نرخ ۸۷ درصدی طرح‌های رد شده در “نیماد”

به گزارش قائم آنلاین، شاهین آخوندزاده در گفت‌وگو ، به ارائه توضیحاتی درباره سخت‌گیری‌های اخیر مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی (نیماد) در تخصیص گرنت‌های تحقیقاتی به محققان علوم پزشکی پرداخت.

وی در این رابطه تشریح کرد: اخیراً دو موضوع اتفاق افتاده یک اینکه در حال حاضر محققان بیشتری “نیماد” را می‌شناسند و دو اینکه تعداد طرح‌های ورودی نیماد نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.

قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خاطرنشان کرد: در ابتدا نرخ پذیرش (Acceptance Rate) طرح‌های تحقیقاتی در نیماد ۲۵ درصد بود؛ به این معنی که اگر تعداد طرح‌های ورودی ۱۰۰ طرح بود، ۲۵ طرح مورد پذیرش قرار می‌گرفت، این در حالی است که تعداد طرح‌های ورودی در حال حاضر افزایش پیدا کرده و به تبع نرخ پذیرش آن‌ها نیز به ۱۳ درصد کاهش یافته است.

آخوندزاده با تأکید بر آن که بودجه نیماد ثابت است و از بین طرح‌های رسیده باید بهترین طرح‌ها انتخاب شوند، اظهار کرد: نرخ رد طرح‌ها (Rejection Rate) ۸۷ درصد و نرخ پذیرش ۱۳ درصد است؛ بنابراین کسانی که به نیماد طرح می‌دهند این احساس را دارند که رقابت در نیماد سخت‌گیرانه‌تر شده است.

وی موضوع دیگر که بایستی اصلاح شود را “افزایش اچ ایندکس افراد به طرق کاذب” عنوان کرد و توضیح داد: ارجاع فرد به مقالات خود (Self citation) یکی از راه‌های افزایش کاذب اچ ایندکس که در دنیا مرسوم و البته دارای نُرم یا هنجار ثابتی است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: خوداستنادی برای کسی که به عنوان مثال ۳۰ سال کار کرده و لاین تحقیقاتی دارد، حداکثر ۲۰ تا ۲۵ درصد است؛ در حالی که بعضاً در کشور شاهد هستیم خوداستنادی جوانی که پنج سال کار کرده ۶۰ درصد است. این فرد برای آن که اچ ایندکس خود را افزایش دهد، “بیش از حد” به خودش ارجاع می‌دهد.

آخوندزاده سپس به پدیده “مهندسی اچ ایندکس” اشاره کرد و توضیح داد: در این مواقع فرد به خودش ارجاع نمی‌دهد، بلکه از همکار تحقیقاتی‌اش می‌خواهد که به او ارجاع دهد و به عبارتی افراد در یک گروه تحقیقاتی به صورت مثلثی به هم ارجاع می‌دهند. البته این پدیده در کشور ما زیاد دیده نمی‌شود اما نیماد سعی دارد از طریق اعمال محدودیت برای خوداستنادی‌های کاذب، این موضوعات و اندازه معمول خوداستنادی را به محققان علوم پزشکی کشور آموزش دهد.

وی یادآور شد: نخستین سالی که می‌خواستیم به محققان دارای اچ ایندکس بالا جایزه دهیم تعداد آن‌ها ۳۰۰ نفر بود. این در حالی است که رقم این محققان در سال‌های بعد به ۵۰۰، ۹۰۰ و بالای هزار نفر افزایش یافت. بنابراین با توجه به ثابت بودن بودجه، استانداردهای خود را بالا بردیم تا به جای هزار نفر، به ۶۰۰ نفر گرنت اختصاص دهیم.

حد معمول خوداستنادی چند درصد است؟

قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این سؤال که آیا کسی که بر اساس هنجارهای خارج از کشور کار تحقیقاتی انجام داده امکان خوداستنادی دارد یا خیر، گفت: قطعاً کسی که لاین تحقیقاتی دارد و روی حوزه مشخص کار می‌کند باید به مقالات خود استناد دهد که حد معمول آن ۱۵ تا ۲۵ درصد است.

آخوندزاده تصریح کرد: در سامانه علم‌سنجی با افرادی روبه‌رو می‌شویم که میزان خوداستنادی آن‌ها ۵۰ تا ۶۰ درصد و خارج از نُرم بین‌المللی است که البته تعداد این محققان انگشت‌شمار است.

هشدار به افرادی که خوداستنادی بیش از حد دارند

وی در پاسخ به اینکه آیا راهکارهایی برای آموزش مصادیق تقلب علمی به محققان علوم پزشکی پیش‌بینی شده یا خیر، گفت: به طور ویژه به ۵۰ نفر که خود استنادی بیش از ۳۰ درصد داشتند نامه مستقیم محرمانه فرستاده و این موضوع را به آن‌ها هشدار دادیم.

به گزارش ایسنا، مؤسسه ملی توسعه تحقیقات پزشکی (NIMAD) مؤسسه‌ای است که با محوریت هدایت تحقیقات علمی کشور و همگرایی مراکز و پژوهشکده‌های برتر در علوم پزشکی، وظایفی چون سیاست‌گذاری، اولویت‌شناسی و پشتیبانی مالی و معنوی از محققان این حوزه را بر عهده گرفته است. در عین حال برخی محققان نسبت به سخت‌گیری‌های این مؤسسه در تخصیص گرنت‌های تحقیقاتی، به ویژه گرنت فرهیختگان، انتقاد داشته‌اند.