آیا این پایان نتانیاهو است؟

به گزارش قائم آنلاین، روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی به بررسی آینده پیش روی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی که نتوانست پس از پیروزی در انتخابات ماه آوریل دولت تشکیل دهد، پرداخته و مشکلات پیش پای او را برای ادامه زندگی سیاسی‌اش برشمرده است.

این روزنامه به قلم “رونن برگمن” در این مطلب نوشته است: ساعت دو نیمه شب دهم آوریل بود و هواداران بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در حال شادی برای پیروزی ظاهری او در انتخابات بودند.

او که از سوی یک فرمانده سابق ارتش با چالشی دشوار رو به رو شده بود و با اتهام فساد نیز مواجه بود، به عنوان فردی که غرایز سیاسی بی‌همتایش او را به سمت تبدیل شدن به طولانی‌مدت‌ترین نخست وزیر اسرائیل هدایت کرده است، (همچون شعبده‌بازها) یک خرگوش دیگر از کلاهش بیرون آورده بود.

شکست نتانیاهو در تشکیل یک ائتلاف حاکم با گذشت کمتر از دو ماه از پیروزی‌اش در انتخابات، اسرائیل را وادار به برگزار انتخابات مجدد کرد که در تاریخ آن بی‌سابقه است. حالا کارشناسان اسرائیلی این سوال را مطرح می‌کنند که در این شرایط حتی جادو هم نمی‌تواند نتانیاهو را نجات دهد.

در حالی که هنوز تا برگزاری انتخابات مجدد بیش از سه ماه باقی مانده، هیچ کش آنقدر نادان نخواهد بود که درباره شکست او در این انتخابات مطلبی بنویسد اما ریاضیات و تاریخ بخشنده نیستند و از تقصیرات افراد نمی‌گذرند.

نتانیاهو طی روزهای گذشته ادعا کرده است که در ائتلافش ۶۰ کرسی را به دست آورده است. او برای به دست آوردن اکثریت در پارلمان اسرائیل که ۱۲۰ کرسی دارد، به ۶۱ کرسی نیازمند است.

دلایل اندکی وجود دارد که فرض کنیم نتیجه انتخابات جدید پس از برگزاری در ۱۷ سپتامبر سال جاری میلادی، چیزی بهتر از انتخابات اول خواهد بود. با توجه به اینکه توانایی نتانیاهو برای تشکیل دولت اکنون زیر سوال رفته است، نتیجه این انتخابات می‌تواند بدتر از انتخابات قبل باشد.

از سوی دیگر نتانیاهو با اتهاماتی همچون ارتشا، اختلاس و نقض امانت‌داری در سه پرونده فساد نیز روبه‌رو است. دادستان کل اسرائیل برای اوایل ماه اکتبر جلسه استماعی را تعیین کرده که نتانیاهو که اتهامات مطرح شده را تکذیب می‌کند و پیگرد قانونی در جریان علیه خود را جانبدارانه می‌داند، طی آن می‌تواند در برابر این اتهامات از خود دفاع کند.

رسیدگی به این اتهامات مدت کوتاهی پس از برگزار انتخابات مجدد از سر گرفته می‌شوند و این مساله می‌تواند مشکلات بزرگی را برای نتانیاهو ایجاد کند.

نخست آنکه حتی در صورت پیروزی او در این انتخابات، با وجود اتهاماتی که علیه‌اش مطرح است در تشکیل ائتلاف با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد. به طور نظری، قانون، نخست وزیری را که تحت پیگرد قانونی است از حضور در جایگاه نخست وزیری منع نمی‌کند اما این اتفاق پیش از این هیچ‌گاه رخ نداده است.

امکان مداخله دادگاه عالی نیز وجود دارد. همچنین ممکن است فشار زیادی برای کناره‌گیری به نتانیاهو وارد شود.

مشکل دوم این است که برنامه نتانیاهو برای فرار نیازمند اعطا مصونیت قضایی پارلمان به او و تصویب قانونی است که به آن اجازه دهد، امکان رد شدن این مصونیت از سوی دادگاه عالی را از بین ببرد.

با در نظر گرفتن اینکه فعالیت پارلمان به پس از انتخابات موکول می‌شود، شانس نتانیاهو برای تصویب چنین قانونی پیش از محاکمه او زیاد نیست.

یوسی ورتر، ستون‌نویس سیاسی کهنه‌کار در روزنامه هاآرتص نوشت، در روز پنجشنبه یعنی روزی که پارلمان منحل و طرح برگزاری انتخابات جدید مطرح شد، “شمارش معکوس برای پایان دوران نتانیاهو آغاز شد”.

آمیت سگال، تحلیلگر سیاسی ارشد شبکه اسرائیلی “Channel 12 New” اظهار کرد، انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات جدید “خطری جدی را ایجاد کرده که نخواهد گذاشت نتانیاهو از پیگرد قانونی فرار کند”.

سگال در مصاحبه‌ای گفت: اگر دولت این هفته تشکیل می‌شد، احتمال داشت نتانیاهو بتواند کاری کند که پرونده‌ای که علیه او در جریان است، متوقف شود.

اعلامیه مرگ عمر سیاسی نتانیاهو مدت‌ها پیش نوشته شده است؛ در سال ۱۹۹۶ که نظرسنجی‌ها به اشتباه از شکست او در برابر شیمون پرز خبر دادند یا سال ۱۹۹۹ وقتی که او به ایهود باراک باخت و از سیاست اعلام بازنشستگی کرد یا سال ۲۰۰۶ که حزب محافظه‌کار او تنها ۱۲ کرسی را در پارلمان از آن خود کرد.

او اما هر بار از مرگ بازگشته است. او سه دوره پیاپی و در کل چهار دوره در جایگاه نخست وزیر قرار گرفته که در مجموع ۱۳ سال نخست وزیری را برای او به همراه داشته است. در ماه ژوئیه او رکورد داوید بن گوریون، بنیانگذار و اولین نخست وزیر اسرائیل را پشت سر خواهد گذاشت.

با این حال گزینه‌های او به طرز قابل توجهی محدود شده‌اند. نتانیاهو در کمپین انتخابات ماه آوریل خودش موضوع اصلی بود. رقیب اصلی او بنی گانتس بود؛ فرمانده سابق ارتش که حزب میانه‌روی “آبی و سفید” او در چارچوبی کمپین انتخاباتی خود را پیش برد که تفاوت بنیادی اندکی با کمپین نتانیاهو داشت.

حزب گانتس که ۳۵ کرسی را در پارلمان ار آن خود کرد، اظهار کرد که پیوستن به حزب لیکود برای تشکیل ائتلاف را رد نظر خواهد گرفت اما نه در شرایطی که نتانیاهو رهبری آن را بر عهده داشته باشد.

اگر انتخابات ماه آوریل را یک همه‌پرسی بر سر نتانیاهو بدانیم، می‌توان گفت انتخابات سپتامبر احتمالاً تکرار این همه‌پرسی باشد اما با نامزدی تخریب‌شده‌تر و حتی ضریب خطای کمتر.

اوزی آراد، مشاور امنیت ملی سابق نتانیاهو که اکنون منتقد او است، می‌گوید، نتانیاهو به قدرت خود افزود، سپس بی‌توجه و متکبر شد و همین امر موجب شد به تدریج از متحدانش کاسته شود.

آراد در این باره می‌گوید: ممکن است سقوط او به دلیل مسموم بودن شیوه رهبری‌اش باشد که از مصادیق آن می‌توان به رفتارهای بدون فکر، رک‌گویی بی‌ملاحظه او، چاپلوسانی که اطرافش را پر کرده‌اند و استفاده از سیاست ” تفرقه بینداز و حکومت کن” در تمامی سطوح اشاره کرد که افراد زیادی را به پشت کردن به او سوق داده است.

حالا حتی حزب جناح راست او هم ممکن است درباره او در حال تجدید نطر باشد. یوهنان پلزنر، رییس موسسه “دموکراسی اسرائیل” که یک مرکز پزوهشی است، در این باره می‌گوید: افراد وابسته به جناح راست به تدریج در حال بررسی این مساله هستند که ممکن است نتانیاهو برای آنان پیروزی به دست آورده باشد اما او شکست قابل واضحی را هم برای آنان به همراه داشته و شاد زمان آن رسیده باشد برا او جانشینی پیدا کنند. “شاه بی‌بی” (لقب نتانیاهو) احتمالاً دیگر شکست ناپذیر نیست.

نتانیاهو، آویگدور لیبرمن، رهبر حزب “اسرائیل خانه ما” را به انکار پیروزی خود متهم می‌کند. او برای دست یافتن به اکثریت روی پنج کرسی این حزب حساب کرده بود.

لیبرمن اما به سبب قانون جدیدی که معافیت ارتودکس‌های افراطی را برای خدمت آنان در ارتش از بین می‌برد، سازش با شرکای ائتلاف ارتودکس افراطی نتانیاهو را نپذیرفت.

برخی از تحلیلگران میگویند، موضع لیبرمن اقدامی برای جلب توجه‌ها به سمت حزب کوچکس بود. با این حال انگیزه او هر چه باشد، در ائتلاف جناح راست میان ملی‌گرایان سکولار و احزای ارتودکس افراطی گسستی ایجاد کرده است.

کارشناسان بر این باورند که برای پیروزی نتانیاهو در انتخابات آینده راه‌های محدودی وجود دارد. سگال، تحلیلگر سیاسی ارشد شبکه اسرائیلی “Channel 12 New” می‌گوید، حدود ۳۰۰ هزار رای جناح راست به احزابی تعلق گرفت که نتوانستند وارد پارلمان شوند. این میزان از آرا می‌تواند برابر با آرای لازم برای کسب هشت کرسی احتمالی باشد و این بیشتر از کرسی‌های مورد نیاز نتانیاهو برای در اختیار گرفتن اکثریت است، البته در صورتی که نصیب لیکود یا احزابی می‌شد که حامی نتانیاهو بودند.

اگر نتانیاهو در انتخابات پیش‌رو پیروز شود، باید بتواند در زمانی دولت تشکیل دهد که امکان تصویب قانونی برای حفاظت از او در برابر پیگرد قانونی وجود داشته باشد.

ورتر، ستون‌نویس سیاسی کهنه‌کار در روزنامه هاآرتص می‌گوید، چنین امکانی وجود ندارد. سگال نیز اگرچه معتقد است که این امکان وجود دارد، اما میزان آن را اندک می‌داند.

سگال در این باره می‌گوید: همه پیش از آغاز کمپین انتخاباتی نتانیاهو را تحسین کردند. آنان می‌گویند این پایان نتانیاهو است، سرانجام او فرا رسیده اما او دوباره باز می‌گردد، آنان را غافلگر می‌کند و پیروز می‌شود. از این رو توصیه من به تحلیلگران سیاسی اسرائیلی این است که حتی اگر جنازه سیاسی نتانیاهو را جلوی چشمان خود دیدید و سه متخصص پزشکی به شما گفتن که او مرده است، منتظر بمانید؛ مطمئن نباشید که این واقعاً پایان کار او باشد!