تمرکززدایی از پایتخت بهترین راهکار کاهش معضل ترافیک تهران

به گزارش قائم آنلاین، معضل ترافیک در تهران موضوع تازه‌ای نیست و سال‌های متمادی مسئولان و مردم با آن مواجه بوده و برای رفع آن راهکارهای مختلفی ارائه داده‌اند؛ راهکارهایی که یا اجرا نمی‌شوند یا در صورت اجرا، تاکنون نقش چندانی در کاهش ترافیک شهر نداشته‌اند.

تمرکز امکانات رفاهی، خدماتی و زیرساختی در این شهر نسبت به شهرهای دیگر موجب گشته تا برخی از افراد، تهران را برای زندگی و کار انتخاب کنند و روند مهاجرت به پایتخت صعودی باشد. بر اساس آمار منتشر شده در طول ۵ سال اخیرِ منتهی به سال ۱۳۹۵، حدود ۸۳۷ هزار نفر معادل ۲۰٫۲ درصد از مهاجران کل کشور به تهران مهاجرت کرده‌اند و این رقم نسبت به سال‌های ۸۵ تا ۹۰ حدود ۲٫۵ درصد رشد را نشان می‌دهد.

*۲۷۵ ساعت در سال از وقت شهروندان تهرانی در ترافیک تلف می‌شود

افزایش جمعیت در پایتخت و تمایل مردم به داشتن خودرو شخصی، خیابان‌های تهران را به پارکینگی بزرگ تبدیل کرده است. به گفته مسئولین راهور در کلان‌شهر تهران هر سال نسبت به سال قبل، بار ترافیک به اندازه افزایش حداقل ۱۵۰ هزار خودرو جدید، سنگین‌تر می‌شود که اثر مستقیم آن بر پیک ترافیک کاملاً محسوس و قابل مشاهده است.

ترافیک پر حجم این کلان‌شهر در ساعات اولیه صبح و عصرها با شروع و پایان ساعت کاری ادارات، کاملاً مشهود است و علاوه بر داخل شهر، راه‌های منتهی به پایتخت مانند آزادراه کرج به تهران در این زمان‌ها وضعیت بحرانی را سپری می‌کنند.

در حال حاضر روزانه ۱٫۱ میلیون خودرو از خارج شهر به منطقه تهران سفر می‌کنند و طبق نرخ رشد سالیانه، این عدد به ۳٫۲ میلیون وسیله نقلیه در سال ۱۴۰۴ خواهد رسید. در صورتی که این تعداد وسیله نقلیه در تهران به مرحله عمل برسد کنترل ترافیک و آلودگی سخت‌تر خواهد شد.

طبق رتبه‌بندی موسسه بین‌المللی نامبئو، تهران در جدول هدر رفت زمان در ترافیک از میان ۲۱۲ کشور، رتبه ۲۰۵ را به خود اختصاص داده است و یکی از بیشترین هدررفت‌های زمان در ترافیک (۵۵ دقیقه) را دارد. بهترین وضعیت را شهر بازل سوئیس با پایین‌ترین شاخص ترافیک (۲۰ دقیقه) به خود اختصاص داده و پس از آن شهر وین اتریش قرار دارد. این موضوع بدین معناست که ساکنان بهترین‌ شهرها در شاخص ترافیک، به‌طور متوسط ظرف مدت ۲۰ دقیقه، از منزل به محل کار یا تحصیل مراجعه می‌کنند.

با توجه به موارد فوق در صورتی که روزهای کاری سال، بدون احتساب روزهای جمعه و ایام تعطیل ۳۰۰ روز در نظر گرفته شود، در هر سال ۱۶٫۵ هزار دقیقه و به عبارتی ۲۷۵ ساعت، وقت شهروندان تهرانی در ترافیک تلف می‌شود.

*توسعه زیرساخت راهکار بلندمدت برای کاهش ترافیک تهران نیست

رویکرد گسترش بزرگراه‌ها در تهران برای حل معضل ترافیک، اجرای عوارض سوخت، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی (اتوبوس‌های سریع‌السیر و مترو) و… از مصادیق ساماندهی هستند که در سال‌های اخیر برای بحران ترافیک و آلودگی هوا توسط متخصصین پیشنهاد شده است.

موضوعی که باید به آن توجه کرد، ظرفیت توسعه راه‌ها است و اینکه توسعه زیرساخت تا چه زمان برای کلان‌شهری مانند تهران به عنوان مرکز سیاسی، اداری، رفاهی، درمانی، مالی، صنعتی و… می‌تواند مفید باشد و آیا این نوع توسعه خود عامل تشدید اوضاع و تمرکز جمعیت نخواهد بود؟

در پاسخ باید گفت تمرکز امکانات و موقعیت شغلی در پایتخت عامل اصلی مهاجرت به تهران و شهرهای اطراف آن است. به‌طوری‌که تراکم جمعیت در پیرامون شهر تهران به عنوان شهرهای خوابگاهی و ارزان‌تر، زمینه را برای افزایش جمعیت شهر تهران آماده کرده و ورود روزانه جمعیت میلیونی برای فعالیت اجتماعی و اقتصادی به آن تسهیل شده است.

*تمرکززدایی از پایتخت بهترین راهکار معضل ترافیک تهران

در چنین شرایطی اتخاذ تدابیر کلان و مؤثر جهت کاهش رانت سیاسی در تهران، کنترل و هدایت روند تمرکزگرایی و ایجاد زمینه مهاجرت معکوس از تهران به دیگر شهرها باید جزو اولویت‌های دستگاه‌های مسئول باشد.

با انتقال مرکز سیاسی و اداری از شهر تهران به شهری تازه تأسیس، بخش عظیمی از توجهات و سرمایه‌گذاری و مشاغل مرتبط با آن به شهر دیگر منتقل می‌شوند و این امر می‌تواند از ابعاد بحران ترافیک، آلودگی و … در آینده، تمرکز منابع و تصمیم‌گیری‌ها که رشد یکپارچه و همه‌جانبه استان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بکاهد.