اقتصادی‌ها این گوی و این میدان

به گزارش قائم آنلاین، روزنامه «سیاست روز» در سرمقاله شماره امروز خود نوشت:

برجام و سرنوشت آن همچنان در صدر اخبار محافل رسانه‌ای و سیاسی جهان قرار دارد در حالی که تحولاتی جدید در این عرصه در حال شکل گیری است. ایران که تاکنون صادقانه و با حسن نیت تمام برجام را بر اساس ۱۵ گزارش آژانس اجرا کرده با مصوبه شورای عالی امنیت ملی مبنی بر تعلیق گام به گام تعهدات برجامی در برابر بدعهدی‌های طرف‌های مقابل ، سیاست مقاومت قاطع را در پیش گرفته و تاکنون دو فاز آن را اجرایی ساخته که در صورت استمرار بدعهدی طرف‌های مقابل گام سوم آن با قدرت بیشتری برداشته خواهد شد.
این رویکرد اقتدارگرایانه ایران که با حمایت گسترده مردمی و جریان‌های سیاسی نیز همراه است می‌تواند مولفه‌ای مهم برای تغییر در دیدگاه و توهمات طرف‌های برجامی باشد. نکته قابل توجه نوع رویکرد کشورهای غربی در برابر این اقدام جمهوری اسلامی ایران است. در آستانه اجرای فاز دوم مصوبه شورای عالی امنیت ملی یکی از اصلی‌ترین محور تحرکات غرب در قالب زبان تهدید صورت گرفته که انگلیس محور آن بود. نیروهای ویژه ارتش انگلیس اعلام کردند که با حمله به نفتکش ایرانی که در آب‌های بین المللی جبل الطارق در حال گذر بود، آن را توقیف کردند. اروپایی‌ها از جمله انگلیس تاکنون از اجرای تعهدات به جای خود خودداری کرده اند. حتی اخیرا نیز نشست کمیسیون برجام در وین ادعای اجرای اینستکس را مطرح کردند اما در عمل اقدامی صورت ندادند.
همچنین انگلیس همواره خود را مطیع آمریکا دانسته و تلاش داشته تا با حرکت در سایه از منافع حاصل از تحرکات آمریکا برخوردار شود جنگ روانی توقیف نفتکش ایرانی را اجرا کرد تا به زعم غرب شاید ایران را از گام دوم منصرف نمایند که با شکست همراه شد و ایران ۱۶ تیر ماه گام دوم را اعلام کرد.
اما پس از اعلام گام دوم حرکت بعدی غرب توسط آمریکا صورت گرفت آنجا که واشنگتن اعلام کرد از شورای حکام خواسته تا ۱۹ تیر( امروز ) جلسه ویژه درباره ایران تشکیل دهد. در حالی‌که ایران تاکید دارد تحولات اخیر پیرامون برجام ارتباطی با پادمان‌های آژانس و همچنین وظایف شورای حکام آژانس ندارد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به درخواست آمریکا یک نشست ویژه درباره ایران برگزار می‌کند.
این نشست که به درخواست آمریکا برگزار خواهد شد در حالی است که ایران به تازگی اعلام کرد از حد تعیین شده در توافق هسته‌ای برای ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود، یعنی ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است.آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته تائید کرد که ایران از محدوده ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ذیل توافق هسته‌ای فراتر رفته است. این حقیقت که آمریکا به عنوان نقض‌کننده نخستین و اصلی برجام، چنین درخواستی را مطرح کرده، حاکی از انزوای آن به علت مخالفت با چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون در امور بین‌المللی است. نکته قابل توجه آنکه آمریکا خود متهم نقض برجام است و اصلا صلاحیت طرح چنین درخواستی را ندارد. نکته مهم آنکه درخواست آمریکا برای برگزاری نشست شورای حکام در حالی که پیشتر نیز درخواست نشست شورای امنیت درباره نفت‌کش‌ها را مطرح کرده بود نشانگر شکست یک جانبه گرایی آمریکا و رویکرد اجباری آن به نهادهای بین المللی است که البته با عدم استقبال سایر کشورها مواجه شده چنانکه نشست شورای امنیت ادعایی بی نتیجه بوده و نشست شورای حکام نیز از هم اکنون ناکام نشان داده است.
ناکامی دو فاز دزدی دریایی و پرونده سازی در شورای حکام در حالی با ناکامی مواجه شد که سناریوی سوم غرب رخ نمایان کرد و آن سیاست ادعای مذاکره با محوریت توقف گام‌های برجامی ایران است. امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه با حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران تماس تلفنی گرفته و خواستار پایبندی ایران به برجام و البته برخی مذاکرات شده است. در همین حال جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس ، ایران را به نقض آن متهم کرد اما ابراز امیدواری کرد که توافق هسته‌ای به کار خود ادامه دهد. وی تاکید کرده است که ما همچنان مایلیم که راهی پیدا کنیم تا این توافق کار کند. در این فاز از سیاست‌های غرب یک جمله کلیدی مشاهده می‌شود و آن اینکه توافق هسته‌ای به کار خود ادامه دهد و توافق کار کند. حال این سوال مطرح می‌شود که مفهوم برجام باید به کار خود ادامه دهد چیست؟ اکنون بعد از گذشت ۴ سال از برجام جهانیان اذعان دارند که ایران به تمام تعهدات برجامی خود عمل کرده و آژانس نیز در ۱۵ به این امر اذعان کرده است. نکته مهم آنکه سایر طرف‌های برجامی به هیچ کدام از تعهدات خود عمل نکرده و نه تنها تحریم‌ها لغو نشده بلکه هر روز تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع کرده‌اند.
این شرایط نشان می‌دهد که تعریف اروپا از کارکرد برجام با تعریف جهانی آن متفاوت است.
نگاهی بر رفتار اروپا و آمریکا نشان می‌دهد که آنها در تصور آنند که کارکرد برجام هزینه صفر باید باشد. یعنی آنکه اروپا و آمریکا به هر میزان که می خواهند به تحریم ایران و عدم اجرای تعهدات برجامی بپردازند و در مقابل هم با نام لزوم حفظ برجام عدم واکنش ایران را طلب نمایند. این رویه در طول این ۴ سال اجرایی شده و صبوری ایران و پایبندی آن به برجام این توهم را در طرف‌های مقابل ایجاد کرد که تا هر زمان که بخواهند به روند بی تعهدی و البته تعهدپذیری ایران ادامه دهند. این رویه تا زمان اعلام مصوبه شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تعلیق گام به گام تعهدات برجامی ادامه یافت. واکنش اروپایی‌ها به دو گام مصوبه شورای عالی امنیت ملی، نشان می‌دهد که آنها همچنان به دنبال همان کارکرد قدیم برجام بر اساس تصورات خود هستند که همان بی تعهدی آنها و تعهد پذیری ایران است. این کارکرد از سوی آنها برای برجام در حالی تعریف شده که تحقق دو گام مصوبه شورای عالی امنیت ملی این پیام را به جهانیان دارد که کارکرد برجام برای ادامه راه باید از تفکر غربی که تعهد ایران بی تعهدی طرف مقابل است تغییر کرده و کارکردی جدید برای آن تعریف شود.
در این میان یک اصل مهم وجود دارد و آن اینکه بخش اقتصادی کشور با تکیه بر داشته‌های درونی و خودداری کردن از شرطی ماندن در قالب اینکه سرنوشت اینستکس چه می‌شود، برای مقابله با تحریم‌ها و کاستی‌های اقتصادی گام بردارد. در حوزه امنیتی نیروهای مسلح کشور با سرنگون سازی پهپاد جاسوسی آمریکا توان خویش را برای حفظ امنیت در برابر هر تهدیدی اثبات کرده‌اند. ساختار هسته‌ای کشور نیز با اجرای ساختن مصوبه شورای امنیت ملی نشان داده‌اند که در مسیر اصلاح اشتباهات گذشته و رویکرد قاطع مقاومتی حرکت می‌کنند که می‌تواند به تکیه گاه قابل اعتماد در حوزه هسته‌ای مبدل شود.
در این میان حوزه اقتصادی کشور با ظرفیت سازی متولیان اقتصادی در دولت و قوه مقننه و فعال ماندن دستگاه قضا در محاکمه مفسدان و اخلالگران اقتصادی، نقشی بسیار مهم در مقابله با بدعهدی‌ها و زدودن توهم غرب مبنی بر تسلیم سازی ایران خواهند داشت. مولفه‌ای که اصل اولیه آن تکیه بر داشته‌های درون، اعتماد به نسل جوان، خودداری بازار و چرخه تولید کشور از شرطی ماندن در سرنوشت برجام و اینستکس، مبارزه جدی با مفسدان اقتصادی در هر رده‌ و سمتی، خواهد بود. رویکردی که قطعا با حمایت قاطع و همه جانبه ملت همراه خواهد بود چنانکه در طول ۸ سال دفاع مقدس این مهم را به خوبی اجرا و سربلندی و سرافرازی میهن و انقلاب را رقم زدند.