طرح محدودیت دوره نمایندگی در کنگره آمریکا؛ موافقان و مخالفان چه می‌گویند؟

به گزارش قائم آنلاین، مهدی خدابخش – به تازگی با مطرح شدن مجدد بحث محدود کردن تعداد دوره نمایندگی در کنگره ایالات متحده آمریکا، سناتورها «تد کروز» و «مارکو روبیو» به همراه تنی چند از نمایندگان جمهوری‌خواه، طرح جدیدی را در این باره ارائه کردند.

موضوع اعمال محدودیت بر دوره‌های حضور در مجالس سنا و نمایندگان آمریکا برای نخستین بار در اوایل دهه ۱۹۹۰ مطرح و حتی در هشت ایالت (از مجموع ۲۴ ایالتی که درخواست چنین محدودیتی را داشتند) نیز رای‌گیری انجام شد. دیوان عالی ایالات متحده اما در سال ۱۹۹۵ اعلام کرد که ایالت‌ها اجازه اعمال محدودیت بر نمایندگان فدرال یا سناتورهای خود را ندارند.

در آن سال‌ها، چند بار طرح‌های مختلفی از سوی نمایندگان جمهوری‌خواه برای اصلاح قانون اساسی آمریکا و اعمال برخی محدودیت‌ها (از جمله دو دوره ۶ ساله برای سناتورها و شش دوره دو ساله برای نمایندگان) پیشنهاد شد که همگی به دلیل عدم کسب اکثریت آرا، از دستورکار خارج شدند. بعد از شکست در کنگره و مخالفت دیوان عالی ایالات متحده، بحث اعمال محدودیت بر دوره‌های نمایندگی متوقف شد.

در سال ۲۰۰۷ «لری ساباتو» – از دانشمندان و تحلیلگران سیاسی آمریکا، استاد و مدیر مرکز علوم سیاسی در دانشگاه ویرجینیا – با استدلال «نیاز آمریکا به قانون اساسی کامل‌تر»، مباحثات درباره لزوم اجرای این محدودیت را احیا کرده و گفت با توجه به اینکه ظاهرا کنگره علاقه‌ای به محدود کردن قدرت خود ندارد، پس باید کنوانسیون ملی اصلاح قانون اساسی تشکیل شود تا به این مهم دست یابند.

در هر صورت این تلاش‌ها هم منجر به نتیجه نشد تا اینکه زمان انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا فرا رسید. «دونالد ترامپ» تاجر آمریکایی که از حزب جمهوری‌خواه برای شرکت در این انتخابات نامزد شده بود، در شعارهای تبلیغاتی خود بر لزوم اعمال محدودیت روی تعداد دوره‌های نمایندگی در کنگره ایالات متحده تاکید می‌کرد.

ترامپ پس از پیروزی در انتخابات و به دست گرفتن زمام ریاست‌جمهوری آمریکا هم در توئیت‌هایی حمایت خود از محدود شدن دوره زمانی حضور در مجالس نمایندگان و سنا را اعلام کرد. او در توئیتی به تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۱۸ نوشت: «اخیرا دیدار فوق‌العاده‌ای با گروهی از قانونگذاران جدید دو حزب داشتم که قویا حامی محدودیت دوره عضویت در کنگره بودند. من حمایت کامل خود و تایید اقدامات آنها را اعلام کردم».

از طرفی در اذهان عوام و خواص آمریکایی درباره محدود کردن دوره‌های عضویت در کنگره، دو دستگی وجود داشته و عده‌ای مخالف و برخی دیگر موافق آن هستند. «ریچاد اپستاین» نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پرداز آمریکایی و رئیس اندیشکده «لیبرال کلاسیک» در دانشگاه نیویورک، طی یادداشتی تحت عنوان «چرا ما به محدودیت دوره در کنگره نیازمندیم» (۲۰۱۰) پیشنهاد داد که محدودیت زمانی عضویت در مجلس سنا، چهار دوره و برای مجلس نمایندگان ده دوره تصویب شود.

اپستاین با رد استدلال «جان استیونز» قاضی دیوان عالی آمریکا مبنی بر اینکه «اگر کسی شایستگی نمایندگی (در کنگره) را دارد، پس نباید با محدودیت دوره از این کار منع شود» نوشت: «ماهیت منطقه‌ای سیستم سیاسی ما، مقامات (نمایندگان) برگزیده (در کنگره) را به داشتن نگاه محلی سوق می‌دهد، در حالی که وظایف عمومی آنها در سطح ملی است. در اینجا، سیاستمداران کمی می‌توانند در برابر چنین وسوسه بزرگی مقاومت کنند».

وی با بیان اینکه حضور طولانی مدت در کنگره آمریکا، فرصت بزرگی برای کسانی است که به دنبال منافع متمرکز و محلی هستند، توضیح می‌دهد: «استفاده از محدودیت دوره، باید اثرات مطلوب کوتاه‌مدت داشته باشد… (محدودیت) ده دوره در مجلس نمایندگان می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. محدودیت چهار دوره در مجلس سنا نیز می‌تواند بدنه آن را متحول کرده و به سمت بهتر شدن پیش ببرد».

اندیشکده بروکینز (نزدیک به حزب دموکرات) اما در طرف مقابل، طی یادداشتی به قلم «کِیسی بورگات» (ژانویه ۲۰۱۸) ضمن مطرح کردن ۵ دلیل برای مخالفت با محدود شدن دوره‌های نمایندگی سیاستمداران در کنگره آمریکا، به صحبت‌های «راجر شرمن» – از بنیان‌گذاران دولت فدرال ایالات متحده و جزء اولین نماینده‌های کنگره – مبنی بر اینکه «چیزی جز تغییرات متناوب در شخص اداره کننده دولت، باعث بی‌ثباتی آن نمی‌شود» استناد می‌کند.

این اندیشکده، پنج دلیلی که معتقد است چنین محدودیتی باعث آسیب‌هایی به کنگره می‌شود را اینگونه بیان می‌کند: ۱- قدرت را از رای‌دهندگان می‌گیرد. ۲- ظرفیت کنگره را شدیدا کاهش می‌دهد. ۳- انگیزه‌ها برای کسب تخصص سیاسی را محدود می‌کند. ۴- قانونگذاران موثر را به‌طور خودکار از دور خارج می‌کند. ۵- فایده کمی برای حداقل کردن رفتار فسادآمیز دارد.

بروکینز در پایان پیشنهاد می‌دهد به‌جای اینکه قانونگذاران خبره را با اقدامی غیرمنطقی از کنگره بیرون کرده و پتانسیل سیاستگذاری آن را کاهش دهند، از طریق مکانیزم موثرتر اعضای بی‌فایده و بی‌مسئولیت این نهاد مقننه را کنار بگذارند.

موافقان این طرح اما معتقد هستند که محدودیت زمانی در عضویت در کنگره، مکانیزمی برای بهبود اثربخشی این نهاد و در حوزه گسترده‌تری خود دولت است. همچنین این طرح می‌تواند باعث شود که نمایندگان کنگره زمان کمتری را به ثروت‌اندوزی گذرانده و بیشتر به سیاستگذاری بپردازند. البته درست که شاید درپی این روش، آنها تصمیمات ضروری اما ناخوشایند به مذاق عمومی، اتخاذ کنند اما از نفوذ فسادانگیز برخی منافع خاص (که ثمره غیرقابل اجتناب حضور طولانی در قدرت است) اجتناب کرده و دیگر ترسی از انتقام‌جویی‌ها پای صندوق رای نداشته باشند.

اندیشکده «بنیاد هریتج» (نزدیک به حزب جمهوری‌خواه) که از دیرباز (دهه ۱۹۹۰) موافق اعمال چنین محدودیتی بوده، معتقد است که این کار، تنها راه ممکن برای پاکسازی کنگره از نمایندگان و سناتورهای فاسد است و «بسیاری از جدی‌ترین معضلات سیاسی آمریکا را از طریق مقابله با مزایای حضور مداوم (در کنگره)، اطمینان حاصل‌کردن از تغییرات کنگره‌ای، اجرای مستقل عدالت در کنگره و کاهش هزینه‌های دولتی برای انتخابات، برطرف می‌نماید».

سناتور تد کروز

بنیاد هریتج با بیان اینکه تخمین میزان تغییرات در کنگره درپی این محدودیت‌ها، دشوار است، می‌نویسد: «مهمتر از همه اینکه، کنگره می‌تواند از شکنندگی و موقتی بودن خود آگاه شده و بیاموزد که می‌توان از طریق کار روی ماموریت‌های کمتر هم مشروعیت بیشتری به‌دست آورد… محدودیت دوره‌ها، تکریم مشارکت عموم در سیاست است».

علی‌رغم تمام این مجادلات سیاسی و نظرات مخالفان و موافقان، سناتورها کروز و روبیو در طرح جدیدی که ثبت کرده و اعلام وصول نیز شده، پیشنهاد می‌کنند که زمان نمایندگی در مجلس نمایندگان به سه دوره دو ساله و برای مجلس سنا به دو دوره شش ساله محدود شود.

کروز در توجیه طرح پیشنهادی خود می‌گوید: «برای مدت‌ها، اعضای کنگره از قدرت خود سوءاستفاده کرده و به اراده مردم آمریکا بی‌اعتنایی نمودند. محدودیت‌های دوره‌ای بر اعضای کنگره، راهکاری برای نواقصی است که در واشنگتن وجود دارد. وقت آن است که کنگره پاسخگو باشد و به حساب خود رسیدگی کند».

از سویی، حامیان عمومی اعمال محدودیت بر دوره نمایندگی و سناتوری در آمریکا، طومار آنلاینی را برپا کرده و درحال جمع‌آوری امضا برای تصویب شدن طرح مذکور هستند. در متن این طومار آمده است: «کنگره به مأمن سیاستمداران هفت‌خطی تبدیل شده که قدرت، حقوق و منافع خود را بر خدمت به جامعه ترجیح می‌دهند. حتی بدتر اینکه بیرون کردن آنها،‌ به لطف ارتباطات نزدیک با لابی‌گرها، غیرممکن است».

در هر صورت باید منتظر ماند و دید کنگره‌ای که علی‌رغم حمایت‌های تمام‌قد ترامپ از نامزدهای جمهوری‌خواه بازهم ترکیب آن را اکثریت دموکرات تشکیل دادند، طرح جدید محدودیت دوره‌ها را تصویب می‌کند یا نه. مسئله‌ای که حتی می‌تواند در سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ نیز تاثیرگذار باشد.