظر گرفتن توان خرید خود اقدام به شرکت در پیش‌فروش‌ها کرده‌اند و حالا باید چند میلیون تومان بالاتر از آنچه تصور می‌کردند و متناسب با توان خریدشان بوده، هزینه کنند تا خودروی ثبت‌نامی را تحویل بگیرند. با این حساب، بسیاری از آنها ناچار شده‌اند قید خودروی ثبت‌نامی را زده و به بازار دست‌دوم‌ها رجوع کنند.

جدا از بحث کاهش قدرت خرید، احتمالاً هستند برخی شهروندان نیز که تورم انتظاری، آنها را به سمت خرید خودروهای دست‌دوم برده تا از این راه، ارزش پول خود را حفظ کنند. چشم‌اندازی که از آینده خودروسازی کشور و منحنی قیمت وجود دارد، به هیچ وجه امیدوارکننده نیست و تصور عمومی بر افت تولید و افزایش قیمتی بیش از اینها استوار است. این همان تورم انتظاری است که هم بازار خودروهای صفر کیلومتر را تحت تأثیر قرار داده و هم دست‌دوم‌ها را. برخی که توان مالی‌شان اجازه می‌دهد، به سراغ خرید خودروهای صفر کیلومتر رفته‌اند و برخی دیگر، دست‌دوم‌ها را انتخاب کرده‌اند و هر دو دسته این اقدام را در راستای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول خود انجام داده‌اند؛ بنابراین گزاف نیست اگر بگوییم بخشی از نقدینگی موجود در جامعه، سر از بازار خودروهای دست‌دوم درآورده و به نوبه خود سبب رونق گرفتن آن شده است.