ایران، جزو ۲۰ کشور اول دنیا در شاخص تنوع زیستی

به گزارش قائم آنلاین، تورج همتی، امروز در نشست تخصصی تنوع زیستی که در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: موقعیت جغرافیایی، وسعت و تنوع اقلیمی، تنوع اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی بالا سبب شده تا در ایران ۸۶۲۸ گونه گیاهی و ۱۱۱۵ گونه مهره‌دار وجود داشته باشد که شامل ۵۵۴ گونه پرنده، ۲۴۱ گونه خزنده و ۱۹۷ گونه پستاندار است.

وی افزود: تنوع زیستی به معنی گوناگونی حیات بر روی زمین و در تمام جانداران، گونه‌ها و جمعیت‌ها است که تفاوت‌های ژنی بین آن‌ها و زیست بوم‌ها شامل تنوع زیستی ژن‌ها، تنوع زیستی گونه‌ها وتنوع زیستی اکوسیستم‌ها می‌شود. ارزش‌های تنوع زیستی شامل اخلاقی، زیباشناختی، اقتصادی، اکولوژیکی، فرهنگی و فکری، احساسی و عاطفی، مذهبی، تفریحی و ورزشی است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در خصوص کنوانسیون تنوع زیستی تصریح کرد: این کنوانسیون، در ژوئن سال ۱۹۹۲ امضاء و در سال ۱۹۹۳ برای کشورهای عضو لازم الاجرا شد. تاکنون اعضای متعهد به این کنوانسیون ۱۹۶ کشور هستند که این پیمان بین ‌المللی طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با تنوع زیستی را در بر می‌گیرد و اهداف سه‌گانه آن حفاظت از تنوع زیستی، استفاده پایدار از منابع و تسهیم عادلانه منافع است.

وی عنوان کرد: سازمان حفاظت محیط زیست در راستای اجرای کنوانسیون تنوع زیستی در کشور دو سند راهبرد ملی تنوع زیستی را  تدوین و تصویب کرده و برنامه اقدام ملی تنوع زیستی کشور از مهم‌ترین اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه است. برنامه اقدام ملی تنوع زیستی شامل چهار بخش جریان‌سازی تنوع زیستی بین مردم و دولت، ایجاد سیستم جامع پایش، کاهش فشار بر تنوع زیستی و حفاظت یکپارچه از تنوع زیستی است.

همتی خاطرنشان کرد: گونه‌های جانوری در معرض تهدید خراسان رضوی شامل ۱۱ گونه پستاندار، ۳۱ گونه پرنده و یک گونه خزنده است که باید در خصوص این امر اقدامات لازم اتخاذ شود. خراسان رضوی از حیث تعداد مناطق چهارگانه، رتبه اول کشور و از جهت وسعت مناطق رتبه ششم کشور را به خود اختصاص داده است.

وی در خصوص عملکرد محیط زیست استان در خصوص تنوع زیستی، بیان کرد: در این زمینه ۱۹ طرح مطالعاتی انجام شده که بیش‌ترین تعداد مطالعات از طریق دانشگاه فردوسی مشهد تحقق یافته است. مطالعاتی که در سطح گونه انجام شده در زمینه‌های مختلفی مانند شناسایی و پراکندگی فون خزندگان، شناسایی و پراکنش فون پرندگان، شناسایی تیپ‌های گیاهای تنوره، شناسایی فون و پراکندگی ماهیان آب‌های داخلی استان، تعیین قسمتی از فون پروانه روز پرواز، شناخت آبزیان رودخانه‌های رادکان و فریزی، شناخت آبزیان گلمکان، مطالعه بیوسیستماتیک جمعیت‌های زاغ‌پور در استان و مطالعه پراکنش و اکولوژی جمعیت‌های قرقاول بال نقره‌ای در استان  است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی اظهار کرد: ایجاد هرباریوم و نگهداری گیاهان شامل ۲۶۰۰ نمونه گیاه از جمله عملکردهای محیط زیست در رابطه با مستندسازی اجرای تنوع زیستی است. ۱۲ موزه حیات وحش در ۱۲ شهرستان استان با ۱۸۰۰ متر مربع زیربنا نیز تعداد ۱۰۰۶ گونه را در معرض دید عموم قرار داده است و همه ساله حدود ۲۰ هزار نفر بازدیدکننده دارد.

وی گفت: عدم انطباق نظام برنامه‌ریزی کشور بر مبنای آمایش سر زمین و سیاست‌های نادرست توسعه مهم‌ترین تهدید برای تنوع زیستی کشور است. آگاهی ناکافی مردم و مسئولان از ارزش‌های تنوع زیستی، تغییر کاربری اراضی و اشغال زیستگاه‌ها، چرای بی‌رویه و شکار و صید غیرمجاز  نیز از جمله عوامل تهدید تنوع زیستی در کشور است.

آیا امیدی به حفظ تنوع زیستی وجود دارد؟

همتی اظهار کرد: برای تنوع زیستی امید وجود دارد اما باید توسعه در کشور همگام و همپا با محیط زیست باشد. نظام برنامه‌ریزی در کشور به برنامه‌ریزی آمایشی تغییر یابد، مناطق حفاظت شده در کشور توسعه یابند و ارزش‌های تنوع زیستی برای مسئولان و مردم تبیین گردد.