بررسی بازتاب یک انتخاب به کام «فریده»

به گزارش قائم آنلاین، رائد فریدزاده در گفت‌وگویی، به سوالاتی چون دلیل انتخاب این مستند، معرفی زودهنگام آن به اسکار و شایعاتی که درباره انتخاب این فیلم مطرح شده است، پاسخ داد.

در ادامه مشروحی از این گفت‌وگو را می‌خوانیم:

با توجه به اینکه امسال فیلم‌های داستانی خوبی در جشنواره داشتیم، انتخاب یک مستند ریسک بود، شما پیش‌بینی چنین بازتابی را از این انتخاب داشتید؟

هیات انتخاب جلسات مستمری داشت و تمام گزینه‌هایی را که ممکن بود تا هشت مهرماه اکران شوند و قابلیت حضور در این رویداد را داشته باشند، بررسی کرد و درنهایت به لیست سه فیلم رسید و در نهایت طی یک گفت‌وگوی جدی و با رای‌گیری که صورت گرفت، مستند «درجست‌وجوی فریده» به عنوان نماینده سینمای ایران برای معرفی به اسکار پذیرفته شد.

*چرا این بار زودتر از موعد و در حالیکه ۴۵ روز از زمان معرفی باقی مانده بود، نماینده ایران معرفی شد؟

در سال‌های گذشته با کادری در اسکار همکاری می‌کردیم که بنیاد سینمایی فارابی را به عنوان یک نهاد مورد تایید می‌شناختند و هر سال برای معرفی آثار به ما مهلت بیشتری می‌دادند اما امسال این کادر تغییر کرد و مهلت برای معرفی آثار تمدید نشد. حتی برای معرفی اعضای هیات انتخاب دو روز فرصت داده شد و اعلام شد که اگر اعضا معرفی نشوند، سامانه مسدود خواهد شد.

سال‌های قبل ما از طریق ایمیل اعضا را معرفی و صورتجلسه امضا شده را ارسال می‌کردیم. اما امسال طی یک فرآیند طولانی که به شکل بر خط و آنلاین اتفاق می‌افتد، اعضا را معرفی کردیم. همین اتفاق هم درباره معرفی فیلم می‌افتد و فیلم باید در بازه زمانی که مشخص شده به دست اعضای آکادمی برسد.

مشکل دیگر این نکته است که ما مدتی است در ارسال و مراسلات دچار مشکل شده‌ایم و ارسال به آمریکا به راحتی امکان‌پذیر نیست و باید از طرق مختلفی صورت بگیرد و برای اینکه زمان را از دست ندهیم و زودتر به نتیجه برسیم، سریع‌تر فیلم را انتخاب و معرفی کردیم.

*ممکن است به دلیل تاخیر در سال‌های قبل، فیلمی به دست آکادمی نرسیده باشد؟

سال‌های گذشته زمان را برای ما تمدید می‌کردند، اما امسال به هر دلیلی این امر صورت نگرفت.

*تمدید مهلت فقط برای ایران اتفاق نیفتاده یا برای کشورهای دیگر هم روال کار به همین شکل بوده؟

من از شرایط سایر کشورها بی اطلاع هستم اما گفته شده خیلی از کشورها آثارشان را معرفی کرده‌اند.

*فیلمی که به اسکار معرفی می‌شود باید سابقه حضور موفقی در جشنواره‌های بین‌المللی داشته باشد، شاید انتخاب گزینه‌های دیگر، موفقیت‌های بیشتری در این زمینه داشتند، این گزینه در انتخاب شما تاثیر داشت؟

این نکته یکی از مواردی بود که دوستان لحاظ کردند و از پخش‌کننده‌ هر کدام از این فیلم‌ها لیست حضورشان در جشنواره‌های بین‌المللی را دریافت کردیم و در جلسات قرائت شد و به عنوان یک موضوع جدی هم مورد بحث قرار گرفت. اما هیات انتخاب که کاملا هم حرفه‌ای بودند با سلایق متفاوت در جلسات بسیار جدی و معطوف به موضوع بحث می کردند که در نهایت به انتخاب «درجست‌وجوی فریده» رسیدند.

*برخی شایعات مطرح است که بین دو فیلم رقابت جدی بوده اما هیئت انتخاب تصمیم گرفته فیلمی خارج از این دو فیلم انتخاب کند تا درگیری پیش نیاید.

هر انتخابی که صورت می گرفت به طور قطع شایعاتی درباره آن مطرح می شد. در فهرست اولیه ۱۰ فیلم کاندیدا شدند و در نهایت به ۳ فیلم رسیدیم، فرایند انتخاب کاملا جمعی، دموکراتیک و برمبنای رای و خرد جمعی بود. از میان ۱۰ فیلم انتخاب شده و در نهایت سه فیلم نهایی، هرکدام این شانس را داشتند که معرفی شوند و مباحثی هم در این باره مطرح شد. اما این شایعات مباحث حاشیه‌ای هستند. مهم این است که مباحث مطرح شده در جلسات جدی و حرفه‌ای بودند و هیئت انتخاب با رزومه‌ای مشخص چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور این فیلم را برگزیده ‌اند و وقتی هیات انتخاب به چنین گزینه ای رسیده است، باید به نظرشان احترام گذاشت.

*در این هیات کسی بود که حرف آخر را بزند؟

خیر! همه اعضا به طور مساوی یک حق رای داشتند.

مستند «درجست‌وجوی فریده»  با توجه به مضمون و کارگردانی چه ویژگی برای حضور در اسکار داشت؟

این نکته نشانه بلوغ و بالندگی سینمای ایران است که خودش را محصور به یک نوع معین و خاصی از سینما نکند و آن را در کلیت خود ببیند. موضوعی که شاید سال‌ها مغفول مانده و ما بر خلاف فیلم‌های داستانی که در چند سال اخیر اقبال بین‌الملل را کمتر تجربه کردند در عرصه مستند پیشرفت قابل توجهی داشتیم.

فکر می‌کنم هیاتی که سینمای حرفه‌ای ایران را به خوبی می‌شناسد و با چنین سابقه قابل توجهی، وقتی به یک فیلمی نگاه می‌کند تمام وجوه آن را مورد توجه قرار می‌دهد.

*شما به عنوان بخش بین‌الملل  فارابی چه حمایتی از این فیلم خواهید داشت؟

قطعا ما جلساتی را با خانم نوبخت پخش‌کننده این فیلم خواهیم داشت و سعی خواهیم کرد شرایط خوبی را برای نماینده ایران فراهم کنیم تا حضور موفقی در این رویداد داشته باشد.

*امکان اکران در آمریکای شمالی هم وجود دارد؟

امیدواریم که پخش کننده فیلم با برنامه ریزی دقیق، امکان دیده شدن هر چه بیشتر آن را مهیا سازد.

*حرف پایانی؟

امیدورام این تب و تاب کمی فروکش کند و با متانت و آرامش بیشتری با این موضوع برخورد شود. قطعا همیشه نقدهایی مطرح است و نقد سازنده مورد استقبال قرار می گیرد اما گفته‌هایی که وجوه تخریبی دارند، فضایی برای امکان تامل و گفت و گو فراهم نخواهند کرد.

نمایش فیلم مستند «در جستجوی فریده» به کارگردانی و تهیه کنندگی آزاده موسوی و کوروش عطایی، چندی پیش در سامانه اینترنتی هاشور آغاز شده است و مخاطبان و علاقه‌مندان می‌توانند برای تماشای این فیلم در هر لحظه به ادرس  www.hashure.com مراجعه کنند.

این فیلم درباره زنی به نام فریده است که چهل سال پیش در حرم امام رضا رها شده و بعد از انتقال به شیرخوارگاه توسط زوجی هلندی به فرزندی گرفته شده و به هلند برده می‌شود. فریده که در طول این سال‌ها به‌خاطر ترس از سفر به ایران و تمایل نداشتن خانواده‌اش به وطن بازنگشته، چند سالی است از راه دور جستجویی را برای پیدا کردن خانواده واقعی‌اش شروع کرده و حالا برای اولین بار به ایران سفر می‌کند تا زادگاهش را ببیند و با سه خانواده که مدعی‌اند خانواده واقعی او هستند، ملاقات کند … .

مستند «در جستجوی فریده» در جشنواره بین المللی سینما حقیقت جایزه بهترین فیلم هنر و تجربه، بهترین تدوین، بهترین موسیقی و جایزه ویژه دبیر را دریافت کرده است. همچنین جایزه بهترین فیلم مستند از بیستمین جشن سینمای ایران، دیپلم افتخار بهترین کارگردانی از جشن مستقل سینمای مستند، بهترین مستند آکادمی سینما سینما و… را تا کنون از آن خود کند.