نگاهی به آئین‌های ماه رمضان در شهرضا

به گزارش قائم آنلاین، ماه مبارک رمضان با سحری‌ها و افطاری‌های به یادماندنی‌ آن بوی صمیمیت می‌دهد. این ماه از دیرباز، حال و هوای ویژه‌ای برای مردم این مرز و بوم به ارمغان آورده و در شهرهای مختلف و از جمله شهرضا با آداب و رسوم گوناگونی برگزار شده است.

تا چند دهه قبل، ماه رمضان برای مردم ایران شبیه نوروز بود. با آداب و رسوم خاصی که از آخرین روزهای شعبان شروع می‌شد و تا وقتی نقاره‌چی عید فطر را اعلام می‌کرد، ادامه داشت.

در ماه رمضان بهترین و مرغوب‌ترین خوار و بار، با نازل‌ترین قیمت به دکان‌ها می‌آمد و در همین ماه هم بود که سنگ‌های کم وزن و ترازوهای معمولی در دکان‌ها جای خود را به سنگ‌های تمام وزن و ترازوهای دقیق می‌دادند. ماهی که خریدها چند برابر بود و برکت به خانه مردم راه باز می‌کرد.

از آخرین روزهای شعبان، پیشواز شروع می‌شد. زن‌ها خانه را تمیز می‌کردند، آذوقه و خوار و بار می‌خریدند و مردها به غبارروبی مساجد می‌رفتند.

پیشواز

مردم شهرستان شهرضا بنا بر سنتی دیرینه چند روز مانده به آغاز رمضان با روزه‌داری به پیشواز ماه میهمانی خدا می‌روند زیرا معتقدند با این کار، باب مهیا شدن برای ماه خودسازی باز می‌شود.

افطاری دادن

ماه رمضان در شهرضا اطعام و تجدید دوستی‌ها است و بیشتر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند.

افطار دادن به اندازه‌ای در بین مردم شهرضا جایگاه دارد که هر یک سعی می‌کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند و دادن افطاری‌های جمعی، برای مستمندان در سطح برخی از مساجد شهری و روستایی شهرضا در شب‌های ماه رمضان مرسوم است، در بین مردم دادن افطاری از هفته دوم ماه رمضان مرسوم است و بیشتر فقرا را به مراسم افطاری دعوت می‌کنند.

زن‌ها پیش از افطار، مشغول آماده کردن افطاری می‌شوند و وسایل آب گرم و چای را هم آماده می‌کنند. بر سر سفره افطار دعاهای مخصوص افطار خوانده می‌شود و با نوشیدن مقداری آب داغ و یا خرما و نان جو روزه خود را می‌گشایند بعضی‌ها هم با قند یا نبات با آب داغ افطار می‌کنند.

طعام دادن نیازمندان و همسایه‌ها

یکی از رسوم و سنت‌های مردم شهرستان شهرضا در ماه مبارک رمضان، کمک کردن و اطعام نیازمندان و غذا دادن به همسایه است. مردمان این شهرستان از دیر باز خداجویی و دستگیری مستمندان و نیازمندان از ویژگی‌های نیک آنان بوده و سنت غذا دادن به همسایه در ماه رمضان نیز برگرفته از همین ویژگی‌ها است. در این سنت مردمان شهرضا موقع افطار غذایی را که برای خود تهیه کرده‌اند، به همسایه‎های مستمند و نیازمند می‌دهند.

حلیم بادمجان، آش رشته، آش جو، شیربرنج، شله‌زرد، حلیم گندم از جمله غذاهایی است که در ماه رمضان در شهرضا پخت می‌شود.

شب‌های احیا

در این ایام روزهای ۱۹ و ۲۱ و ۲۳ را روزهای تیغ و شب‌های آن را شب‌های احیا می‌نامند که در بین شیعیان جایگاه ویژه‌ای دارد.
احیا در منازل، مساجد و تکایا و حسینیه‌ها و به ویژه امامزاده شاهرضا و مسجد جامع در شهرضا مرسوم است، مردم از غروب آفتاب تا سحر در مراسم احیا حضور می‌یابند و به مناجات و عزاداری می‌پردازند و در زمان سحر نیز نذری و بسته‌های غذای خود را بین شب زنده‌داران توزیع می‌کنند، سحری می‌خورند و به اقامه نماز می‌پردازند.

در این ایام نذورات و مراسم افطاری رنگ و بوی بیشتری به خود می‌گیرد. شیر گرم، نان جو، خرما، شیرینی، شام افطاری و اطعام احیاگران و عزاداران در وقت سحر از جمله نذرهایی است که در این شب‌ها رایج و مرسوم است.

 مردم شهرستان شهرضا در شب ولادت امام حسن(ع) نان جو نذری می‌پزند همچنین بیشتر نانوایی‌های این شهرستان در این شب نان صلواتی و نان جو می‌پزند.
تعطیلی بازار هنگام نماز مغرب در ماه رمضان
از سنت‌های حسنه‌ای که در بازار شهرضا هنوز از یاد نرفته و در ایام ماه مبارک هر سال به احترام این ماه اجرا می‌شود تعطیلی بازار هنگام نماز مغرب است. در مسجد جامع شهرضا هر شب بعد از نماز آن‌هایی که نذر دارند هرچه تهیه دیده‌اند، تقدیم می‌کنند. در بعضی مناطق مرسوم بود در شب ۲۱ حلیم نذری را در سینی‌های بزرگ به مسجد می‌آوردند و پس از به جای آوردن نماز مغرب و عشا هر ۵ نفر از نمازگزاران دور یک سینی می نشستند و با حلیم نذری روزه خودشان را می‌گشودند و بعد از خوردن حلیم در حق کسی که حلیم را پخته دعا می‌کردند.

شب بیست و هفتم را بعضی از مردم احیا می‌گیرند و معتقدند که مقدرات هر کس در شب بیست و سوم از طرف خداوند رقم می خورد.

بردن افطاری برای تازه عروس‌ها

یکی از آئین‌های مردم شهرضا در ماه رمضان بردن افطاری برای تازه عروسان است در این مراسم خانواده داماد زولبیا و بامیه و پشمک، یک سبد غذایی و هدیه‌ای به رسم یادبود برای عروس می‌برند و خانواده عروس نیز در روز عید فطر برای داماد عیدی می‌برند.

آئین کلوخ اندازان

مردم شهرضا روز آخر ماه شعبان را روز کلوخ‌اندازان می‌گفتند و در این روز مردم شهرضا دور هم جمع می‌شدند و اگر بهار و تابستان بود به باغ‌ها و آبادی‌ها می‌رفتند، آش می‌پختند و رسیدن ماه مبارک رمضان را جشن می‌گرفتند.

البته بسیاری از خانواده‌ها که به پیشواز ماه مبارک می‌رفتند و روز آخر ماه شعبان را روزه می‌گرفتند، چند روز مانده به ماه رمضان به کلوخ‌اندازان می‌رفتند.

همه این آئین‌ها برای عمل به فریضه‌ای الهی و خودسازی و نزدیک شدن به معبود است که در همه این آیین‌ها در کنار دعا و نیایش و عبادت توجه به هم نوع و نیازمندان هم دیده شده است.

در ماه رمضان همه با یک نیت و اعمالی خداپسندانه به میهمانی پروردگار می‌روند تا سعادت دنیا و آخرت خود را تضمین کنند.

اهمیتی ندارد با چه آداب‌ و رسومی رمضان را برگزار می‌کنید مهم آن است که پس از خروج از این ماه از گناه و لغزش دور شده و با تهذیب نفس بیشتری در مسیر الهی گام برداریم و نیازمندان را فراموش نکنیم.