امسال عید برای سارا حال و هوای دیگری دارد. دیگر از هفت سین بند خبری نیست. از میله های خاکستری و دیوارهای رنگ و رو رفته زندان، از موکت هایی که باید به کمک دیگر زندانیان شسته می شد تا بوی کهنگی آنها کمتر شود. امسال عید حتی از رنگ موی فاطمه خانم خبری نبود. نوروز امسال برای سارا همه چیز طور دیگری بود. سارا این دختر ۲۷ ساله حالا پس از ۹ سال دوباره عید را آزادانه جشن گرفت. تعطیلات سال نو را در کنار اقوام مادرش سپری می کند. او از این که پس از سال ها دوباره می تواند برای هر روز و هر ساعت به دلخواه خودش تصمیم بگیرد، خوشحال است. یک خوشحالی ساده که شاید برای آدم های معمولی خیلی مسخره و بی اهمیت باشد، اما برای سارا لحظه لحظه اش جذاب و شیرین است. خودش می گوید هنوز هم وقتی از خواب بیدار می شود، وقتی چشمانش را باز می کند و میله های خاکستری بند را نمی بیند، از جا می پرد و کلی ذوق می کند. ۹ سال زندگی کردن در زندان کار سختی است. آن هم برای یک دختری که در ۱۷ سالگی پایش به زندان باز شده باشد. سارا اهل روستاهای بافت کرمان است و به جرم قتل به زندان افتاد. قتل مردی که چند بار به خواستگاری اش آمده بود. سارا علاقه ای به او نداشت. اما حسین خواستگار سمجی بود، اصرار و انکار سارا و حسین ادامه داشت تا این که بالاخره این دو نفر باهم درگیر شدند و حسین به قتل رسید. فاطمه می گوید قصدش فقط دفاع بوده و برای این که از دست خواسته های حسین خلاص شود، از چاقو برای ترساندن و فراری دادن او استفاده کرده. اما دادگاه فاطمه را به جرم قتل عمد به قصاص محکوم کرد. سارا چندسال را زیر حکم بود. منتظر اجرای قصاص، اما دست سرنوشت برای این دختر ماجرای دیگری را رقم زد تا او حالا آزاد و سرزنده از ماجرای به زندان افتادن، خاطرات زندان و آزادی اش پس از این همه سال به «شهروند» بگوید:
امسال عید متفاوتی رو تجربه کردی؟
بعد از ۹ سال تکراری، امسال عید برای من حال و هوای دیگری دارد. این که دیگر مجبور نیستم روز اول عید هم سر وقت از خواب بیدار بشوم، توی یک چهاردیواری خسته کننده، با بچه هایی که هرکدامشان با یک داستان تلخ به زندان افتاده اند. گریه و پشیمانی از کارهای کرده و نکرده، اونهایی که مثل من نمیدونستن که عید سال بعد رو هم می بینند یا نه، همه اینها دیگه امسال سر سفره هفت سین نیست.
چند ساله بودی که به زندان افتادی؟
۱۷ سالم بود، یعنی چندماهی مانده بود تا ۱۷ سالم تمام شود. الان هم که ۲۶ سالم شده از زندان آزاد شدم. ولی واقعاً حقم این همه زندان نبود.
ولی به جرم قتل عمد زندانی شده بودی و حتی حکم قصاص هم صادر شده بود.
بله حکمم دادگاه قصاص بود. ولی من فقط قصد دفاع از خودم را داشتم. اصلاً نمی خواستم حسین را بکشم. خودش باعث شد. من یک دختر دست تنها چطور باید از خودم مراقبت می کردم. همه ماجرا یک اتفاق بود.
چطور با حسین آشنا شدی؟
من آشنایی با او نداشتم. حسین از طریق یکی از اقوام ما که در بافت زندگی می کرد، من را دیده بود. او از من ۱۵ سال بزرگ تر بود. زن و بچه داشت. اما باز هم قصد ازدواج داشت. چندبار پیغام فرستاده بود، برای خواستگاری. اما جواب من منفی بود. دوست نداشتم زن دوم باشم. ضمن این که من یک زنم و می دانم هیچ زنی دوست ندارد، شوهرش ازدواج کند و هوو سرش بیاورد. من دلایل خودم را داشتم و به همین دلیل هم به او جواب منفی دادم. اما حسین دست بردار نبود.
یعنی به خاطر همین اصرارهایش برای ازدواج، او را به قتل رساندی؟
نه. ما در یکی از روستاهای اطراف بافت زندگی می کردیم. حسین هم این را می دانست. آن روز مادرم رفته بود تا از چشمه آب بیاورد. من درخانه بودم و داشتم سبزی خرد می کردم که یکدفعه دیدم حسین جلویم سبز شد. خیلی ترسیدم. از ترسم همان چاقویی که دستم بود را جلوی حسین گرفتم. نمی دانم چه نقشه ای در سرش بود، جیغ می زدم و التماس می کردم، اما او اصلاً گوش نمی داد، به طرف من آمد، با صدای بلند فریاد می زدم که با چاقو می زنم از من دور شو، اما فایده ای نداشت. چندتا چاقو هم به دست و پایش زدم، اما حسین ول کن نبود. نمی دانم چطور شد، پایش به پله گیر کرد و تعادلش را از دست داد و به طرف من سقوط کرد و چاقویی هم که در دست من بود، در بدنش فرو رفت.
با این حال دادگاه تو را در این حادثه مقصر تشخیص داد.
بله، من همه تلاشم را کردم تا آنها را قانع کنم، ولی بی نتیجه بود. هیچ کس به جز وکیل و مادرم به حرف های من اهمیت نمی دادند. درنهایت هم قاضی حکم قصاص برای من صادر کرد.
پدر و مادرت در این مدت برای گرفتن رضایت از خانواده حسین کاری انجام ندادند؟
پدرم قبل از به زندان رفتن من فوت کرده بود. مادرم هم به تنهایی کاری نمی توانست انجام بدهد. آنها پول می خواستند، ما هم که پولی نداشتیم. بنده خدا مادرم هم چند ماه قبل از آزاد شدنم فوت کرد. مادرم از غصه من دق کرد. حتی نتوانستم برای مراسم تشییع جنازه او شرکت کنم. او را دفن کردند و من هم نتوانستم او را برای آخرین بار ببینم. وقتی این خبر را در زندان شنیدم همه دنیا روی سرم خراب شد. مادرم تنها کس من بود.
یعنی هیچ کسی را نداشتی که پیگیر کارهایت باشد؟
به جز مادرم هیچ کسی نبود. البته خواهر و برادر ناتنی دارم، اما آنها هم دنبال زندگی و کار خودشان بودند.
پس با این حساب ملاقاتی زیادی هم در زندان نداشتی؟
در همه این سال ها فقط چندبار مادرم به ملاقاتم آمد. مریض بود و معمولاً کسی نمی توانست او را به ملاقاتم بیاورد. چند باری همین دخترخاله ام که با او زندگی می کنم، او را به زندان آورد. در همه این مدت حتی یک بار هم به مرخصی نرفتم.
در زندان سال جدید را چطور برگزار می کردید؟
من ۹ تا نوروز را در زندان بودم. تقریباً حرفه ای شدم. از چند هفته مانده به سال جدید حال و هوای زندان کمی متفاوت می شود. ابتدا باید موکت ها و فرش ها شسته شود. شست وشوها در حیاط زندان انجام می شد. با کمک بقیه بچه ها. بعد نوبت گردگیری بود. همه جا را باید تمیز می کردیم. راهروی اصلی، بندها، حیاط، حمام، دستشویی، همه باید شسته و تمیز می شد. بعد از این نوبت به خودمان می رسید. عیدها معمولاً عده زیادی از زندانیانی که شرایط مناسبی دارند، به مرخصی می روند. اما آنهایی که مثل من شرایط مرخصی نداشتند در زندان می ماندند. خانواده بعضی زندانی ها که وضع مالی بهتری داشتند برای آنها لباس نو می آوردند. آنهایی که زیاد لباس داشتند به بقیه که وضع مالی خوبی نداشتند هم کمک می کردند. لوازم آرایش هم کم و بیش بود. یک خانمی بود به نام فاطمه که رنگ مو می فروخت. نزدیک عید همه سراغ فاطمه خانم را می گرفتند. رنگ می خریدیم و موهایمان را رنگ می کردیم. کلاً رفتار زندانبان ها هم در این مدت تغییر می کرد. خوش رفتارتر می شدند. تقریباً همه منتظر عید و سال جدید بودیم. اما واقعیت این بود که همه دلخوشی ها در زندان الکلی بود. یعنی از همان فردای سال نو دوباره یاد بدبختی و گرفتاری ها می افتادیم. فکر اجرای حکم، این که چه کسانی ازسال گذشته تا امسال اعدام شدند یا آزاد شدند و از بین ما رفتند.
سفره هفت سین هم داشتید؟
بله. اتفاقاً سفره مفصلی هم بود. یک سفره بزرگ در راهروی اصلی زندان پهن می شد. خیلی هم قشنگ بود. معمولاً بچه ها در بندها هم سفره هفت سین داشتند. ما هم در بند خودمان هفت سین داشتیم. موقع سال تحویل هم همه کنار هم بودیم. حالا هر ساعتی که بود، فرقی نداشت، صبح، ظهر، شب یا نیمه شب، موقع سال تحویل آزاد بودیم. همه کنار هم می نشستیم تاسال نو شود.
موقع سال تحویل در زندان به چه چیزی فکر می کردی؟
به همه چیز. در زندان آن قدر وقت داری که به همه زندگی ات بارها و بارها فکر کنی. اما راستش نوروز قبلی، یعنی موقع تحویل سال ۹۷ گریه ام گرفت، با خودم گفتم که این آخرین عید و سفره هفت سینی است که می بینم، چون حکم قصاص من آمده بود. هنوز هم وقتی یادش می افتم، حالم خراب می شود.
اما نوروز ۹۸ رو هم دیدی؟
واقعاً باورم نمیشه. این که سال گذشته این روزها کجا بودم و به چه چیزهای ناامیدکننده ای فکر می کردم و الان کجا هستم و با کلی انگیزه و شادی.
چطور آزاد شدی؟
با کمک آقای شاهدادی و یک انجمن خیریه. بخش زیادی از پول را آقای شاهدادی تهیه کرد. مقداری هم خیریه و اقوام دور ما. البته من زیاد از جزئیات ماجرا مطلع نبودم. تا جایی که می دانم شاهدادی از اقوام دورمان است و حدود یک سالی پیگیر کار من بود تا از خانواده حسین رضایت بگیرد. فکر می کنم حدود ۳۰۰ میلیون تومان پرداخت کردند تا من آزاد شدم.
الان کجا زندگی می کنی؟
سیرجان خانه دخترخاله ام. بعد از آزادی از زندان به این جا آمدم. سال تحویل هم کنار اینها بودم. به جز خانه او جایی ندارم. قرار است امسال همراه دخترخاله ام به بندرعباس برویم. من قبل از این هیچ وقت از بافت بیرون نرفته بودم. هیچ سالی در عید مسافرت نرفتم، ولی امسال قرار است برای نخستین بار به سفر بروم. از این موضوع خیلی خوشحالم و هیجان زیادی دارم.
ماجرای آزادی سارا از زندان
مرد خیّر با فروش یک مغازه بزرگ در سیرجان دیه آزادی سارا را پرداخت کرد.
«دارایی و پول کم وبیش به دست می آید، این عمر و جوانی آدم است که با هیچ پولی جبران نمی شود.» اینها را محمد شاهدادی می گوید، او همان کسی است که سارا را از زندان خلاص کرد. مرد خیرخواهی که یک سال برای آزادی این دختر از زندان و جلب رضایت خانواده مقتول تلاش کرد و درنهایت هم موفق شد. حالا این مرد از این که سارا آزاد شده و فرصت دوباره ای برای زندگی دارد، خوشحال است:
چطور شد که با پرونده سارا آشنا شدید؟
این دختر از اقوام دور من است، ولی اصلاً نمی دانستم او بعد از این همه سال هنوز در زندان است، یعنی فکر می کردم آزاد شده است. سال گذشته بود که از طریق یکی از دوستانم متوجه شدم سارا هنوز هم در زندان است و حتی حکم قصاص او صادر شده است. او هم پدرش را از دست داده بود و هم مادرش را و هیچ کس را نداشت. همان موقع بود که تصمیم گرفتم هر طوری شده به او کمک کنم.
جلب رضایت خانواده مقتول یک سال طول کشید؟
هم رضایت آنها و هم تهیه پول. آنها ابتدا ۵۰۰ میلیون تومان می خواستند. پسر مقتول از همه سرسخت تر بود. چندبار با بزرگترها و ریش سفیدان به خانه آنها رفتیم. کلی صحبت کردیم تا بالاخره قبول کردند در ازای ۳۰۰ میلیون تومان رضایت بدهند.
شما پرداخت ۳۰۰ میلیون تومان را تقبل کردید؟
نه. من یک مغازه در مجتمعی در سیرجان داشتم، البته می خواستم به اسم دخترم کنم. به حرف گفته بودم این مغازه مال او است، اما هنوز به نامش نزده بودم. همان موقع تصمیم گرفتم این مغازه را بدهم تا سارا آزاد شود. مغازه و پول و ملک چیز خوبی است، اما آزادی یک انسان از زندان خیلی باارزش تر است. مغازه را به خانواده مقتول دادم، یعنی به اسم پسر بزرگ او زدم، ولی باز هم کم داشتیم. پسر مقتول قبل از به نام زدن مغازه به من گفت که ارزش این مغازه ۲۰۰ میلیون تومان است. من هم قبول کردم، تا کارها سریع پیش برود، یعنی وارد چانه زنی نشدم.
بقیه پول را چطور تهیه کردید؟
یک مؤسسه خیریه از طریق زندان کرمان در جریان مشکل سارا قرار گرفت و ۵۰ میلیون تومان را تأمین کرد، من هم در خانواده مطرح کردم و خدا را شکر در مدت کوتاهی به کمک دوستان و اقوام ۵۰ میلیون تومان دیگر هم جور شد و به خانواده مقتول دادیم. آنها هم رضایت دادند.
بعدش چه شد؟
۲۳ بهمن بود که سارا از زندان آزاد شد. خودش می خواست به خانه دخترخاله اش برود، البته آن روز برف شدیدی هم می بارید. روز فراموش نشدنی بود. فردای آن روز یعنی ۲۴ بهمن سارا از کرمان به سیرجان رفت و الان هم با دخترخاله اش زندگی می کند.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0