روند بی‌حساب و کتاب دعوت از مهمانان و حاشیه‌های تلویزیونی

به گزارش قائم آنلاین، ناهید سادات شریفی ـ تهیه‌کننده «برنامه هزار راه نرفته» ـ در گفت‌وگویی با ایسنا، درباره‌ی انتخاب سوژه‌های این برنامه که مرز باریکی در درستی یا نادرستی انتخاب آنها وجود دارد و گاهی انتخاب نادرست برنامه را به بیراهه می‌کشاند و همچنین راه برون‌رفت از این معضل که گاه و بیگاه دامن‌گیر تلویزیون می‌شود، سخن گفت.

وی معتقد است: وسعت فضای مجازی باعث شده تا آسیب‌پذیری این ماجرا زیاد شود به همین منظور در اغلب برنامه‌های تلویزیونی در پرداختن به سوژه‌ها حاشیه ایجاد می‌شود. از این دست اتفاقات در تمام برنامه‌های تلویزیون رخ می‌دهد و چرایی آن نه به تولیدکننده ارتباطی دارد و نه به مدیر گروه و مدیر شبکه.

شریفی درباره‌ی تاثیر وسعت فضای مجازی در انتخاب سوژه‌های یک برنامه تلویزیونی گفت: انتخاب ما برای سوژه‌ها مثل سابق است. درست است که وسعت فضای مجازی آسیب‌پذیری این ماجرا را زیاد می‌کند. «هزار راه نرفته» همیشه سوژه‌هایش را از طریق فراخوان انتخاب می‌کرده و با مراجعه به مراکز ذی‌ربط و ذی‌صلاح مثل دادگاهای خانواده، مراکز مشاوره خانواده، این سوژه‌ها پیدا می‌شدند. اما عمده آنها از طریق فراخوانی که از طریق صدا و سیما پخش می‌شدند، انتخاب می‌شدند، سوژه‌ها داوطلبانه می‌آمدند و مسیر برنامه را طی می‌کردیم. اتفاقا بخش عمده‌ای از سوژه‌هایی که آمدند و حواشی هم ایجاد شد، سوژه‌هایی بودند که خود دادگاه خانواده به ما معرفی کرده بودند. مرکز مشاوره دادگاه خانواده فهرستی از آدم‌هایی که برای درخواست طلاق به دادگاه مراجعه کردند، داده بود؛ سوژه‌هایی که توسط مشاوران دادگاه به زندگی برگشتند و از طلاق منصرف شدند. ما نیز پیگیری کردیم. گروه تحقیق برنامه متخصص و در سطح فوق لیسانس و دکتری هستند، زمانی که سوژه‌ها مراجعه می‌کردند، گروه تحقیق به شکل کاملا تخصصی موضوع را بررسی می‌کردند و در نهایت براساس موضوعاتی که ما انتخاب می‌کردیم، مهمانان پذیرفته می شدند.

وی با اشاره به موضوع سوژه‌ دو زوج جوان که تصاویر و ویدیوهای آن‌ها در مجالس مختلط در صفحه مجازی‌شان قابل دسترسی بود و موجب واکنش‌هایی در رسانه‌ها شده بود، اظهار کرد: این زوج به دلیل استفاده بی‌رویه و نامناسب از فضای مجازی، به دادگاه مراجعه کردند. آقا با دوستان غیرهم‌جنس ارتباط زیادی پیدا کرده بود و روابط دور از سطح یک رابطه معمولی برایشان ایجادشده بود و خانم هم برای تلافی همین کار را کرده بود و نتیجه این شده بود که هر دو برای طلاق به دادگاه مراجعه کرده بودند، اما توسط مشاور دادگاه خانواده به صلح و سازش رسیده بودند و تعهدی از آنها در دادگاه مبنی بر اینکه‌ دیگر هیچ صفحه‌ای در فضای مجازی نداشته باشند، گرفته شده بود. ما مرداد ماه برنامه را ضبط کرده بودیم. این زوج از دی ماه تصمیم می‌گیرند که در فضای مجازی صفحه داشته باشند و متاسفانه از آن صفحه استفاده تبلیغاتی و کسب درآمد می‌کردند. ضمن اینکه با نامی مستعار اقدام به ایجاد آن صفحه کرده بودند.

وی در ادامه با اعتقاد بر اینکه بروز مسائلی از این دست واقعا اجتناب‌ناپذیر است، در عین حال گفت: پیش از اینکه مهمانان ما به برنامه بیایند، ابتدا صفحه‌ی آنها را چک می‌کنیم. ولی این دو مهمان ما که حاشیه‌ساز شدند با نام‌های دیگری فعالیت‌های خود را شروع کرده بودند. زمانی که من از مرکزی که سوژه‌ را به ما معرفی کرده بودند، علت را جویا شدم که اینها چطور تعهد داده بودند، مطرح کردند که این دو تعهد داده بودند اما این تعهدات که ضمانت اجرایی ندارد؛ بنابراین از این دست اتفاقات در تمام برنامه‌های تلویزیون رخ می‌دهد. نمونه‌ی اخیر آن هم در برنامه «وقتشه» پیش آمد؛ اما خب خیلی زود جمع شد و کسی هم پیگیر این ماجرا به صورت جدی نشد. بروز این مسائل واقعا اجتناب‌ناپذیر است.

وی در ادامه با اشاره به حساسیت انتخاب سوژه‌ها در برنامه‌های تلویزیونی، اظهار کرد: فضای مجازی به قدری وسعت پیدا کرده است و آدم‌ها با کوچکترین حرکت کرده یا نکرده، منجر به آسیبی می‌شوند که به شکل برجسته کاملا ملموس است.

این تهیه‌کننده در مقایسه فصل جدید برنامه «هزار راه نرفته» با بیان اینکه سوژه‌های آن با برنامه ۱۰ سال پیش متفاوت است، گفت: قطعا به دلیل تکثر رسانه‌ای مردم کمتر به تلویزیون مراجعه می‌کنند و ابزار رسانه‌ای بسیار زیادی وجود دارد که خیلی‌ها سرگرم آنها هستند. انتخاب سوژه واقعی واقعا سخت شده است؛ سوژه‌ای که شعاری نباشد.

شریفی در پاسخ به اینکه برنامه «هزار راه نرفته» نسبت به ۱۰ سال پیش چه تغییراتی کرده و علت حذف مجری در آن چه بوده است؟ توضیح داد: «هزار راه نرفته» شبیه به برنامه ۱۰ سال پیش خودش نیست. فقط بخش طرح مسئله، گردهمایی و میزگرد کارشناسی‌مان شبیه به برنامه قبلی است. اولین تفاوت عمده آن این است که ما مجری را از بخش کارشناسی، بخش خانواده موفق و بخش‌هایی که به مرور مشاهده می‌کنید، حذف کردیم و اصلا مجری نداریم. نمونه‌های مختلفی از افراد را انتخاب کردیم و خودمان به آنها موضوع دادیم که با هم گفت و گو کنند. بنابراین تصمیم به انتخاب مجری نداشتیم.

وی افزود: جنس برنامه «هزار راه نرفته» به گونه‌ای است که هیچ وقت نیاز به یک مجری به عنوان اجراکننده نداشته و خود من به عنوان کارشناس، با مهمانان گفت و گو می کردم و البته مقابل دوربین اجرا نداشتم. نبودن مجری اتفاقا نقطه قوت برنامه است که منجر به این شده که کارشناسان بدون واسطه با یکدیگر کاملا علمی و صمیمانه گفت‌وگو کنند و در مورد خانواده‌های موفق این الگو به مردم کمک می‌کند که بتوانند این شکل گفت و گو را در خانواده با همسر خود داشته باشند و لحظات خوبشان را با یکدیگر مرور کنند و لذت ببرند.

وی درباره‌ ساخت فصل جدید برنامه «هزار راه نرفته» که آیا ادامه خواهد داشت؟ توضیح داد: این برنامه ۱۰۰ قسمت است که وقفه‌ای به دلیل ایام مربوط به عید قربان و عید غدیر و دهه‌ی محرم خواهد داشت. در این مناسبت‌ها برنامه‌ بازپخش می‌شود و بعد از آن دوباره از ابتدای مهر قسمت‌های جدید را به روی آنتن می‌بریم. برای سری جدید هنوز فکری نشده، پیشنهادی هم از تلویزیون نشده است. ساخت این کار خیلی سنگین بود و باید یک بازنگری در آن بشود. پیش‌تولید این برنامه از سال ۹۶ آغاز شد. تحقیقات آن سنگین بود و به همین جهت پیش تولید آن زمان زیادی برد. سال ۹۷ برنامه کلید خورد و هنوز بخشی از برنامه  هم باقی مانده است.

این تهیه‌کننده در پایان در پاسخ به اینکه بازخورد مخاطبان نسبت به طرح مسائل مختلف از جمله مسئله خیانت چگونه بوده است؟ اظهار کرد: این برنامه از زمانی که به روی آنتن رفت با پیامک‌های زیادی از سوی مخاطبان همراه بود و هیچ وقت مسابقه نداشته که بخواهد از این طریق جذب مخاطب کند. برخی مخاطبان درخواست کمک می‌کنند و برخی نیز از تجربیات شخصی‌شان می‌گویند و عده زیادی هم واقعا تشکر می‌کنند.

شریفی با بیان اینکه موضوع خیانت که در «هزارراه نرفته» به آن پرداخته می شود، موضوع مبتلابه جامعه است، در عین حال گفت: من همیشه در مطرح کردن این موضوع نگرانی داشتم که آیا امکان طرح آن در صدا و سیما وجود دارد که این اتفاق افتاد. از آقای مهندس جعفری جلوه (مدیر شبکه دو ) و سرکار خانم آشتیانی‌زاد (مدیرگروه خانواده شبکه دو سیما) که با دیدی کاملا باز، برنامه را حمایت کردند، تشکر می کنم. این حمایت‌ها باعث شد بحث‌های مربوط به مسئله خیانت به درستی مطرح شود و بازخورد بسیار زیادی حتی از سوی هنرمندان، ژونالیست‌ها و اساتید رسانه دریافت کردیم.