امکان پیش‌بینی مدل رهایش دارو با استفاده از تکنیک میکروفلوئیدیک

به گزارش قائم آنلاین، منا نوائی نیگجه در گفت‌وگو ، به معرفی تکنیک میکروفلوئیدیک پرداخت و با اشاره به اینکه این تکنیک در حوزه‌های بیولوژی و علوم بالینی کاربرد دارد، توضیح داد: از تکنیک میکروفلوئیدیک برای تولید چیپ‌هایی استفاده می‌شود که می‌توان از آنها برای کپسوله کردن یا بارگذاری داروها استفاده کرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: استفاده از دارو به صورت یک ماده مؤثره آزاد اثرات زیان‌باری دارد؛ در مقابل کپسوله کردن آن‌ها در داخل ذرات پلیمری دارای مزایایی است که استفاده از این روش را توجیه می‌کند. از جمله مزایای کپسوله کردن دارو نسبت به فرم آزاد آن‌ها می‌توان به حفاظت داروها در برابر تخریب آنزیمی یا اسیدی، میزان جذب یکنواخت‌تر، انتقال هدفمند دارو به بافت توموری و … اشاره کرد.

نوائی با بیان اینکه اندازه ذرات حاوی داروی کپسوله شده در مدل رهایش دارو بسیار تأثیرگذار است، افزود: با کنترل و تنظیم دقیق اندازه ذرات حامل دارو، نه تنها می‌توان سرعت تخریب پلیمر بلکه مدل رهایش دارو را نیز می‌توان پیش بینی کرد و به این ترتیب به انتقال دوز مشخصی از دارو در یک بازه زمانی مشخص دست یافت.

وی با اشاره به اینکه روش‌های سنتی کپسوله کردن دارو دارای معایبی است که مهم‌ترین آنها، تولید ذرات با اندازه‌های متفاوت و ناهمگن است، افزود: استفاده از تکنیک میکروفلوئیدیک و تولید چیپ‌های کپسوله کننده دارو به محقق کمک می‌کند به جمعیت همگنی از نانوذرات یا میکروذرات دست پیدا کند. این در حالی است که در روش‌های سنتی کپسوله کردن دارو، ذرات به دست آمده کوچک یا بزرگ است و نانوذرات یا میکروذرات به دست آمده همگن نیستند.

عضو هسته فناور مستقر در مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در روش کپسوله کردن دارو با استفاده از تکنیک میکروفلوئیدیک،  در داخل هر میکروذره یا نانوذره تولیدی غلظت مشخصی از دارو بارگذاری شده و با توجه به توزیع یکنواخت اندازه ذرات، این‌طور نیست که در یک ذره نسبت به دیگری مقدار بیشتر یا کمتری دارو وجود داشته باشد. از دیگر مزایای این روش کپسوله کردن می‌توان به تکرارپذیری بالا، عدم هدررفت ماده داروئی، کنترل دقیق بر اندازه ذرات و درنهایت بازده صددرصدی کپسوله کردن دارو اشاره کرد.

نوائی، مزیت‌ دیگر تکنیک میکروفلوئیدیک را کپسوله کردن پیشرفته دارو، از جمله به صورت ترکیبی و چند لایه عنوان کرد و گفت: می‌توان این مزیت‌ها را با استفاده از تکنیک فوق به وجود آورد، در حالی که در روش‌های سنتی چنین مزیتی وجود ندارد.

وی اضافه کرد: در این تکنیک می‌توان میکروذرات یا نانوذرات را به صورت لایه‌های مختلف تنظیم کرد تا در هر لایه یک دارو بارگذاری شود. بارگذاری دارو به صورت کمپلکس و پیچیده در روش‌های متداول ممکن نیست. تکنیک میکرو فلوئیدیک این امکان را فراهم می‌کند که ذرات لایه‌ بندی شده باشد و در هر لایه یک دارو با یک غلظت بارگذاری شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اشکال ناهمگن بودن اندازه ذرات در روش‌های سنتی کپسوله کردن دارو را علت قابل پیش‌بینی نبودن رهایش دارو دانست و تأکید کرد: در صورت همگن بودن میکروذرات یا نانوذرات، تخمین درستی از مدل رهایش دارو به دست می‌آید که تکنیک میکروفلوئیدیک با تولید ذرات با اندازه همگن این امکان را فراهم می‌کند. بنابراین با توجه به تحقیقات متعدد انجام شده بر روی کارایی تکنیک میکروفلوئیدیک، به نظر می‌رسد زمان مناسبی است که سیستم‌های داروئی برای رسیدن به خروجی بهتر و دقیق‌تر در حوزه رهایش کنترل شده دارو به استفاده از این تکنیک بپردازند.