یک کارشناس اقتصادی: حمایت از کالای داخلی، مصداق عدالت اقتصادی است

به گزارش قائم آنلاین، در زمان خلافت حضرت علی (ع) عده‌ای از شیعیان نزد ایشان آمدند و از ایشان خواستند همان‌طور که معاویه با بخشش سهم بیشتری از بیت المال به بزرگان و صاحبان قدرت، حمایت آن‌ها را به خود جلب می‌کند، حضرت نیز چنین کنند و از این طریق پایه‌های حکومت علوی را محکم کنند، امام در پاسخ به این افراد خطبه‌ی ۱۲۶ را ایراد کردند و فرمودند: ” آیا از من می‌خواهید که برای پیروزی خود، از ستم بر کسانی که بر آن‌ها ولایت دارم استفاده کنم؟ به خدا سوگند! تا عمر دارم و ستارگان آسمان از پی هم طلوع و غروب می‌کنند، چنین نخواهم کرد”.

هم‎چنین نقل شده که امیرالمومنین (ع) در خطبه ۱۳۶ فرمودند: “به خدا سوگند، اگر هفت آسمان و همه‎ی آنچه در آسمان‌ها و زمین است را به من دهند تا پوست جویی را به ناروا از موری بستانم، هرگز چنین نخواهم کرد”.

نکته جالب توجه در این خطبه‌ها، سیاست‌های قاطع و تبصره ناپذیر حضرت علی (ع) به‎عنوان حاکم جامعه اسلامی در اجرای عدالت اقتصادی است، هم‎چنین، حضرت در جواب این پیشنهاد به ظاهر دلسوزانه، بر این نکته تاکید کردند که برای رسیدن به هدفی مقدس، نمی‌توان از وسیله‎ای نامقدس استفاده کرد و هدف وسیله را توجیه نمی‌کند.

اجرای عدالت صرفاً از وظایف حکومت نیست

عدالت در قرآن نیز جایگاهی ویژه دارد و خداوند در آیه ۲۵ سوره حدید می‌فرماید: ” لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الکِتابَ وَالمیزانَ لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ، ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند”، نکته جالب توجه در این آیه این است که علاوه بر اینکه عدالت به‌عنوان یکی از اهداف بعثت پیامبران بیان شده، بر این نکته نیز تاکید شده که اجرای عدالت تلاش مردم جامعه را می‌طلبد و صرفاً از وظایف حکومت نیست.

هم‎چنین، خداوند در آیه ۸ سوره مائده می‌فرماید: {ای اهل ایمان! همواره و در هر شرایطی عدالت را بپادارید و نباید دشمنی شما با گروهی شما را بر آن دارد که عدالت نورزید.} طبق این آیه اهمیت عدالت در کلام قرآن به قدری بالاست که خداوند مسلمانان را موظف به رفتار عادلانه، حتی با دشمنانشان می‌داند.

البته این مسئله منحصر به بیان قرآن کریم و کلام امیرالمومنین (ع) نیست و در سیره‌ی همه‌ی ائمه معصومین نیز مشاهده می‌شود، در بحارالانوار از امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند: “عدالت شیرین‌تر از آب برای تشنه‎کامان است.” در همین کتاب در حدیث دیگری از امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند: “عدالت از عسل شیرین‌تر، از کره نرم‌تر و از مشک خوشبوتر است.”

عدالت اقتصادی با پیشرفت اقتصادی معنا پیدا می‌کند

نقش پررنگ عدالت اقتصادی در سیاست‌های حضرت علی (ع)، به‎دلیل تأثیرگذاری بسیار آن بر سرنوشت جامعه است، اکبر ابدالی محمدی کارشناس اقتصادی و مدرس اقتصاد مقاومتی در این‎باره در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، عنوان کرد: عدالت اقتصادی در جامعه، موجب ایجاد رفاه عمومی و بهره‎مندی عموم مردم از رفاه نسبی است، از دیگر نتایج عدالت اقتصادی گرایش مردم به‎سوی معنویت است، اگر مردم شاهد فاصله طبقاتی شدید و روابط ناعادلانه در جامعه باشند، این مسئله قطعاً معنویت و اخلاق جامعه را با مشکل مواجه خواهد کرد.

ابدالی محمدی، در تعریف عدالت اقتصادی گفت: اساساً عدالت اقتصادی با پیشرفت اقتصادی معنا پیدا می‌کند و در صورت نبود پیشرفت اقتصادی و ثروت حاصل از آن در جامعه، عدالت اقتصادی بی معنا است، به همین دلیل است که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و به‎طور کل سیاست‌های اقتصادی انقلاب اسلامی شاهد تاکید بر دو رکن عمده، یعنی پیشرفت اقتصادی و ثروت آفرینی برای جامعه و عدالت اقتصادی هستیم.

وی ادامه داد: این تاکید توأمان به این معنا است که پیشرفتی که قراراست حاصل شود باید همراه با عدالت باشد، یعنی نه صرفاً عده‎ای محدود، بلکه همه‎ی افراد جامعه به میزان تلاش خود از پیشرفت اقتصادی و عوائد آن بهره‎مند شوند، نتایج منفی پیشرفت اقتصادی بدون عدالت را می‌توان در وضعیت امروز جوامع غربی مشاهده کرد، تظاهرات جلیقه زردها در اعتراض به سیاست‌های سرمایه‎داری غرب و فرانسه، وجود بیش از ۴۷ میلیون فقیر در ایالات متحده آمریکا به‎عنوان یکی از پیشرفته‌ترین اقتصادهای جهان، به اذعان آمارهای رسمی این کشور از نمونه‌های بارز مشکلات پیشرفت بدون عدالت اقتصادی است.

حمایت از کالای داخلی، مصداق عدالت اقتصادی

این کارشناس اقتصادی در خصوص مصادیق عدالت اقتصادی گفت: یکی از مصادیق عدالت اقتصادی حمایت از کالای داخلی است، چرا که بخش اعظم صنایع تولیدی در کشور ما، صنایع کوچک و متوسط هستند که توسط قشر متوسط جامعه مدیریت می‌شوند، در بخش تولید محصولات کشاورزی نیز عمدتاً قشر متوسط و کم درآمد جامعه فعالیت می‌کنند که حمایت از آن‌ها، به بهبود وضعیت عدالت اقتصادی و کاهش فاصله طبقاتی کمک می‌کند.

وی در خصوص پیامدهای نبود عدالت اقتصادی عنوان کرد: شاید مهم‌ترین نتیجه بی عدالتی در اقتصاد، که بسیار نیز مورد توجه و استفاده دشمنان است، ایجاد نارضایتی عمومی از حاکمیت است، عدم توجه دولت و قانون‌گذاران در تقسیم عادلانه ثروت به‌‎صورت خودکار موجب فساد می‌شود، چرا که فساد و عدالت اقتصادی با یکدیگر رابطه‎ای دوطرفه دارند، و فساد حاصله از بی عدالتی موجب نا امیدی مردم از حاکمیت خواهد شد، به همین دلیل است که یکی از وظایف حاکمیت ایجاد فرصت یکسان برای نقش‎آفرینی همه افراد جامعه در فعالیت اقتصادی است.

این کارشناس اقتصادی در خصوص نتایج عدالت اقتصادی افزود: عدالت اقتصادی موجب ایجاد امید و انگیزه نسبت به زندگی و آینده‎ کاری در افراد جامعه می‌شود، اگر عدالت اقتصادی در جامعه نباشد، موجب از بین رفتن انگیزه فعالیت اقتصادی در مردم، خروج سرمایه از کشور و در نتیجه ایجاد رکود د ر فضای اقتصادی جامعه است.